Archiwum Państwowe w Płocku

Archiwum Państwowe w Płocku

Historia płockiego archiwum sięga XIII wieku, kiedy to powstało Archiwum Zamku Płockiego, gromadzące akta wytworzone przez kanclerza i starostę. Pierwszy spis przywilejów pochodzi z 1435 roku i obejmuje kopie dokumentów przechowywanych w archiwum zamkowym. Oprócz akt związanych z kacelarią książęcą i kancelarią starosty, w archiwum przechowywano także księgi sądowe spraw rozpatrywanych na zamku. Informacje o archiwum znajdujemy w lustracji z 1616 roku:

"Zamek nad Wisłą murowany, wkoło pierwszym murem obwiedziony, u bramy piwreszej jest wzwód na wagach, nad bramną izdebka bez pieca, podle niej sklepik, niżej drugi, gdzie księgi grodzkie i ziemskie chowają".

W wyniku wojen, zasób tego archiwum uległ zniszczeniu, jedynie drobna część została przekazana do utworzonego w 1825 roku Archiwum Akt Dawnych w Płocku. Drugim archiwum, które właściwie przetrwało do dziś, było Archiwum Kapitulne, obecnie Archiwum Diecezjalne. Innym archiwum kościelnym było Archiwum Konsystorskie w Płocku, które jeszcze w 1927 roku gromadziło akta z lat 1449-1906. W połączeniu z Archiwum Kapitulnym utworzyło Archiwum Diecezjalne w Płocku.

W XIV wieku powstało w Płocku Archiwum Miejskie, które gromadziło dokumenty dotyczące funkcjonowania miasta. Transumpt wystawiony przez księcia Władysława w 1435 roku, potwierdza fakt przechowywania w tym archiwum akt związanych z przywilejami i nadaniami. Rozwój samorządu miejskiego uzasadniał istnienie kancelarii, w której powstawały między innymi księgi radzieckie – acta consularia oraz księgi ławnicze i wójtowskie. Pierwszym pisarzem miejskim był Mikołaj Klosman z 1431 roku.

W XVIII i XIX wieku, mimo upadku wielu archiwów miejskich na terenie Królestwa Polskiego, archiwalia płockie, przechowywane w starym drewnianym ratuszu, a od 1825 roku murowanym, przetrwały.

W 1858 roku w aktach miasta Płocka znajdujemy zapis:

"Biuro magistratu od wejścia po lewej ręce dwa pokoje mieści: jeden zajmuje utrzymujący stację, transport i kontrolę paszportową oraz archiwum".

Linki zewnętrzne