Arcadia (korporacja)

Konwent Arcadia

Herb
Cyrkiel
Dewiza: Sanctis legibus Patriae semper obsequimur
Barwy	błękit, złoto, czerń
Data założenia	4 grudnia 1924
Siedziba	Kraków
Uczelnia	Uczelnie wyższe w Krakowie
Związek	Związek Polskich Korporacji Akademickich

Konwent Arcadia w Krakowie, w skrócie Arcadia – korporacja akademicka założona w 1924 roku w Krakowie.

Historia

Pierwsza siedziba Arcadii przy ówczesnej ul. Wolskiej w Krakowie

Korporacja Arcadia została zawiązana 4 grudnia 1924 roku w Krakowie, jej założycielami byli: studenci Uniwersytetu Jagiellońskiego: Wydziału Filozoficznego Włodzimierz Długoszewski, Wydziału Prawa Mieczysław Boczar, Jakub Merunowicz i Jerzy Stolfa oraz Wydziału Rolniczego Władysław Prus-Bugayski i Erwin Fieber. Znaleźli oni poparcie u Walerego Goetla, który został członkiem honorowym tej korporacji. K! Arcadia została aktywowana jako córka korporacyjna Corolli i zarejestrowana przy Uniwersytecie Jagiellońskim^[1].

Kuratorem Arcadii z ramienia uniwersyteckiego Senatu w 1931 r. był prof. Walery Goetel, a siedziba mieściła się przy ul. Wolskiej 40 (III piętro)^[2].

Całkowita ustalona, choć niekompletna, imienna lista członków z okresu przedwojennego obejmuje 104 nazwiska, w tym 12 członków honorowych. W 1938 r. liczyła 78 członków, w tym 8 członków honorowych.

Korporacja jako organizacja nie mogła legalnie funkcjonować w okresie PRL-u. Powojenna działalność ograniczała się głównie do nieformalnych spotkań członków tej, jak i innych krakowskich korporacji, które odbywały się w głównie w Klubie Technika przy ul. Straszewskiego. W 1984 r. sztandar, dekle, bandy oraz pamiątkowy album z fotografiami ważniejszych uroczystości korporacyjnych Seniorzy Arcadii: prof. Jan Pachoński oraz Kazimierz Kisielewski przekazali do zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 2004–2005 trwały w Krakowie starania nad reaktywacją korporacji oraz ponownie cztery lata później, reaktywowana w 2010 roku korporacja zawiesiła aktywną działalność^[1]. W 94-tą rocznicę założenia w 2018 roku Konwent Arcadia po raz kolejny wznowił swoją działalność w Krakowie^[3].

Insygnia i odznaki

Przedwojenny sztandar korporacji akademickiej Arcadia z Krakowa

Barwy Arcadii to błękitny, złoty i czarny. Oznaczają kolejno pogodę ducha i braterstwo, rycerskość oraz karność i poszanowanie prawa. Istnieją dwa warianty herbu Arcadii: podstawowy, projektu Tadeusza Przypkowskiego^[4], trójdzielny w skos w barwach korporacji i cyrklem oraz rozbudowany, czterodzielny w krzyż z polem sercowym, na który składają się m.in. herb Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz herb Krakowa^[5].

Banda, zakładana przez prawe ramię, barwiarzom i filistrom przysługuje w barwach korporacji, natomiast branderzy noszą bandę dwubarwną, błękitno-czarną a fuksy czarną. Korporacja jest przedstawicielką tzw. modelu dorpackiego, a barwiarzem określa się pełnoprawnego członka korporacji.

W statucie Arcadii z 1937 roku formę dekla określono w sposób następujący (§ 7 pkt a): czapka błękitna w formie dekla ze złotym wyszyciem na wierzchu, na które składają się cyrkiel oraz otaczające go cztery litery A i cztery litery C. /Arcadia Cracovia/, światło dekla jest oszyte cienkim złotym sznureczkiem. Barwiarze mają na otoku dwie barwy: złotą i czarną, równej szerokości, branderzy czarną, ze srebrnym sznurkiem^[6].

Dewiza Korporacji to Sanctis legibus Patriae semper obsequimur („Zawsze posłuszni świętym prawom Ojczyzny”). Arcadia była otwarta na różne przekonania polityczne i społeczne swoich członków, ale obowiązywał tzw. paragraf arkoński, czyli zakaz należenia jej czynnych członków do stowarzyszeń politycznych. Definiowała się jako stowarzyszenie ideowo-wychowawcze, a kwestia religijne i polityczne były z działalności stowarzyszenia wykluczone^[7].

Kartele

Arkadia zawarła dwa kartele, czyli akty przyjaźni podpisywanych między korporacjami. Korporacjami skartelowanymi z Arkadią są lub były^[2]:

• Corolla (powstała w 1923 r. w Krakowie) kartel wieczysty podpisano w 1932 r.
• Kujawja (od 1923 roku w Cieszynie) kartel podpisano w 1929 r., wygasł przed 1939 rokiem.

Siedziby

W kolejności chronologicznej^[8]:

• Ul. Wolska 40 (Dom W. Ekielskiego III piętro, pokój w narożnej wieży)
• Rynek 14 (Kamienica Morsztynowska, III piętro)
• Ul. Karmelicka 36 (parter – wspólnie z K! Corolla)

Członkowie honorowi (wybór)

• Walery Goetel
• Marian Heitzman
• Henryk Pachoński
• Józef Windakiewicz

Członkowie zwyczajni (wybór)

• Andrzej Battaglia, inżynier, profesor AGH
• Mieczysław Boczar, publicysta i krytyk literacki
• Jan Ekielski, architekt, syn Władysława Ekielskiego
• Stanisław Janicki, farmaceuta, profesor
• Jan Ogłódek, architekt
• Jan Pachoński, historyk wojskowości XVIII-XIX wieku
• Zbigniew Pachoński, współzałożyciel Towarzystwa Polsko-Szkockiego
• Adam Szostkiewicz, zootechnik polski, profesor
• Tadeusz Zawadzki, historyk starożytności

Przypisy

Bibliografia

• Anna Piskorz, Danuta Burczyk-Marona et al., Silva Rerum. Pamiątki akademickie ze zbiorów Muzeum Uniwersytetu Jagiellońskiego. Katalog wystawy. Collegium Maius XII 1997-I 1998, Kraków 1998.
• Biuletyn Krakowskiego Koła Międzykorporacyjnego. Za semestr letni roku akademickiego 1930-1931, Kraków 1931.
• Biuletyn Krakowskiego Koła Międzykorporacyjnego. Za semestr letni roku akademickiego 1938-1939, Kraków 1938.
• Podstrona Archiwum Korporacyjnego poświęcona K! Arcadia