Ararat

Ararat
Արարատ
Ilustracja
Mały i Wielki Ararat
Państwo

 Turcja

Położenie

Ağrı

Pasmo

Wyżyna Armeńska

Wysokość

5137[1] m n.p.m.

Wybitność

3611 m

Pierwsze wejście

1829
F. Parrot i K. Abovian

Położenie na mapie Turcji
Mapa konturowa Turcji, blisko prawej krawiędzi nieco u góry znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ararat”
Położenie na mapie Armenii
Mapa konturowa Armenii, po lewej nieco na dole znajduje się czarny trójkącik z opisem „Ararat”
Ziemia39°42′N 44°17′E/39,700000 44,283333

Góra Ararat (orm. Արարատ, hebr. ‏אררט‎, tur. Ağrı, pers. ‏آرارات‎) – masyw wulkaniczny leżący w centrum Wyżyny Armeńskiej między jeziorami Wan i Sewan, na terytorium Turcji, 32 km od granicy z Armenią i 16 km od granicy z Iranem.

Masyw górski zajmuje powierzchnię ok. 1000 km² i składa się z dwóch szczytów: Wielkiego – 5137 m n.p.m. i Małego Araratu 3896 m n.p.m. Na obydwu wierzchołkach zalegają lodowce. Wyższy wierzchołek wznosi się ponad 3000–4400 metrów względem otaczających górę równin – to wysokość względna większa niż w przypadku Mount Everestu.

Nazwa

Według jednej z licznych wersji, nazwa góry pochodzi od Ary – bożka z epoki brązu. Ara był bogiem śmierci oraz odrodzenia. Góra została nazwana na jego cześć ze względu na zmiany zachodzące na stokach pomiędzy „martwą” zimą a „żywą” wiosną[1].

Historia

Po ludobójstwie Ormian w roku 1915, tereny wokół Araratu zamieszkane są przez napływową ludność turecką i kurdyjską.

Pierwszego wejścia na szczyt dokonali Friedrich Parrot i Chaczatur Abowian w 1829 r. Pierwszym Polakiem (i jednym z pierwszych Europejczyków), który wszedł na szczyt Araratu (18 sierpnia 1850) był Józef Chodźko – polski topograf i geodeta w służbie rosyjskiej. Pierwszą kobietą, która zdobyła Ararat była Julia Młokosiewicz (sierpień 1889), córka Ludwika Młokosiewicza[2]. III polskiego wejścia na biblijny wierzchołek, drogą od południa, dokonali dopiero w 1967 r. Andrzej Kuś, Andrzej Mróz, Maciej Popko i Jerzy Tuszyński[3].

Turystyka

Góra znajduje się w strefie zmilitaryzowanej (pod koniec lat 50., po wejściu Turcji do NATO, Amerykanie zbudowali w masywie stację radarową). Wejście na Ararat wymaga uzyskania zezwolenia i możliwe jest tylko w zorganizowanej grupie[4].

Ormiański klasztor Chor Wirap w Armenii na tle Araratu

W kulturze

W Biblii góry Ararat (które utożsamia się z górami Urartu[5][6]) wskazane są jako miejsce spoczynku Arki Noego po Potopie. W hinduskich wersjach opowieści o Potopie arka osiada na szczytach Himalajów.

Ararat widziany z Erywania

Góra Ararat, w języku urzędowym nazywana Masis (Մասիս), jest symbolem Armenii, wyeksponowanym pośrodku jej godła i częstym motywem w sztuce. Góra, położona na historycznie ormiańskich terenach, chociaż obecnie poza terytorium kraju, jest głęboko zakorzeniona w świadomości Ormian. Jest obecna w ich literaturze i sztuce. Ararat jest widoczny ze stolicy Armenii – Erywania[1].

Przypisy

  1. ↑ a b c Frank Viviano. Odrodzenie Armenii. „National Geographic”. 3/2004. s. 24–45. 
  2. ↑ S. Zieliński, Mały słownik pionierów polskich kolonialnych i morskich, Warszawa 1933, s. 312.
  3. ↑ Paczkowski Andrzej: Lato alpinistyczne 1967, w: "Wierchy" R. 36 (1967), Kraków 1968, s. 246-248
  4. ↑ Maciej Golan: Wyprawa na Ararat, świętą górę Ormian. Rzeczpospolita, 6 maja 2009. [dostęp 2009-05-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (9 września 2015)].
  5. ↑ Martin L. West, Wschodnie oblicze Helikonu: pierwiastki zachodnioazjatyckie w greckiej poezji i micie, Kraków: Homini, 2006, s. 636.
  6. ↑ M. Chahin, The Kingdom of Armenia: A History, Richmond: Curzon Press, 2001, s. 54.

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

U+25B2.svg
Black up-pointing triangle ▲, U+25B2 from Unicode-Block Geometric Shapes (25A0–25FF)
Kohrvirab.jpg
(c) I, MrAndrew47, CC-BY-SA-3.0
Khor Virap Monastary in Armenia with Mount Ararat in the Background. Taken with a Canon 30D and Canon 100mm f/2.8 USM lens.
Mount Ararat and the Yerevan skyline.jpg
Autor: Սէրուժ Ուրիշեան (Serouj Ourishian), Licencja: CC BY-SA 3.0
Mount Ararat and the Yerevan skyline. The Opera house is visible in the center.
Mount Ararat and the Araratian plain (cropped).jpg
Autor: Սէրուժ Ուրիշեան (Serouj Ourishian), Licencja: CC BY-SA 4.0
Mount Ararat and the Araratian plain seen early morning from near the city of Artashat in Armenia. On the center left can be seen the historic Khor Virap monastery. (Stitched from two images.)
Relief Map of Armenia.png
Autor: , Licencja: CC BY-SA 3.0
Relief map of Armenia.

Equirectangular projection, N/S stretching 130 %. Geographic limits of the map:

  • N: 41.4° N
  • S: 38.8° N
  • W: 43.4° E
  • E: 46.7° E