Areszt Śledczy w Toruniu

Areszt Śledczy w Toruniu[1]
Ilustracja
Siedziba aresztu
Państwo

 Polska

Województwo

 kujawsko-pomorskie

Miejscowość

Toruń

Adres

ul. Piekary 53

Rodzaj

Areszt Śledczy

Jednostka nadrzędna

OISW w Bydgoszczy

Przeznaczenie

AŚ dla mężczyzn

Kierownictwo jednostki

ppłk Tomasz Sitkiewicz

Pojemność

151

Data powstania

1853

Położenie na mapie Torunia
Mapa konturowa Torunia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Areszt Śledczy w Toruniu”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa kujawsko-pomorskiego
Ziemia53°00′40″N 18°36′05″E/53,011111 18,601389

Areszt Śledczy w Toruniu tzw. „Okrąglak”zakład penitencjarny w Toruniu, przeznaczony dla mężczyzn tymczasowo aresztowanych, skazanych młodocianych, odbywających karę po raz pierwszy oraz recydywistów penitencjarnych.

Lokalizacja

Areszt Śledczy położony jest w Zespole Staromiejskim w bliskim sąsiedztwie kościoła NMP, Collegium Maius oraz Planetarium. Siedzibą Aresztu jest zabytkowa czteropiętrowa neogotycka rotunda, ze względów architektonicznych jedyny taki obiekt w kraju[2].

Historia

Areszt w 1936 roku
Areszt Śledczy widziany od strony południowej
Pozostałości po Baszcie Koci Ogon na terenie Aresztu Śledczego

Początki Aresztu Śledczego w Toruniu sięgają roku 1853, kiedy to władze pruskie podjęły decyzję o budowie nowego więzienia w mieście. Jego budowę rozpoczęto w 1864 roku, a zakończono w 1866 roku. Lokalizacja tego aresztu nie jest przypadkowa, powstał on w bliskim sąsiedztwie istniejącego już gmachu sądu (dziś Sąd Okręgowy). W czasie II Rzeczypospolitej spełniał on funkcję więzienia karno-śledczego (w 1935 roku odnotowano rekordową liczbę: 600 osadzonych), zaś w okresie II wojny światowej był on małym zakładem karnym. Torturowano i przesłuchiwano wówczas schwytanych agentów alianckich oraz ludność cywilną i członków ruchu oporu. Przetrzymywano uciekinierów z Festung Posen („twierdzy Poznań”) – grupę przymusowych robotników, którzy uciekli z poznańskiej cytadeli. Po II wojnie światowej „Okrąglak” ponownie pełnił funkcję aresztu, w którym do roku 1957 osadzano także kobiety. W latach 1989–1993 w toruńskim areszcie przeprowadzono generalny remont, poprzedzony pracami archeologicznymi, na czas którego zawieszono funkcjonowanie placówki. W wyniku prowadzonych wówczas prac zmniejszono cele, w których urządzono kąciki sanitarne, drewniane podłogi zastąpiono betonowymi, dobudowano wiele dodatkowych krat i bram, wyposażając je w zabezpieczenia elektromagnetyczne, nadbudowano także mur ochronny. Przeprowadzono również remont elewacji budynku. Obecnie toruński areszt przeznaczony jest dla 151 mężczyzn[3][4].

Areszt Śledczy figuruje w gminnej ewidencji zabytków (nr 2885)[5].

Struktury organizacyjne

Kadra

W Areszcie Śledczym służbę pełni 76 funkcjonariuszy, w tym 13 kobiet oraz 11 pracowników cywilnych[6].

Przeznaczenie

Areszt Śledczy przeznaczony jest dla tymczasowo aresztowanych mężczyzn, pozostających w dyspozycji pięciu jednostek:

  • Sądu Okręgowego w Toruniu
  • Prokuratury Okręgowej w Toruniu
  • Sądu Rejonowego w Toruniu
  • Prokuratury Rejonowej Toruń Centrum-Zachód
  • Prokuratury Rejonowej Toruń Wschód

Współpraca

Areszt Śledczy ramach resocjalizacji i readaptacji społecznej skazanych współpracuje m.in. z[7]:

  • Miejskim Ośrodkiem Edukacji i Profilaktyki Uzależnień
  • Stowarzyszeniem „Partnerstwo Społeczne”
  • Miejskim Ośrodkiem Pomocy Rodzinie
  • Ochotniczym Hufcem Pracy

Architektura

Budynek powstał w stylu neogotyckim i przetrwał do czasów współczesnych w niezmienionej formie architektonicznej.

W filmie

Areszt Śledczy jest wykorzystywany jako sceneria licznych przedsięwzięć artystycznych. W 2007 roku realizowano w nim zdjęcia do filmu „Jeszcze nie wieczór” w reżyserii Jacka Bławuta[8], a w 2012 – film w reżyserii Marcina Gładycha „Panoptico”[9]. W podziemiach budynku administracji znajdują się pozostałości wchodzącej niegdyś w skład murów miejskich i pochodzącej z 2 poł. XIII w. Baszty Koci Ogon[10].

Zobacz też

  • Sądownictwo w Toruniu

Przypisy

  1. Obwieszczenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 stycznia 2015 r. w sprawie wykazu jednostek organizacyjnych podległych Ministrowi Sprawiedliwości lub przez niego nadzorowanych (M.P. z 2015 r. poz. 169).
  2. Areszt śledczy w Toruniu. Historia i teraźniejszość – Szatkowska A. (red.), Horowski J. – Księgarnia Odkrywcy, książki historyczne, odk.pl [dostęp 2016-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2015-03-19].
  3. Służba Więzienna / Okręgowy Inspektorat Służby Więziennej Bydgoszcz / Areszt Śledczy Toruń, www.sw.gov.pl [dostęp 2016-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-12].
  4. Toruński Areszt Śledczy obchodzi 150. urodziny, pomorska.pl [dostęp 2016-03-10].
  5. Gmina Miasta Toruń: Gminny Program Opieki nad Zabytkami Miasta Torunia na lata 2022–2025. 2021, s. 136.
  6. 150 lat Aresztu Śledczego w Toruniu – Wiadomości lokalne – Polskie Radio PiK, www.radiopik.pl [dostęp 2016-03-11].
  7. Toruń – Fotoblog ruda83.flog.pl, ruda83.flog.pl [dostęp 2016-03-11].
  8. Kino ŚWIATOWID, www.swiatowid.katowice.pl [dostęp 2016-03-11].
  9. Tofifest » Premiera filmu „Panoptikon” w reżyserii Marcina Gładycha, www.tofifest.pl [dostęp 2016-03-11].
  10. http://www.torun.pl/pl/urodziny-okraglaka.

Media użyte na tej stronie

Toruń location map.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa miasta Toruń, Polska
Kuyavian-Pomeranian Voivodeship location map.svg
(c) SANtosito, CC BY-SA 4.0
Location map of Kuyavian-Pomeranian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.83 N
  • S: 52.28 N
  • W: 17.16 E
  • E: 19.88 E
Budynek aresztu, piekary.jpg
Autor: Spens03, Licencja: CC BY-SA 3.0
Budynek aresztu, widok od strony ul. Piekary
Areszt Śledczy w Toruniu.jpg
Autor: Grzegorznadolski, Licencja: CC0
Areszt Śledczy pod adresem Piekary 53 w Toruniu (nazywany też okrąglakiem) Areszt Śledczy w Toruniu na www.sw.gov.pl/
Torun baszta Koci Ogon 3.jpg
Autor: Pko, Licencja: CC BY-SA 3.0
Toruń, relikty baszty Koci Ogon na terenie dzisiejszego aresztu śledczego