Ara modra

Ara modra
Cyanopsitta spixii[1]
(Wagler, 1832)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

papugowe

Rodzina

papugowate

Podrodzina

papugi neotropikalne

Plemię

Arini

Rodzaj

Cyanopsitta[2]
Bonaparte, 1854

Gatunek

ara modra

Synonimy
  • Sittace Spixii Wagler, 1832[3]
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4]
Status iucn3.1 EW pl.svg
Zasięg występowania
Mapa występowania

Ara modra[5] (Cyanopsitta spixii) – gatunek ptaka z rodziny papugowatych (Psittacidae); endemit Brazylii. Jedyny przedstawiciel monotypowego rodzaju Cyanopsitta[5]. Od 1994 do 2019 był klasyfikowany przez IUCN jako gatunek krytycznie zagrożony wyginięciem[4]; w 2019, w oparciu o raport organizacji BirdLife International[6], IUCN przyznała gatunkowi kategorię zagrożenia wymarły na wolności[4].

Występowanie

Pierwotnie gatunek ten występował endemicznie we wschodniej Brazylii, w części stanu Bahia i Pernambuco. Jego zasięg ograniczony był do lasów galeriowych, a w szczególności do miejsc występowania drzewa z gatunku Tabebuia aurea, na którym gniazdował.

Ara modra, ilustr. Joseph Smit (1878)

Charakterystyka

Osiąga długość około 55–57 cm; masę 300–400 g[7]. Pióra ciemnoniebieskie, z jaśniejszą szarą głową i szyją oraz spodem ciała z zielonkawym nalotem. Na kantarku i wokół żółtych oczu naga czarna skóra. Zjada nasiona, orzechy i owoce[7]. Można było widzieć je w małych stadach. Bardzo ostrożna; zaniepokojona natychmiast wzlatuje w powietrze.

Rozród

W zniesieniu 2–3 jaja o wymiarach 35 × 29 mm. Okres inkubacji trwa około 26 dni. Pisklęta są opierzone po około 8 tygodniach[8].

Status

Ostatni osobnik ary modrej żyjący w środowisku naturalnym był widziany w roku 2000[6]. Do drastycznego spadku liczebności populacji ary modrej przyczyniły się polowania i kłusownictwo oraz utrata naturalnego siedliska, wskutek wycinki lasów oraz ekspansji rolnictwa[6]. Szacuje się, że w niewoli żyje około 160 osobników[9]. Przez długi czas największa populacja była w rezerwacie Al Wabra w Katarze, lecz w 2018 zostały wszystkie przewiezione do Berlina[10]. Wówczas zostało przetransportowanych 120 osobników[10]. W 2020 zostało stamtąd przewiezionych 50 ar modrych do Brazylii, gdzie są przygotowywane do powrotu do naturalnego środowiska[11]. Pierwsze osiem osobników zostało wypuszczonych 11 czerwca 2022 roku[12].

Zobacz też

Przypisy

  1. Cyanopsitta spixii, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. Cyanopsitta, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] [dostęp 2010-10-30] (ang.).
  3. Spix's Macaw (Cyanopsitta spixii). IBC: The Internet Bird Collection. [dostęp 2020-09-23]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-23)]. (ang.).
  4. a b c BirdLife International, Cyanopsitta spixii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019 [online], wersja 2020-2 [dostęp 2020-09-23] (ang.).
  5. a b Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Arini Gray,GR, 1840 (1825) (Wersja: 2020-01-11). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-09-23].
  6. a b c Gatunek papugi znanej z filmu „Rio” prawdopodobnie wyginął, dzienniknaukowy.pl [dostęp 2019-06-02] (pol.).
  7. a b Ptaki. Encyklopedia., Warszawa: PWN, 2009, s. 264, ISBN 978-83-01-15733-3 (pol.).
  8. Spix’s Macaw (Cyanopsitta spixii). [w:] Parrot Encyclopedia [on-line]. World Parrot Trust. [dostęp 2020-09-23]. (ang.).
  9. Spix's Macaw, ACTP [dostęp 2020-07-13] (ang.).
  10. a b MIA, Great news coming out of Brazil, ACTP, 8 czerwca 2018 [dostęp 2019-12-21] (ang.).
  11. 100 dní dělí ary škraboškové z německého ACTP od letu do Brazílie. Nezamíří ale hned do rezervace, Ararauna.cz [dostęp 2019-12-21] (cz.).
  12. Spix’s Macaw return from extinction | Official Page, Spix’s Macaw Return From Extinction [dostęp 2022-08-01] (ang.).

Bibliografia

  • Andrew Gosler: Atlas ptaków świata. Warszawa: MULTICO Oficyna Wydawnicza, 2000. ISBN 83-7073-059-0.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Cyanopsitta spixii map.svg
Autor: Cephas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Former range of Spix's Macaw (Cyanopsitta spixii)
Status iucn3.1 EW pl.svg
Autor: unknown, Licencja: CC BY 2.5
1257022253 death kinds zoo-8.jpg
Autor: Etna 1984, Licencja: CC BY-SA 4.0
Ара на Спикс