Archidiecezja lwowska

Archidiecezja lwowska
	; Bazylika archikatedralna Wniebowzięcia NMP we Lwowie
Państwo	Ukraina
Siedziba	Lwów
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	lwowska
Katedra diecezjalna	Bazylika Metropolitalna Sanktuarium pw. Wniebowzięcia NMP
Biskup diecezjalny	Mieczysław Mokrzycki; (metropolita lwowski)
Biskup pomocniczy	Leon Mały; Edward Kawa
	Dane statystyczne
Liczba wiernych	154 000
Liczba kapłanów; • w tym diecezjalnych; • w tym zakonnych	; 95; 45
Liczba dekanatów	12
Liczba parafii	271
Powierzchnia	68.000 km²
	Położenie na mapie Lwowa Lwów
	Położenie na mapie Ukrainy (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Lwów
	Położenie na mapie obwodu lwowskiego Lwów
	49°50′26,56″N 24°01′49,80″E/49,840710 24,030500
	Strona internetowa

Herb archidiecezji lwowskiej

Archidiecezja lwowska (łac. Archidioecesis Leopolitana Latinorum) – historyczna diecezja Kościoła w Haliczu i Lwowie, metropolitalna archidiecezja rzymskokatolicka z siedzibą we Lwowie. Jest jednym z prawnych następców eparchii (diecezji) galicyjskiej Kościoła Powszechniego (Wschodniego, Prawosławnego, Greckiego, Ruskiego i Ukraińskiego), która istniała w Galicji od chrztu Starej Rusi, Rusi Świętej, Rusi Kijowskiej i metropolii halickiej, która istniała w Galicji w latach 1303–1347 oraz 1371–1401 na terytorium Korony Królestwa Polskiego, później przechodząc pod ochronę Rzymu.

Historia

Galicyjska eparchii (diecezji) Kościoła istniała w Galicji od chrztu Starej Rusi Świętej. W XIV wieku na jej podstawie powstała metropolia halicka z siedzibą w Haliczu, istniejąca w latach 1303–1347 oraz 1371–1401. Została utworzona na ziemiach księstwa halicko-włodzimierskiego dzięki zabiegom księcia Lwa Halickiego i Jerzego I w 1303.

W sierpniu 1347, wskutek zabiegów metropolity kijowskiego Teognosta, decyzją patriarchy Izydora I i cesarza Jana VI Kantakuzena metropolia halicka została zlikwidowana.

W 1349 Kazimierz Wielki podjął starania o utworzenie metropolii łacińskiej w Haliczu – drugiej obok gnieźnieńskiej, a w latach 50. usiłował obsadzić biskupstwo we Lwowie.

W 1358 Innocenty VI mianował biskupem lwowskim Tomasza OP, diecezja nie została wówczas zorganizowana i Urban V w 1363 zlecił arcybiskupowi gnieźnieńskiemu przeprowadzenie procesu informacyjnego a Bonifacy IX mianował biskupów Jerzego OFM i Hermana Wytkinda OP.

W 1412 staraniem metropolity halickiego (bez metropolii) Macieja z Egeru i księcia Władysława Opolczyka antypapież Jan XXIII 28 sierpnia 1412 przeniósł stolicę metropolii z Halicza do Lwowa, bullę uroczyście promulgował 24 grudnia 1414 abp Jan Rzeszowski. Metropolii lwowskiej podlegały wtedy biskupstwa w Przemyślu, Chełmie, Włodzimierzu (od 1427r. w Łucku), Kijowie, Kamieńcu Podolskim oraz sufragania w Serecie na Mołdawii. W 1593 roku w archidiecezji lwowskiej diecezje zostały podzielone przez arcybiskupa Jana Dymitra Solikowskiego na dekanaty, grupujące kilka lub kilkanaście parafii^[1]. Dziekani czuwali nad funkcjonowaniem organizacji kościelnej w dekanacie i wizytowali podległe sobie miasta i wsie parafialne. Około 1650 r. w archidiecezji lwowskiej było 7 dekanatów i 125 parafii^[1]. Kolejna reorganizacja Kościoła na omawianym terenie nastąpiła dopiero w końcu XVIII w. W 1765 r. staraniem arcybiskupa Wacława Hieronima Sierakowskiego archidiecezja lwowska podzielona została na 3 archidiakonaty^[1]. W tym samym roku zwiększono również liczbę dekanatów z 7 do 12. W okresie od 1669 r. do 1772 r. powstało na wschodzie 5 kolegiat; z tego 3 w archidiecezji lwowskiej: w Stanisławowie, Żółkwi, Lwowie (parafia NMP – Śnieżnej). W 1772 r. w archidiecezji lwowskiej były 3 archidiakonaty i 12 dekanatów oraz 150 parafii^[1].

Podział na dekanaty w 1928, kolorem czerwonym zaznaczona granica polsko-sowiecka (ukraińska) po wojnie

Po I Rozbiorze doszło do zmian organizacyjnych. W 1782 r. cesarz Józef II wcielił do archidiecezji lwowskiej cząstki diecezji łuckiej (10 parafii) i kamienieckiej (10 parafii). Po trzecim rozbiorze Austria włączyła do archidiecezji lwowskiej 47 parafii odłączonych od diecezji łuckiej. W 1938 r. na terenie archidiecezji funkcjonowało 412 parafii. Po 1945 roku na terytorium Polski pozostało 27 parafii archidiecezji lwowskiej, dla których utworzono administrację apostolską z siedzibą w Lubaczowie^[1].

Patroni archidiecezji

W 1909 na prośbę św. abpa Józefa Bilczewskiego św. Pius X ustanowił święto NMP Królowej Polski obchodzone w archidiecezji lwowskiej wyznaczając je na pierwszą niedzielę maja na pamiątkę ślubów Jana Kazimierza oraz ogłosił Matkę Bożą Królową Korony Polskiej wraz z bł. Jakubem Strzemię patronami archidiecezji lwowskiej. W 1910 NMP Królowa Polski została ogłoszona główną patronką archidiecezji. Obecnie zamiast NMP Królowej Polski, patronką jest NMP Łaskawa, której uroczystość obchodzi się 1 kwietnia, w rocznicę ślubów króla Polski Jana Kazimierza w katedrze lwowskiej w 1656.

Biskupi

arcybiskup metropolita ks. abp Mieczysław Mokrzycki (od 21 października 2008)
biskup pomocniczy ks. bp Leon Mały (od 4 maja 2002)
biskup pomocniczy ks. bp Edward Kawa (od 21 czerwca 2017)

Katedra

Bazylika Metropolitalna Sanktuarium pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny

Siedziba kurii

Kuria Rzymskokatolicka Archidiecezji Lwowskiej ma siedzibę w Pałacu Arcybiskupów Łacińskich umiejscowionym na wzgórzu nad Wałami Gubernatorskimi, wybudowanym w 1844 roku^[2] (obecnie ul.Winnyczenki 32).

Seminarium duchowne

Od 1996 w Brzuchowicach pod Lwowem działa reaktywowane Wyższe Seminarium Duchowne Archidiecezji Lwowskiej. Od 2009 przy seminarium dla osób świeckich działa Instytut Teologiczny im. św. Józefa Bilczewskiego.

Archidiecezja lwowska na mapie Ukrainy

Dekanaty

Obszar archidiecezji obejmuje obwód lwowski, iwanofrankowski, tarnopolski i czerniowiecki.

W 1992 roku archidiecezja została podzielona na dekanaty: Lwowski, Czerniowiecki, Iwano-Frankowski, Mościcki, Stryjski, Tarnopolski. W 1994 roku utworzono nowe dekanaty: Czortkowski, Samborski, a w 1998 roku utworzono dekanaty: Złoczowski, Żółkiewski. W 2000 roku utworzono dekanat Halicki, a w 2013 roku utworzono dekanat Gródecki.

Obecnie archidiecezja Lwowska jest podzielona na 12 dekanatów^[3]:

Rezydencje biskupów

Medal

Z okazji 600-lecia Metropolii Lwowskiej został wydany medal upamiętniający z inskrypcjami 1375-1975 oraz Semper Fidelis oraz z wizerunkiem bł. Jakuba Strzemię^[4].

Zobacz też

Schematyzm Archidiecezji Lwowskiej
arcybiskupi lwowscy obrządku łacińskiego
Kościół rzymskokatolicki na Ukrainie
Archieparchia greckokatolicka we Lwowie
archieparchia ormiańskokatolicka we Lwowie

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e {{{tytuł}}}, www.agad.gov.pl [dostęp 2019-02-21] .
↑ naszdziennik.pl: Lwowska kuria w remoncie. [dostęp 2009-03-05]. (pol.).
↑ Opis dekanatów na stronie archidiecezji(ua)
↑ Medal dla upamiętnienia 600-lecia Metropolii Lwowskiej. „Biuletyn”. Nr 34, s. 34, Czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie.

Bibliografia

B. Modzelewska, W. Osadczy, Lwowska archidiecezja katolicka, w: Encyklopedia Katolicka, t. XI, Lublin 2006.

Linki zewnętrzne

[:0-1] {{{tytuł}}}, www.agad.gov.pl [dostęp 2019-02-21] .

[2] szdziennik.pl: Lwowska kuria w remoncie. [dostęp 2009-03-05]. (pol.).

[3] Opis dekanatów na stronie archidiecezji(ua)

[4] Medal dla upamiętnienia 600-lecia Metropolii Lwowskiej. „Biuletyn”. Nr 34, s. 34, Czerwiec 1978. Koło Lwowian w Londynie.

[1]

[2]

[3]

[4]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne