Arkadia (staw)

Arkadia
Ilustracja
Widok na staw od południa
Położenie
Państwo

 Polska

Lokalizacja

Warszawa

Wysokość lustra

87,0 m n.p.m.

Morfometria
Powierzchnia

0,6021 ha

Wymiary
• max długość


290 m

Głębokość
• maksymalna


ok. 1 m

Hydrologia
Rzeki zasilające

Rów Piaseczyński

Rzeki wypływające

Rów Piaseczyński

Rodzaj jeziora

glinianka

Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, blisko centrum na prawo znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Arkadia”
Położenie na mapie województwa mazowieckiego
Mapa konturowa województwa mazowieckiego, w centrum znajduje się owalna plamka nieco zaostrzona i wystająca na lewo w swoim dolnym rogu z opisem „Arkadia”
Ziemia52°11′29″N 21°01′48″E/52,191389 21,030000

Arkadia[1][2]staw w Warszawie, w dzielnicy Mokotów, na terenie parku Arkadia.

Położenie i charakterystyka

Staw Arkadia znajduje się w stołecznej dzielnicy Mokotów, na obszarze MSI Sielce, u podnóża skarpy warszawskiej, poniżej osiedla Skarpa Puławska, na terenie parku Arkadia, w pobliżu ulicy Piaseczyńskiej[3][4]. Położony jest na obszarze zlewni Kanału Głównego „A”[5]. Wpływa do niego od południa, od strony Stawu pod Królikarnią, Rów Piaseczyński[5]. Wypływa on potem na północy, do stawów w Łazienkach i basenu Portu Czerniakowskiego[5]. Staw ma wydłużony kształt na osi północ–południe[3] i składa się z trzech części oddzielonych kamiennymi mostkami[6].

Zgodnie z „Programem Ochrony Środowiska dla m. st. Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r.” staw położony jest na terasie nadzalewowej[2]. Jego powierzchnia wynosi 0,6021 ha[2]. Według numerycznego modelu terenu udostępnionego przez Geoportal lustro wody znajduje się na wysokości 87,0 m n.p.m.[3] Jego głębokość wynosi ok. 1 metr[4], długość ok. 290 metrów[3]. Zasilany jest źródłami spod skarpy warszawskiej[4]. Identyfikator MPHP to 98079[3].

Pochodzenie stawu jest sztuczne[7]. Stanowi pozostałość zalanej wodą glinianki służącej do pozyskiwania surowca, iłów plioceńskich, dla cegielni[7]. W 1680 roku na polecenie ówczesnego właściciela okolicznych terenów zwanych Zdrojem, Stanisława Herakliusza Lubomirskiego, powstał nieistniejący już pałac autorstwa Tylmana z Gamaren[6]. U jego podnóża wyznaczono ogród zwany Arkadią[6]. Układ otaczającego parku został ustalony w wyniku prac renowacyjnych przeprowadzonych w latach 1968–1970 według projektu Longina Majdeckiego[6].

Przyroda

Staw położony jest na terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego „Arkadia” o łącznej powierzchni 14,01 ha, w ramach którego ochronie podlega m.in. „ekosystem wodny, w tym w szczególności naturalne wysięki ze skarpy, stawy i rowy”[8]. Leży także w granicach Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu[9]. Wśród ptaków w okolicach zbiornika wodnego zaobserwowano następujące gatunki: perkozek, łabędź niemy, cyraneczka, czernica, łyska, mewa pospolita, dzięcioł białoszyi, dzięcioł średni, trzciniak, kokoszka i krzyżówka[10].

Galeria

Przypisy

  1. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022, identyfikator PRNG: 201642
  2. a b c Rada m.st. Warszawy: Załącznik tekstowy i tabelaryczny do Programu ochrony Środowiska dla miasta stołecznego Warszawy na lata 2009–2012 z uwzględnieniem perspektywy do 2016 r. (pol.). bip.warszawa.pl, 21 października 2010. [dostęp 2021-11-24].
  3. a b c d e geoportal.gov.pl. [dostęp 2021-11-24].
  4. a b c Zdzisław Biernacki: IV. Geomorfologia i wody powierzchniowe. W: Wisła w Warszawie. Warszawa: Biuro Zarządu m.st. Warszawy, Wydział Planowania Przestrzennego i Architektury, Opracowanie graficzne, druk i oprawa: Dom Wydawniczy ELIPSA, 2000, s. 57. ISBN 83-907333-7-4. [dostęp 2021-11-19].
  5. a b c Łukasz Szkudlarek, Analiza powierzchniowa zlewni. Charakterystyka i ocena funkcjonowania układu hydrograficznego, ze szczególnym uwzględnieniem systemów melioracyjnych na obszarze m.st. Warszawy wraz z zaleceniami do Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m.st. Warszawy i planów miejscowych, 2015, s. 18–20 [dostęp 2021-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22].
  6. a b c d Anna Różańska, Parki warszawskie. Przemiany układów kompozycyjnych, Warszawa: Katedra Sztuki Krajobrazu Wydział Ogrodnictwa i Architektury Krajobrazu Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, 2012, s. 87–88.
  7. a b Barbara Petrozolin-Skowrońska (red.), Encyklopedia Warszawy, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994, s. 97, ISBN 83-01-08836-2.
  8. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Zespół przyrodniczo-krajobrazowy Arkadia [dostęp 2021-11-19].
  9. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Warszawski obszar chronionego krajobrazu [dostęp 2021-11-19].
  10. Opracowanie ekofizjograficzne do studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego m. st. Warszawy - Załącznik nr II.7 (pol.). Biuro Naczelnego Architekta Miasta, 2004. [dostęp 2021-11-22]. [zarchiwizowane z tego adresu].

Media użyte na tej stronie

Warszawa outline with districts v4.svg
(c) Mfloryan at pl.wikipedia, CC BY 2.5
Mapa Warszawy - podkład lokalizacyjny
Relief Map of Poland.svg
Autor: TUBSEmail Silk.svg Gallery, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Poland
Masovian Voivodeship Relief location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Relief location map of Masovian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 53.55N
  • S: 50.95 N
  • W: 19.15 E
  • E: 23.25 E
Legenda jezioro.gif
Autor: Tzugaj, Licencja: CC0
znak graficzny do map, ukazujący przykładowe jezioro
Arkadia pond and Skarpa Puławska 2021 aerial.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Staw Arkadia na warszawskim Mokotowie. Osiedle Skarpa Puławska na drugim planie. Widok z powietrza w kierunku zachodnim.
Park Arkadia source Warsaw 2021.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Źródło spod skarpy warszawskiej zasilające staw Arkadia na warszawskim Mokotowie.
Parka Arkadia tablica informacyjna Warsaw 2021.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Tablica informacyjna zespołu przyrodniczo-krajobrazowego Arkadia na północnym brzegu stawu Arkadia.
Arkadia pond Warsaw 2021.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Staw Arkadia na warszawskim Mokotowie. Widok od południa.
Arkadia pond aerial 2021.jpg
Autor: Emptywords, Licencja: CC BY-SA 4.0
Staw Arkadia na warszawskim Mokotowie. Widok z powietrza od północy.