Araripesuchus
| ||
| Okres istnienia: 125–65 mln lat temu | ||
 Araripesuchus wegeneri | ||
| Systematyka | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | zwierzęta | |
| Typ | strunowce | |
| Podtyp | kręgowce | |
| Gromada | zauropsydy | |
| Podgromada | diapsydy | |
| Infragromada | archozauromorfy | |
| Nadrząd | krokodylomorfy | |
| Podrząd | Metasuchia | |
| Rodzaj | Araripesuchus Price, 1959 | |
| Gatunki | ||
Araripesuchus – rodzaj krokodylomorfa żyjącego w kredzie, 125 do 65 milionów lat temu. Zazwyczaj zalicza się go do grupy Notosuchia należącej z kolei do kladu Mesoeucrocodylia i charakteryzującej się różnymi rodzajami zębów i budową czaszki[1]. Niektóre analizy kladystyczne potwierdzają przynależność Araripesuchus do Notosuchia[2], jednak z innych wynika jego przynależność do Neosuchia, kladu siostrzanego do Notosuchia[3]. Araripesuchus wyróżniał się bocznie wypuklonymi oczami, przy czym wybrzuszenie było największe w rejonie powiększonych zębów szczęki[4]. W obrębie rodzaju wyróżnia się sześć pewnych gatunków.
Historia odkryć
Rodzaj został stworzony w 1959 dzięki opisowi typowego gatunku Araripesuchus gomesii z brazylijskiej formacji Santana. Holotyp użyty do opisu rodzaju, 423-R, znajduje się obecnie pod opieką Divisao de Mineralogia e Geologia do Departamento Nacional da Producao Mineral w Rio de Janeiro. Składa się on z pojedynczej czaszki połączonej stawowo z żuchwą. Bardziej kompletny okaz AMNH 24450 znajduje się w Amerykańskim Muzeum Historii Naturalnej[1]. Kolejny gatunek, Araripesuchus wegeneri, opisano w 1981. Znaleziono go w dolnokredowych osadach w Nigrze. Jego afrykańskie pochodzenie odróżnia go od innych gatunków, zamieszkujących Amerykę Południową. Okaz typowy tego gatunku, GDF-700, obejmuje fragmentaryczne szczątki szczęk przetrzymywane w Museum National d'Histoire Naturelle w Paryżu[5]. W 2009 roku w datowanych na około 110 mln lat osadach formacji Erlhaz w Maroku odnaleziono szczątki co najmniej pięciu osobników, spośród których trzy są w dużej mierze kompletne[2]. Araripesuchus patagonicus został opisany w 2000 roku w oparciu o okaz pochodzący z Patagonii (MUC-PV 269)[6]. Kolejny gatunek przypisany do rodzaju Araripesuchus to A. buitreraensis, opisany w 2005 na podstawie pochodzącej z późnej kredy argentyńskiej czaszki MPCA-PV 235. Mierzy ona 130 mm długości i jak dotąd jest największa spośród należących do Araripesuchus[4]. Piąty gatunek, Araripesuchus tsangatsangana, opisano w 2006. Jego skamieniałości znajdowały się w pokładach Madagaskaru. Analiza tego znaleziska umocniła pozycję A. wegneri w obrębie rodzaju. A. tsangatsangana jest geologicznie najmłodszy spośród gatunków tego rodzaju[7]. Araripesuchus rattoides został opisany w 2009 roku w oparciu o niekompletna lewą kość zębową. Odnaleziono także fragment prawej kości zębowej. Skamieniałości te pochodzą z datowanych na około 95 mln lat osadów złóż Kem Kem w Maroku[2].
Taksonomia
Rodzaj grupuje sześć gatunków: typowy A. gomesii[1] oraz A. patagonicus[6], A. buitreraensis[4], A. tsangatsangana[7], A. wegeneri[5] i A. rattoides[2]. Umieszczenie tu pierwszego afrykańskiego gatunku A. wegeneri było przez pewien czas kwestionowane przez różnych autorów. Ortega i współpracownicy sugerowali umieszczenie tego niepewnego gatunku w osobnym rodzaju, co wsparli wynikami przeprowadzonej analizy filogenetycznej[6]. Jednakże dalsze badania w połączeniu z odkryciem kolejnego gatunku A. tsangatsangana rzuciły więcej światła na kwestię przynależności A. wegeneri do Araripesuchus. Łączna analiza wsparła włączenie wszystkich pięciu znanych wówczas gatunków do jednego rodzaju[7].
Paleobiologia
Araripesuchus był lądowym krokodylomorfem. Przedstawiciele wszystkich gatunków należących do tego rodzaju poruszali się na wyprostowanych kończynach. A. tsangatsangana miał prawdopodobnie bardziej smukłe i wydłużone kończyny. A. wegeneri rósł prawdopodobnie tak jak współczesne krokodyle – w młodości miał długie nogi, które w miarę dorastania stawały się stosunkowo coraz krótsze. Uzębienie A. wegeneri i A. rattoides sugeruje, iż były one roślinożercami[2] lub owadożercami[7]. Gatunki z rodzaju Araripesuchus są bardzo zróżnicowane, co może wiązać się z ich specjalizacją dietetyczną. Całkowita objętość wewnątrzczaszkową A. wegeneri szacuje się na około 2218 mm3, a półkuli mózgu na około 630 mm3, co mieści się wśród wartości spotykanych również u współczesnych krokodyli[2].
Przypisy
- ↑ a b c L. I. Price. Sobre um crocodilideo notossuquio do Cretacico Brasileiro. „Boletim Divisao de Geolgia e Mineralogia Rio de Janeiro”. 118, s. 1–55, 1959 (port.).
- ↑ a b c d e f PC Sereno, HCE Larsson. Cretaceous Crocodyliforms from the Sahara. „ZooKeys”. 28, s. 1–143, 2009. DOI: 10.3897/zookeys.28.325 (ang.).
- ↑ Marco Brandalise de Andrade, Reinaldo J. Bertini. A new Sphagesaurus (Mesoeucrocodylia: Notosuchia) from the Upper Cretaceous of Monte Alto City (Bauru Group, Brazil), and a revision of the Sphagesauridae. „Historical Biology”. 20 (2), s. 101–136, 2008. DOI: 10.1080/08912960701642949 (ang.).
- ↑ a b c Diego Pol, Sebastian Apesteguía. New Araripesuchus Remains from the early Late Cretaceous (Cenomanian–Turonian) or Patagonia. „American Museum Novitates”. 3490 (1), s. 1–38, 2005 (ang.).
- ↑ a b Eric Buffetaut. Die biogeographische Geschichte der Krokodilier, mit Beschreibung einer neuen Art, Araripesuchus wegeneri. „Geologische Rundschau”. 70 (2), s. 611–624, 1981. DOI: 10.1007/BF01822139.
- ↑ a b c F.J. Ortega, A new species of ''Araripesuchus'' (Crocodylomorpha, Mesoeucrocodylia) from the Lower Cretaceous of Patagonia (Argentina), Z.B. Gasparini, A.D. Buscalioni and J.O. Calvo, „Journal of Vertebrate Paleontology”, 1, 20, 2000, s. 57–76 (ang.).???
- ↑ a b c d Alan H. Turner. Osteology and phylogeny of a new species of Araripesuchus (Crocodyliformes: Mesoeucrocodylia) from the Late Cretaceous of Madagascar. „Historical Biology”. 18 (3), s. 255–369, 2006. DOI: 10.1080/08912960500516112.
| |||||||||||||||||||||||
Media użyte na tej stronie
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Autor: Smokeybjb, Licencja: CC BY-SA 3.0
Life restoration of Allognathosuchus gracilis.
_2006-09-19.JPG)
Autor: Norbert Kaiser, Licencja: CC-BY-SA-3.0
Zoo Rostock: Brillenkaiman (Caiman yacare, früher Caiman crocodilus yacara), Spiegelung an der Wasserfläche
Autor: Todd Marshall, Licencja: CC BY 3.0
Rekonstrukcja Araripesuchus wegeneri.
Osobnik dorosły (~81 cm) odtworzony w oparciu o szkielet dorosłego osobnika (MNN GAD21), u którego kończyny przednie i tylne stanowią, odpowiednio, 50% i 75% długości tułowia.