Ariusowate

Ariusowate
Ariidae[1]
Bleeker, 1862
Ilustracja
Przedstawiciel rodziny – Arius felis
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

promieniopłetwe

Rząd

sumokształtne

Rodzina

ariusowate

Typ nomenklatoryczny

Arius

Synonimy
  • Tachysuridae Eigenmann, 1890
  • Tachisurinae Eigenmann, 1890

Ariusowate[2] (Ariidae) – rodzina ryb sumokształtnych (Siluriformes), siostrzana dla Claroteidae. Nazwa pochodzi od Aresa, greckiego boga wojny, ponieważ ryby te są uzbrojone w mocne kolce i pancerz kostny na głowie. Z pancerzy sumika krzyżowego (Sciades proops) wykonywane są amulety.

Zasięg występowania

Ariusowate są szeroko rozprzestrzenione w tropikalnych i subtropikalnych wodach całego świata. Zasiedlają wody morskie, rzadziej słonawe lub słodkie (niektóre gatunki wyłącznie wody słodkie). W morzach są spotykane na głębokościach do 100 m[3].

Wiele skamielin ryb z tej rodziny jest rozpoznawanych po promieniach płetw. Najstarsze znane skamieniałości są znane z późnej kredy Ameryki Południowej i są powszechne w eocenie większości kontynentów (np. skamieniałości z obecnego rodzaju Ariopsis z Afryki[4].

Cechy charakterystyczne

Ciało wrzecionowate. Płetwa ogonowa rozwidlona i głęboko wcięta. Występuje płetwa tłuszczowa. Pierwszy promień płetw piersiowych i grzbietowej jest twardy. W płetwie odbytowej 14–40 miękkich promieni. Trzy (rzadziej dwie) pary wąsików. Płytki kostne na głowie i u podstawy płetwy grzbietowej tworzą twardy pancerz. Tarło odbywa się nocą. Większość (możliwe, że wszystkie gatunki), w tym wszystkie morskie, to gębacze, relatywnie duże jaja są przez samca noszone w pysku, aż do wyklucia się larw[3]

Osiągają od 15 cm (Arius intermedius) do 185 cm (Netuma thalassina) długości.

Klasyfikacja

Klasyfikacja rodzajowa w obrębie rodziny Ariidae pozostaje dyskusyjna i jest najsłabiej rozpoznana spośród wszystkich rodzin ryb sumokształtnych[5].

Rodzaje zaliczane do tej rodziny[6]:

Amissidens — Amphiarius — Arius — Aspistor — Bagre — Batrachocephalus — Brustiarius — Carlarius — Cathorops — Cephalocassis — Cinetodus — Cochlefelis — Cryptarius — Galeichthys — Genidens — Hemiarius — Ketengus — Nedystoma — Nemapteryx — Neoarius — Netuma — Notarius — Occidentarius — Osteogeneiosus — Plicofollis — Potamarius — Potamosilurus — Sciades

Zobacz też

  • ryby – wykaz rodzin

Przypisy

  1. ↑ Ariidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System [online] (ang.).
  2. ↑ Krystyna Kowalska, Jan Maciej Rembiszewski, Halina Rolik Mały słownik zoologiczny, Ryby, Wiedza Powszechna, Warszawa 1973
  3. ↑ a b Nelson 2006 ↓.
  4. ↑ J. S. Nelson, T. C. Grande, M. V. H. Wilson: Fishes of the World. Wyd. 5. John Wiley & Sons, 2016. ISBN 978-1-118-34233-6. (ang.)
  5. ↑ Carl J., Jr. Ferraris. Checklist of catfishes, recent and fossil (Osteichthyes, Siluriformes), and catalogue of siluriform primary types. „Zootaxa”. 1418, s. 1-628, 2007. ISSN 1175-5334 (ang.).  (pdf)
  6. ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard Van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer's Catalog of Fishes [online], California Academy of Sciences, 7 czerwca 2012 [dostęp 2012-07-27] (ang.).

Bibliografia

  • Mały słownik zoologiczny: ryby. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1976.
  • Froese, R. & D. Pauly: Family Ariidae - Sea catfishes (ang.). FishBase. World Wide Web electronic publication. www.fishbase.org, 2009. [dostęp 2009-07-26].
  • Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006, s. 181–182. ISBN 0-471-25031-7.
  • Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1997. ISBN 83-01-12286-2.

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Arius felis.jpg
Ariopsis felis syn. Arius felis