Archiwum Państwowe w Toruniu

Archiwum Państwowe w Toruniu
Ilustracja
Siedziba główna archiwum
Data założenia1899
DyrektorBeata Herdzin
Wielkość zbioruponad 6 tys. akt
Rodzaje zbioruakta, dokumentacja kartograficzna, fotografie, materiały ulotne, dokumentacja techniczna
Państwo Polska
Województwo kujawsko-pomorskie
MiejscowośćToruń
AdresPlac Rapackiego 4, Toruń
OddziałyWłocławek, ul. ks. Skorupki 4
Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Archiwum Państwowe w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′35″N 18°36′07″E/53,009722 18,601944
Oficjalna strona archiwum
W latach 1946 - 1957 Archiwum Państwowe mieściło się w Ratuszu Staromiejskim

Archiwum Państwowe w Toruniu − jedno z najstarszych archiwów państwowych w Polsce[1].

Lokalizacja

Centrala archiwum znajduje się w zachodniej części Zespołu Staromiejskiego, przy Placu Rapackiego 4, w sąsiedztwie Sądu Okręgowego oraz Collegium Maximum UMK.

Siedziba

Charakterystyka

Zadaniem instytucji jest gromadzenie, opracowywanie i udostępnianie materiałów archiwalnych oraz nadzór nad zasobem archiwalnym. Archiwum obejmuje swym działaniem miasto i powiat Toruń oraz powiaty: chełmiński, wąbrzeski, golubsko-dobrzyński, miasto i powiat Grudziądz, miasto i powiat Włocławek, powiat aleksandrowski, powiat lipnowski, powiat radziejowski, a także powiat nowomiejski w województwie warmińsko-mazurskim.

Historia

Początku Archiwum Państwowego w Toruniu sięgają średniowiecza, jednak pierwsze wzmianki o instytucji pochodzą z 1570 i 1587 roku. W okresie tym archiwum gromadziło dokumenty miasta, pełniło również funkcję Archiwum Ziem Pruskich. W niedługim czasie do instytucji zaczęły trafiać również akta okolicznych miast, m.in. Brodnicy, Chełmna, Chełmży i Kowalewa.

Po II rozbiorze Polski archiwum nabrało charakteru jedynie historycznego. Podjęto wówczas próby uporządkowania zasobu instytucji, czego udało się dokonać dopiero pod koniec XIX w. W 1899 roku utworzono stanowisko archiwisty miejskiego. Stanowisko to piastował przez wiele lat Arthur Semrau.

Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę Archiwum Państwowe w Toruniu stało się samodzielną instytucją publiczną z otwartą dla użytkowników pracownią naukową.

W czasie II wojny światowej najcenniejsze akta trafiły do kopalni Soli w Grasleben, wywieziono również część ksiąg metrykalnych z terenu miasta i powiatu toruńskiego. Większość zbiorów udało się odzyskać po 1947 roku.

W 1951 roku archiwum zostało upaństwowione, początkowo jako oddział Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, a od 1976 roku uzyskało status samodzielnej jednostki: Wojewódzkiego Archiwum Państwowego w Toruniu. W 1984 roku instytucję przekształcono w Archiwum Państwowe w Toruniu[2].

Dyrektorzy

Oddziały w Toruniu

Oddział I (Centrala), Plac Rapackiego 4Oddział II (Flisak), ul. Idzikowskiego 6cOddział III (Nadzór), ul. Idzikowskiego 6c

Przy Pl. Rapackiego mieszczą się:

  • Dyrekcja
  • Oddział I – Akt wytworzonych do końca XVIII w.
  • Pracownia informacji archiwalnej i ewidencji
  • Pracownia konserwacji
  • Dział finansowo- księgowy
  • Dział administracyjno- gospodarczy

Zasób Oddziału II obejmuje materiały archiwalne z XIX-XXI w.

Zadaniem Oddziału III jest nadzór nad archiwami zakładowymi z terenu:

Pozostałe oddziały

MiastoAdresStatusUwagi
Włocławekul. ks. Skorupki 4oddział
Grudziądzoddziałzlikwidowany w 1999 roku
Wąbrzeźnoekspozyturazlikwidowana w 1990 roku

Zobacz też

Przypisy

  1. Maria i Eugeniusz Gąsiorowscy, Toruń, 1971.
  2. Artur Nogaj, Archiwum Państwowe w Toruniu, www.torun.ap.gov.pl [dostęp 2016-12-22] [zarchiwizowane z adresu 2010-02-10].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
TK archive icon.svg
Autor: Tkgd2007, Licencja: CC BY-SA 3.0
A file cabinet icon designed for my userpage.
Torun Ratusz Staromiejski 01.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY 3.0
Toruń, Ratusz Staromiejski
Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu.jpg
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Budynek Archiwum Państwowego w Toruniu