Arago (1912)

Arago (Q86)

Bliźniak „Arago” – „Coulomb”
Klasa	okręt podwodny
Typ	Brumaire
Historia
Stocznia	Arsenal de Toulon
Położenie stępki	1907
Wodowanie	29 czerwca 1912
Marine nationale
Wejście do służby	1914
Wycofanie ze służby	1921
Dane taktyczno-techniczne
Wyporność • na powierzchni • w zanurzeniu	397 ton 551 t
Długość	52,1 m
Szerokość	5,14 m
Zanurzenie	3,1 m
Zanurzenie testowe	40 m
Rodzaj kadłuba	dwukadłubowy
Napęd
2 silniki diesla o łącznej mocy 840 KM 2 silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM 2 śruby
Prędkość • na powierzchni • w zanurzeniu	13 węzłów 8,8 w.
Zasięg	powierzchnia: 1700 Mm przy 10 w. zanurzenie: 84 Mm przy 5 w.
Uzbrojenie
8 torped; od 1916: 1 działo kal. 47 lub 75 mm
Wyrzutnie torpedowe	7 × 450 mm (1 wewnętrzna na dziobie, 6 zewnętrznych)
Załoga	29

Arago (Q86) – francuski oceaniczny okręt podwodny z czasów I wojny światowej i okresu międzywojennego, czternasta zamówiona jednostka typu Brumaire. Została zwodowana 29 czerwca 1912 roku w stoczni Arsenal de Toulon, a do służby w Marine nationale weszła w 1914 roku. Jednostka została skreślona z listy floty w 1921 roku.

Projekt i budowa

„Arago” zamówiony został na podstawie programu rozbudowy floty francuskiej z 1906 roku^[1][2]. Jednostkę zaprojektował inż. Maxime Laubeuf, lekko modyfikując swój poprzedni projekt (Pluviôse) poprzez zastąpienie napędu parowego licencyjnymi silnikami Diesla MAN, znacznie bardziej niezawodnymi od francuskich modeli^[3][4]. „Arago” zbudowany został w Arsenale w Tulonie^[2][5]. Stępkę okrętu położono w 1907 roku^[4], został zwodowany 29 czerwca 1912 roku^[2][3], a do służby przyjęto go w 1914 roku^[4]. Okręt otrzymał nazwę na cześć wybitnego francuskiego fizyka z XVIII i XIX wieku – François Arago. Jednostka otrzymała numer burtowy Q86^[5].

Wnętrze bliźniaczego okrętu „Montgolfier” (przed 1919 r.)

Dane taktyczno-techniczne

„Arago” był średniej wielkości dwukadłubowym, oceanicznym okrętem podwodnym. Długość całkowita wynosiła 52,1 metra, szerokość 5,14 metra i zanurzenie 3,1 metra^[3][5]. Wyporność w położeniu nawodnym wynosiła 397 ton, a w zanurzeniu 551 ton^[5][6]. Okręt napędzany był na powierzchni przez dwa 6-cylindrowe, czterosuwowe silniki Diesla MAN (wyprodukowane na licencji we Francji) o łącznej mocy 840 koni mechanicznych (KM)^[5][6]. Napęd podwodny zapewniały dwa silniki elektryczne o łącznej mocy 660 KM^[3][5][a]. Dwuśrubowy układ napędowy pozwalał osiągnąć prędkość 13 węzłów na powierzchni i 8,8 węzła w zanurzeniu^[5][7]. Zasięg wynosił 1700 Mm przy prędkości 10 węzłów w położeniu nawodnym oraz 84 Mm przy prędkości 5 węzłów pod wodą^[2][5]. Dopuszczalna głębokość zanurzenia wynosiła 40 metrów^[4].

Okręt wyposażony był w siedem wyrzutni torped kalibru 450 mm: jedną wewnętrzną na dziobie, cztery zewnętrzne systemu Drzewieckiego oraz dwie zewnętrzne po obu stronach kiosku, z łącznym zapasem 8 torped model 1904^[2][8]. W 1916 roku na okręcie zamontowano działo pokładowe kal. 47 mm L/50 M1902 lub kal. 75 mm L/35 M1897^[1][4]. Załoga okrętu składała się z 29 oficerów, podoficerów i marynarzy^[3][5].

Służba

„Arago” podczas wojny pełnił służbę na wodach Morza Śródziemnego^[1][3]. We wrześniu 1914 roku okręt zderzył się w Zatoce Kotorskiej z bliźniaczym „Curie”, który musiał udać się na remont^[9]. Jednostka została skreślona z listy floty w 1921 roku^[4][5].

Uwagi

Przypisy

Bibliografia

• Paul E. Fontenoy: Submarines: An Illustrated History of Their Impact (Weapons and Warfare). Santa Barbara, California: ABC-CLIO, 2007. ISBN 1-85367-623-3. (ang.).
• Robert Gardiner, Randal Gray: Conway’s All the World’s Fighting Ships 1906–1921. London: Conway Maritime Press, 1985. ISBN 0-85177-245-5. (ang.).
• Ivan Gogin: BRUMAIRE submarines (1913-1914). Navypedia. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).
• Jan Gozdawa-Gołębiowski, Tadeusz Wywerka Prekurat: Pierwsza wojna światowa na morzu. Warszawa: Lampart, 1994. ISBN 83-902554-2-1.
• Jean Labayle-Couhat: French warships of World War I. London: Ian Allan Ltd., 1974. ISBN 0-7110-0445-5. (ang.).
• John Moore (red.): Jane’s Fighting Ships of World War I. London: Studio Editions, 1990. ISBN 1-85170-378-0. (ang.).
• Andrzej Perepeczko: Od Napoleona do de Gaulle’a. Flota francuska w latach 1789-1942. Oświęcim: Napoleon V, 2014. ISBN 978-83-7889-372-1.
• Gordon Smith: World War 1 at Sea, FRENCH NAVY. Naval History Homepage. [dostęp 2017-02-04]. (ang.).