Areometr

Areometr – urządzenie służące do mierzenia gęstości cieczy, w którym wykorzystuje się siłę wyporu, z jaką ciecz działa na zanurzone w niej ciało stałe^[1].

Rodzaje areometrów

Istnieje wiele konstrukcji areometrów. W najprostszym wariancie (tzw. areometr obciążeniowy) jest to pusta rurka szklana, której górna wydłużona część zaopatrzona jest w skalę, część dolna w postaci bańki wypełniona jest materiałem o dużej gęstości (np. rtęć, śrut itp.), co pozwala na utrzymanie pozycji pionowej przyrządu zanurzonego w cieczy. Zdjęcie z prawej strony prezentuje areometr ze skalą na górze, termometrem i obciążeniem w dolnej, stożkowej części. W zależności od jednostki pomiaru i/lub zastosowania wyróżnia się następujące typy areometrów:

• areometr Fahrenheita,
• areometr Trallesa (alkoholomierz),
• areometr Richtera (alkoholomierz),
• areometr Ballinga (cukromierz),
• areometr Gay-Lussaca,
• areometr Baumé,
• areometr Oechsle,
• densymetr^[2],
• laktodensymetr,
• urynometr,
• termoareometr,
• areometr akumulatorowy,
• tester cieczy chłodzącej,
• kwasomierz.

Sposób użycia

Pomiar brzeczki piwnej

Dokonując pomiaru gęstości cieczy przy pomocy areometru należy wlać do menzurki pomiarowej badany płyn w ilości pozwalającej na swobodne zanurzenie przyrządu. Następnie wkładamy areometr i na jego skali odczytujemy wynik^[3]. Areometry najczęściej kalibrowane są dla temperatury 20 °C, dlatego badany płyn powinien mieć taką właśnie temperaturę. W przypadku innej temperatury należy skorzystać z poprawek temperaturowych. Areometr po zanurzeniu w cieczy pływa w pozycji pionowej. Głębokość, na jaką się zanurza dolna część areometru, wynika z różnicy między ciężarem areometru a ciężarem wypartej przez areometr cieczy. Znając masę i objętość areometru, na podstawie głębokości na jaką się zanurzył i w oparciu o prawo Archimedesa można obliczyć gęstość analizowanej cieczy lub odczytać ją na skali areometru.

Wynalazek areometru przypisuje się Hypatii, filozofce i matematyczce greckiej żyjącej w IV wieku naszej ery.

Zobacz też

• Cukromierz
• Alkoholomierz
• Densymetria
• Piknometr

Przypisy

Bibliografia

• Państwowe Wydawnictwo „Wiedza Powszechna”: Encyklopedia odkryć i wynalazków: chemia, fizyka, medycyna, rolnictwo, technika. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1979, s. 20. ISBN 83-214-0021-3.