Archidiecezja utrechcka

Archidiecezja utrechcka

Archidiecezja utrechcka na mapie metropolii utrechckiej
Państwo	Holandia
Siedziba	Utrecht
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Metropolia	utrechcka
Katedra diecezjalna	Katedra św. Katarzyny w Utrechcie
Biskup diecezjalny	kard. Willem Jacobus Eijk
Biskup pomocniczy	bp Ted Hoogenboom bp Herman Woorts bp Johannes Antonius de Kok (emerytowany)
Dane statystyczne (2007)
Liczba wiernych	754 000[1]
Liczba kapłanów • w tym diecezjalnych • w tym zakonnych	217 243
Liczba dekanatów	5[2]
Liczba parafii	312[3]
Powierzchnia	10 000 km²
Położenie na mapie Utrechtu Katedra św. Katarzyny w Utrechcie
Położenie na mapie Holandii Katedra św. Katarzyny w Utrechcie
52°05′15,2″N 5°07′26,2″E/52,087556 5,123944

(c) Xavigivax, CC BY-SA 3.0

Herb archidiecezji

Katedra św. Katarzyny w Utrechcie

Archidiecezja utrechcka (łac. Archidioecesis Ultraiectensis, niderl. Aartsbisdom Utrecht) – rzymskokatolicka archidiecezja holenderska położona we wschodniej części kraju, największa na terenie kraju. Siedziba arcybiskupa znajduje się w parafii św. Augustyna położonej ok. 60 km od Utrechtu (do 2007 mieściła się ona w katedrze św. Katarzyny).

Historia

Założycielem diecezji utrechckiej był św. Wilibrord, który był tutejszym pierwszym biskupem w latach 695–739. Założenie biskupstwa w Utrechcie związane było z tym, iż miasto to należało do zamożniejszych w regionie oraz wyróżniało się dużą liczbą kościołów. W 799 r. biskupstwo zostało podporządkowane metropolii kolońskiej.

Wraz z rozpadem terytorialnym Rzeszy Niemieckiej w ciągu średniowiecza ordynariusze utrechccy uzyskali również władzę świecką jako książęta na podległym im terytorium. Ostatnim księciem-biskupem był bp Henryk Wittelsbach w XVI w. W 1559 r. diecezja została podniesiona do rangi archidiecezji i metropolii, której jako sufraganię przydzielono biskupstwa w: Haarlem, ’s-Hertogenbosch, Middelburg, Deventer, Leeuwarden i Groningen.

W XVI w. w czasie reformacji struktura diecezji została całkowicie zniszczona przez zyskujący poparcie lokalnej społeczności oraz władców terytorialnych kalwinizm. Jego wyznawcy byli prześladowani przez Habsburgów.

Po powstaniu i antyhiszpańskiej wojnie wyzwoleńczej z lat 1566–1609 północna część Niderlandów uzyskała niepodległość, najpierw w 1579 r. zawierając tzw. Unię Utrechcką, a w 1581 r. powołując do życia Republikę Zjednoczonych Prowincji. Władze nowej republiki już w 1573 r. zakazały katolikom kultu publicznego, a w 1580 r. całkowicie zlikwidowano struktury kościelne w północnych Niderlandach. W ich miejsce Stolica Apostolska utworzyła w 1592 r. wikariat apostolski, którym zarządzali duchowni z zagranicy.

Wikariat apostolski został w 1727 r. przekształcony w misję sui iuris. W 1723 r. doszło wśród katolików holenderskich do schizmy, w wyniku której powstał Kościół Starokatolicki.

4 marca 1853 r. misja sui iuris w Holandii została przekształcona przez papieża Piusa IX w archidiecezję utrechcką, podległą bezpośrednio do Rzymu. 6 lutego 1936 r. podniesiona została ona do rangi metropolii, która objęła swoim zasięgiem cały kraj.

Według danych z 2010 roku archidiecezja liczyła ok. 754 tys. wiernych, a niecałe 32 tys. spośród nich deklarowało udział w niedzielnej Mszy św^[4].

W 2019 roku ze względu na zbyt duże koszty utrzymania dla malejącej liczby wiernych rada parafii wystawiła na sprzedaż katedrę św. Katarzyny^[4]

Biskupi

• ordynariusz – kard. Willem Jacobus Eijk
• sufragan – bp Ted Hoogenboom
• sufragan – bp Herman Woorts
• sufragan – bp Johannes Antonius de Kok (emerytowany)

Podział administracyjny

W skład archidiecezji utrechckiej wchodzi obecnie 312 parafii, zgrupowanych w 5 dekanatach.

Główne świątynie^[5]

• Archikatedra św. Katarzyny w Utrechcie
• Bazylika św. Grzegorza w Almeo
• Bazylika Podwyższenia Krzyża Świętego w Raalte
• Bazylika św. Lamberta w Hengelo
• Bazylika św. Mikołaja w Ijsselstein
• Bazylika św. Pankracego w Tubbergen
• Bazylika św. Plechelma w Oldenzaal
• Bazylika św. Walburgis w Arnhem
• Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Zwolle

Zobacz też

• Biskupstwo Utrechtu

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Strona domowa archidiecezji utrechckiej
• Opis na stronie gcatholic
• Opis na stronie catholic-hierarchy
• Archidiecezja utrechcka w Encyklopedii katolickiej (ang.)