Appiusz Klaudiusz

Appiusz Klaudiusz
Appius Claudius Caecus
Ilustracja
Appiusz Klaudiusz w towarzystwie senatorów, obraz Cesare Maccari, XIX w.
Data i miejsce urodzenia

nie później niż 341 p.n.e.
starożytny Rzym

dyktator Republiki rzymskiej
Okres

od 292 p.n.e.
do 285 p.n.e.

Pamiątkowy napis C. F. Caecus: Appius Claudius Caecus, syn Gaiusa

Appiusz Klaudiusz Ślepy (łac. Appius Claudius Caecus) – rzymski polityk żyjący między IV a III wiekiem p.n.e. Najstarszy znany z imienia autor prozy łacińskiej. W 312 p.n.e. piastował stanowisko cenzora, mimo iż nie był wcześniej konsulem. Wybudował w Rzymie jeden z pierwszych akweduktów (ok. 312 p.n.e.[1]), zwany od jego imienia Aqua Appia i najstarszą bitą drogę rzymską Via Appia.

Appiusz, będąc cenzorem, zmienił także łacińską pisownię, wprowadzając literę G powstałą z przekształcenia C, a literze C nadał wartość k. Dawniej bowiem litera C, pochodząca od greckiej Γ, oznaczała g, zaś litera K miała wartość k[2].

Dwukrotnie piastował urząd konsula: w 307 p.n.e. oraz w 296 p.n.e. W 295 p.n.e. został pretorem co prawdopodobnie było częściowym przedłużeniem (prorogatio) konsulatu z roku poprzedniego[3]. Następnie dłużej niż zwyczajnie sprawował urząd dyktatora w latach 292-285 p.n.e.

Miał osobliwą cechę zjednywania sobie ludu – nawet plebejuszy, a wszystko to dzięki swemu niewolnikowi, którego zadaniem było znać wszystkich obywateli po imieniu. Appius idąc ulicami Rzymu znał wszystkich (jak się wydawało) obywateli – nawet nędzarzy – po imieniu. Nikt nie spostrzegał jednak, że imiona te podpowiadał mu niewolnik.

Brał czynny udział w wojnach, które prowadził Rzym przeciw Etruskom, Sabinom i Samnitom. Pod koniec życia stracił wzrok, stąd przydomek Caecus „Ślepy”. W 280 p.n.e. wygłosił w senacie mowę przeciw Pyrrusowi, którą spisał Enniusz, ojciec literatury rzymskiej. Appian relacjonuje, że gdy Rzymianie długo się wahali, Appiusz przyprowadzony przez synów do senatu stwierdził:

Żałowałem dotąd, że nie widzę, ale teraz muszę żałować, że słyszę. Bo takich obrad waszych wolałbym nie tylko nie widzieć, ale i nie słyszeć. To wy skutkiem jednego niepowodzenia tak dalece się zapomnieliście, że naradzacie się nad tym, by i tego, który wam klęskę tę zadał, i tych, co go sprowadzili, uznać za przyjaciół zamiast za wrogów.[4]

W wyniku tej mowy senat odrzucił warunki pokojowe zaproponowane przez Pyrrusa, nakazał wycofanie jego wojsk z Italii oraz zaproponował, aby dopiero wtedy Pyrrus przysłał posłów do negocjacji. Pyrrus wyruszył na Rzym, pustosząc okolice.

Appiuszowi Klaudiuszowi przypisywana jest sentencja: Każdy jest kowalem własnego losu (łac. Faber est suae quisque fortunae).


Przypisy

  1. ↑ Praca zbiorowa, 2006, Wielka Historia Świata, t.10, Polskie Media Amer.Com, ss. 255, ISBN 83-7425-365-7
  2. ↑ T. Milewski, Społeczeństwo rzymskie w świetle imiennictwa osobowego, [w:] Filomata nr 143, grudzień 1960
  3. ↑ T. Corey Brennan The Praetorship in the Roman Republic: Origins to 122 BC Volume I (New York and Oxford: Oxford University Press, 2000). ISBN 0-19-511459-0
  4. ↑ Appian, Wojny samnickie 10.5, 6.

Bibliografia

  • Tadeusz Zieliński: Rzeczpospolita Rzymska. Śląsk, 1989, seria: Świat antyczny tom 3. ISBN 83-216-0767-5.

Media użyte na tej stronie

Appiuscaecusstele01.jpg
Autor: M. C. R., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Transcription of the Latin text of a commemorative plaque CIL XI, 1827 of Appius Claudius Caecus, the censor of Rome 312 BC.
Appio Claudio Cieco in Senato.jpg
Appio Claudio Cieco accompagnato dai senatori nella Curia, simbolo del potere di Roma nell'epoca repubblicana. Storia di Roma, Tito Livio, Newton Editore