Arkan (sznur)

Arkan – długi sznur zakończony pętlą, używany przez koczowników i pasterzy do chwytania zwierząt oraz do ściągania przeciwnika z siodła podczas bitew, w czym szczególnie specjalizowali się Tatarzy (zobacz wojskowość Tatarów)[1].

Polski historyk i etnograf Zygmunt Gloger w dziele swojego życia pod tytułem Encyklopedia staropolska ilustrowana, przedstawił opis chwytania konia tabunowego przez Tatarów lub Kozaków, którzy zarzucali mu arkan na szyję. Spłoszony koń chcąc się uwolnić jeszcze bardziej zaciskał sobie arkan na szyi, co powodowało zatrzymanie krwi w naczyniach mózgowych i utratę przytomności. Następnie zakładano mu uździenicę na głowę i uderzając nahajką, jeżdżono na nim w step dopóki się nie zmęczył. Po powrocie, przywiązywano go do pala i zostawiano do momentu aż odzyskawszy nieco sił i chcąc się uwolnić, ciągnął za arkan tak mocno, że najczęściej ponownie tracił przytomność i padał na ziemię[2].

Tatarzy wykorzystywali także arkan do chwytania polskich jeńców i brania ich w jasyr na Krym. Polskie rycerstwo nazywało arkanami smycze i sznury do wiązania jeńców. Na Mazowszu konie chwytano arkanem na jarmarkach, w celu zaprezentowania ich kupującym[2].

Galeria

Zobacz też

Przypisy

  1. publikacja w otwartym dostępie – możesz ją przeczytać Arkan [w:] Słownik języka polskiego PWN [online] [dostęp 2022-03-13].
  2. a b Arkan. Encyklopedia staropolska ilustrowana. [dostęp 2022-03-13].

Media użyte na tej stronie

Grunwald Markward.jpg
Obraz Bitwa pod Grunwaldem Jana Matejki w Muzeum Narodowym w Warszawie. Komtur Markward von Saltzbach i wojownik z arkanem, fragment Bitwy pod Grunwaldem
Brandt-Chwytanie konia na arkan.jpg
Chwytanie konia na arkan,
Dzhigit mini.jpg
Autor: unknown, Licencja: FAL