Archiwum Państwowe w Kielcach

Archiwum Państwowe w Kielcach
Data założenia1919
DyrektorWiesława Rutkowska
Państwo Polska
Miejscowość25-045 Kielce
Adresul. J. Kusocińskiego 57
Położenie na mapie Kielc
Mapa konturowa Kielc, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Kielcach”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
Mapa konturowa województwa świętokrzyskiego, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Kielcach”
Ziemia50°51′16,60″N 20°36′09,18″E/50,854610 20,602550
Oficjalna strona archiwum

Archiwum Państwowe w Kielcach – zostało utworzone 7 lutego 1919 roku.

Historia

Początki istnienia archiwum w Kielcach, są związane z wcześniejszymi archiwami od XVIII do początków XX wieku.

Archiwa w Królestwie Polskim.
  • Archiwum Trybunału Cywilnego i Instancji (utworzone w 1810; działało w latach 1818-1876).
  • Archiwum Komisarza Obwodu (1816-1837).
  • Archiwum Komisji Województwa Krakowskiego (1817-1837).
  • Archiwum Rządu Gubernialnego Krakowskiego w Gubernii krakowskiej (1837-1841).
  • Archiwum Rządu Gubernialnego Kieleckiego w Gubernii kieleckiej (1841-1844).

Na mocy ukazu z 19/31 grudnia 1866 roku utworzono: Archiwum Rządu Gubernialnego Kieleckiego i Archiwum Kieleckiego Urzędu Powiatowego, które istniały w latach 1867-1915[1].

Archiwum Państwowe w Kielcach.

7 lutego 1919 roku został powołany Wydział Archiwów Państwowych w Ministerstwie Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego, w którego skład wchodziły archiwa w Warszawie: Archiwum Główne Akt Dawnych, Archiwum Akt Dawnych, Archiwum Skarbowe, Archiwum Wojskowe (obecnie Archiwum Akt Nowych), Archiwum Oświecenia Publicznego, oraz archiwa w: Grodnie, Lwowie, Krakowie, Lublinie, Łomży, Piotrkowie Trybunalskim, Płocku, Radomiu, Kaliszu, Suwałkach, Kielcach[1].

Udokumentowana działalność archiwum rozpoczęła się w 1923 roku, na początku były trudności lokalowe. Najpierw zabezpieczono akta z powiatów: jędrzejowskiego, kieleckiego, miechowskiego, olkuskiego, pińczowskiego, stopnickiego i włoszczowskiego. W okresie międzywojennym siedziba archiwum mieściła się w Urzędzie Wojewódzkim, a następnie w budynku przy ulicy Mickiewicza. W latach 1923-1939 były prowadzone prace porządkowo-ewidencyjne. W latach okupacji archiwum działało przy Rządzie Generalnego Gubernatora (część akt zostało wywiezione do Katowic i Rzeszy)[1].

Na mocy rozporządzenia Ministra Oświaty z 1950 roku utworzono archiwa w: Sandomierzu (1950), Starachowicach (1950), Końskich (1951), Opocznie, Pińczowie (1952) i Jędrzejowie (1952). W latach 1950-1952 archiwum Kieleckiemu, zostało podporządkowane Archiwum w Radomiu, (w latach 1952-1975 przekształcone na Oddział Terenowy). W następnych latach zlikwidowano archiwa w: Opocznie (1952) i Końskich (1975). W 1955 roku archiwum zostało przeniesione do odbudowanego i zaadaptowanego budynku dawnej synagogi, przy ulicy Rewolucji Październikowej (później ul. Warszawskiej) 17[1]. W 1983 roku nastąpiła zmiana nazwy z Wojewódzkiego Archiwum Państwowego na Archiwum Państwowe w Kielcach[1]. W 2010 roku rozpoczęła się przeprowadzka do nowej siedziby przy ul. J. Kusocińskiego 57[1].

Kierownicy i dyrektorzy, archiwum państwowego w Kielcach.
1923-1927. Zenon Żurakowski, Lucjan Głazek, Czesław Milewski.
1927-1935. Ludwik Bazylewski.
1935-1945. Ferdynand Krone, Franciszek Paprocki, Franciszek Mozarski, Antoni Rybarski.
1945-1950. Marian Witkowski.
1950-1951. Władysław Prowdzik.
1951-1952. Jan Pazdur.
1952-1963. Stanisław Sterzeń.
1963-1964. Jan Naumiak.
1964-1982. Stanisław Marcinkowski.
1983-2009. Elwira Szczepaniak.
2009-2011. Rafał Chałoński.
2011- nadal Wiesława Rutkowska.
Oddział w Sandomierzu.

Archiwum w Sandomierzu rozpoczęło działalność 1 grudnia 1950 roku jako, Oddział Powiatowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Kielcach. Na mocy dekretu o archiwach państwowych z 29 marca 1951 roku, archiwum w zostało przekształcone na Powiatowe Archiwum Państwowe w Sandomierzu. Archiwum przydzielono teren powiatów sandomierskiego i opatowskiego, a od 1954 roku powiatu staszowskiego. 1 września 1953 roku powołano Powiatowe Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu (podporządkowane Wojewódzkiemu Archiwum Państwowemu w Rzeszowie z siedzibą w Przemyślu), któremu przydzielono powiaty tarnobrzeski, niżański (od 1973 roku Stalowowolski) i mielecki. W 1965 roku archiwum w Sandomierzu przekształcono w Oddział Terenowy Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Kielcach. 21 stycznia 1976 roku powstało Wojewódzkie Archiwum Państwowe w Tarnobrzegu z siedzibą w Sandomierzu. W 1984 roku archiwum w Sandomierzu podporządkowano Archiwum Państwowemu w Kielcach, które działa na terenie dawnego Województwa tarnobrzeskiego[2].

Przypisy

  1. a b c d e f Łukasz Guldon: Zarys dziejów Archiwum Państwowego w Kielcach. Archiwum Państwowe w Kielcach. [dostęp 2019-07-03].
  2. Historia oddziału terenowego archiwum w Sandomierzu

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Kielce-outlined.svg
Autor: Paweł Cieśla Staszek Szybki Jest, Licencja: CC BY-SA 4.0
Mapa Kielc
Świętokrzyskie Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Świętokrzyskie Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 51.4 N
  • S: 50.1N
  • W: 19.6 E
  • E: 22 E
TK archive icon.svg
Autor: Tkgd2007, Licencja: CC BY-SA 3.0
A file cabinet icon designed for my userpage.