Argument kosmologiczny

Argument kosmologiczny – jeden z rodzajów rozumowań mających na celu dowiedzenie istnienia Boga[1]. Arystoteles mówi o Pierwszym Poruszycielu jako przyczynie wszelkiego ruchu. Tomasz z Akwinu o pierwszej i samoistnej przyczynie, która jest podstawą wszelkiej przyczynowości w świecie.

Według teistów współczesna nauka, szczególnie kosmologia i drugie prawo termodynamiki, popierają kluczową przesłankę argumentu.

Do współczesnych obrońców argumentów kosmologicznych należą: William Lane Craig[2] i William L. Rowe[3].

Jedną z postaci dowodu jest dowód z przygodności[4].

Treść

Przesłanką rozumowania jest, że każdy skutek ma przyczynę. Cofając się w łańcuchu przyczynowym dojdzie się do pierwszej przyczyny wszystkiego, którą jest Bóg. Argument kosmologiczny opiera się na 3 przesłankach[2]:

  • Cokolwiek zaczyna istnieć, ma przyczynę swojego początku.
  • Wszechświat zaczął istnieć.
  • Dlatego wszechświat ma przyczynę swojego początku.

Krytyka

  • Według Immanuela Kanta argument zawiera niepoprawne założenia. Dowodzenie przyjmuje, że w łańcuchu przyczynowym nie można cofać się w nieskończoność, czego nie dowodzi. Niektóre warianty teorii kosmologicznej inflacji (tzw. wieczna inflacja, mająca obecnie wielu zwolenników) są zgodne ze Wszechświatem odwiecznym. Również prawdziwość uważanej obecnie za niezgodną z obserwacjami teorii wszechświatów cyklicznych oznaczałaby, że powstanie wszechświata nie miało przyczyny, gdyż czasoprzestrzeń istniała od zawsze.
  • Według Davida Hume'a i buddystów, nie istnieje powód aby wnioskować, że następstwo połączonych zdarzeń musi mieć początek.
  • Według Richarda Dawkinsa, rozumowanie jest wewnętrznie sprzeczne, gdyż zakłada, że wszystko musi mieć inną od siebie przyczynę, jednocześnie przyjmując, że Bóg nie ma innej od siebie przyczyny.
  • Według Petera Millicana[5], Bertranda Russela i Davida Hume'a[6] argument popełnia błąd złożenia.

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ dowód kosmologiczny, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2021-09-30].
  2. ↑ a b The Kalam Cosmological Argument - Reasonable Faith, www.reasonablefaith.org [dostęp 2020-04-28] (ang.).
  3. ↑ Brian Davies, William L. Rowe. The Cosmological Argument. Pp. 273. (Princeton University Press, 1975.) $13.50. - John J. Shepherd. Experience, Inference and God. Pp. 190. (London: Macmillan, 1975.) £7., „Religious Studies”, 13 (1), 1977, s. 116–118, DOI: 10.1017/S0034412500009835, ISSN 1469-901X [dostęp 2020-04-28] (ang.).
  4. ↑ Chad Meister, Wprowadzenie do filozofii religii, Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 2018, s. 117-128, ISBN 978-83-8142-046-4 (pol.).
  5. ↑ William L. Craig, William Lane Craig vs Peter Millican: The Cosmological Argument Part 1, 2013.
  6. ↑ Cosmological Argument, „Stanford Encyclopedia of Philosophy”, 13 lipca 2004.

Bibliografia

  • Gerald O'Collins i Edward G. Farrugia, Leksykon Teologiczny, Kraków 1994.

Linki zewnętrzne