Apoteoza

Ingres, Apoteoza Homera, 1827
Anne-Louis Girodet de Roussy-Trioson, Apoteoza francuskich bohaterów poległych za ojczyznę w czasie wojny o Wolność, pocz. XIX w.
Apoteoza Waszyngtona

Apoteoza (gr. apotheosisubóstwienie) – pochwała osób, rzeczy, wydarzeń, idei bądź wartości (np. apoteoza życia, bohaterstwa, religijna), osądzenie istoty ludzkiej jako idealnej, godnej dokonanych czynów (np. bohaterstwo Polaków).

Sztuka

W sztukach plastycznych, muzyce i literaturze apoteoza przybiera formę gloryfikującego przedstawienia.

Temat wyniesienia człowieka do rzędu bogów przejęty został ze starożytnego Wschodu, gdzie apoteozowano hellenistycznych władców z dynastii Seleucydów (312-64 przed Chr.), Ptolemeuszów (323-30 przed Chr.) i cesarzy rzymskich. Najpełniej rozwinął się w sztuce starożytnego Rzymu, przyjmując nazwę consecratio[1].

Szczególnego znaczenia apoteoza nabrała w nowożytnej sztuce dworskiej (zwłaszcza w baroku) w alegorycznych przedstawieniach świętych oraz władców[2].

Znaczenie historyczne

W kontekście religijno-historycznym oznacza zmianę "stanu" duszy (bądź też duszy i ciała), podczas której normalni śmiertelnicy stają się nieśmiertelni. Przykładem może być Utnapisztim.

Przypisy

  1. J. Sekulski, Apoteoza, Encyklopedia Katolicka, t. I, Lublin 1985, szp. 837
  2. Słownik terminologiczny sztuk plastycznych, wyd.2 popr., Warszawa 1997

Literatura

  • Paul Zanker, Apoteoza cesarzy rzymskich: rytuał i przestrzeń miejska, Poznań 2005

Zobacz też

  • Apoteoza Waszyngtona

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie