Archip Kuindży

Archip Iwanowicz Kuindży
Архип Иванович Куинджи
Ilustracja
Archip Kuindży
Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1841
Mariupol, Imperium Rosyjskie

Data i miejsce śmierci

24 lipca 1910
Petersburg, Imperium Rosyjskie

Narodowość

Rosjanin

Alma Mater

Akademia Sztuk Pięknych w Petersburgu

Dziedzina sztuki

Malarstwo

Epoka

Realizm

podpis

Archip Iwanowicz Kuindży (ros. Архип Иванович Куинджи) (ur. 15 stycznia?/ 27 stycznia 1841 w Mariupolu, zm. 11 lipca?/ 24 lipca 1910 w Petersburgu) – rosyjski malarz greckiego pochodzenia, realista, tworzył głównie pejzaże. Członek grupy pieredwiżników[1].

Życiorys

Dokładna data urodzenia artysty nie jest potwierdzona[2]. Urodził się w biednej rodzinie pochodzenia greckiego[3]. We wczesnym dzieciństwie jego rodzice zmarli, po śmierci ojca został przygarnięty przez brata i siostrę ojca[4]. Nie ukończył szkoły podstawowej, czytania i pisania uczył go grecki nauczyciel[4]. Od wczesnego wieku ciężko pracował fizycznie, m.in. na gospodarstwie rolnym, a w starszym wieku podczas budowy kościoła, później pracował także dla lokalnego piekarza[5].

Wcześnie odkrył zamiłowanie do malarstwa. Początkowo był samoukiem i zarabiał na życie retuszowaniem fotografii w Mariupolu, Taganrogu, Odessie i Petersburgu. Udał się w podróż pieszą by przyjmować lekcje u Iwana Ajwazowskiego, ten jednak nie zauważył specjalnego talentu u Archipa więc skierował go do innych prac niż nauka malarstwa[6].

W roku 1868 został przyjęty do Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych.

W roku 1874 jego obraz „Śnieg” został nagrodzony brązowym medalem na wystawie malarstwa w Londynie. W tym samym roku jego obraz „Jezioro Ładoga” został przyjęty na wystawę w Sankt Petersburgu. W 1878 obrazy Kuindżiego wystawiane były na Wystawie Światowej w Paryżu[4].

W latach 1875-1879 uczestniczył w grupie pieriedwiżników. W latach 1894-1897 był profesorem Petersburskiej Akademii Sztuk Pięknych[7]. W roku 1897 poparł protesty studentów, za co został pozbawiony stanowiska profesora.

Kuindży wspierał finansowo biednych i potrzebujących studentów Akademii[2].

Do uczniów Kuindżego należał m.in. Nikołaj Roerich. Kuindży przyjaźnił się z innymi malarzami m.in. Aleksandrem Kisielewem, Władimirem Makowskim czy Ilją Riepinem. Był bliskim znajomym także Dimitrija Mendelejewa i fizyka Fiodora Pietruszewskiego[2].

Pod koniec życia wycofał się z życia publicznego, zmarł w Petersburgu w 1910 roku[8]. Przyczyną śmierci była choroba serca[4].

Kradzież i zaginięcie dzieł

W styczniu 2019 obraz Kuindży pt. Ai-Petri został skradziony z moskiewskiej Galerii Tretiakowskiej. Kradzieży dokonał mężczyzna w ciągu dnia - wśród innych zwiedzających podszedł do obrazu, wyjął go z ramy i wyszedł. Następnego dnia podano, że sprawca został odnaleziony, a obraz odzyskany[3].

W marcu 2022 w wyniku rosyjskiej agresji na Ukrainę, w Mariupolu zostało poważnie uszkodzone muzeum imienia artysty. Niedługo później z muzeum zniknęły trzy prace artysty; nie jest wiadome czy są ukrywane czy skradzione. 25 kwietnia pracowniczka muzeum przyznała, że wyjawiła rosyjskim żołnierzom miejsce ukrycia obrazów[9].

Galeria

  • Nokturn

    Nokturn

  • Czerwony zachód słońca nad Dnieprem

    Czerwony zachód słońca nad Dnieprem

  • Północ

    Północ

  • Dniepr (1901)

    Dniepr (1901)

  • Wieczór na Ukrainie

    Wieczór na Ukrainie

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ Man Steals a $1 Million Painting Off a Gallery Wall in Broad Daylight, W Magazine [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  2. ↑ a b c New Discoveries. ABOUT THE LIFE AND WORK OF ARKHIP KUINDZHI | The Tretyakov Gallery Magazine, www.tretyakovgallerymagazine.com, 13 października 2018 [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  3. ↑ a b Kradzież obrazu w moskiewskiej galerii na oczach zwiedzających, TVN24 [dostęp 2022-10-03] (pol.).
  4. ↑ a b c d 27 січня 1841 року народився український живописець-пейзажист Архип Куїнджі, dn.gov.ua [dostęp 2022-10-03].
  5. ↑ Архип Куинджи – биография, фото, картины, личная жизнь, причина смерти – 24СМИ, НОВОСТИ, 27 stycznia 2019 [dostęp 2022-10-03] (ros.).
  6. ↑ Куинджи Архип Иванович - биография и картины, Музеи мира и картины известных художников [dostęp 2022-10-03].
  7. ↑ Kuindży Archip I., [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2022-10-03].
  8. ↑ Kirstin Fierro, Arkhip Kuindzhi: beloved son and painter of Ukraine, Artstor, 13 lipca 2022 [dostęp 2022-10-03] (ang.).
  9. ↑ Rosjanie wywieźli dzieła sztuki z Mariupola. Są warte miliony dolarów, Onet Kultura, 11 lipca 2022 [dostęp 2022-10-03] (pol.).

Media użyte na tej stronie