Arkansas

Arkansas

State of Arkansas

stan
25. stan od 15 czerwca 1836
Pieczęć Flaga
Dewiza: Regnat Populus
Państwo	Stany Zjednoczone
Stolica	Little Rock
Kod ISO 3166-2	US-AR
Gubernator	Asa Hutchinson
Powierzchnia	137 732 km²
Populacja (2020) • liczba ludności	3 011 524
• gęstość	21,8 os./km²
Strefa czasowa	UTC-06:00 UTC-05:00
Języki urzędowe	angielski
Położenie na mapie USA
Strona internetowa
Portal Stany Zjednoczone

Arkansas (wymowa:/ˈɑrkənsɔː/) – stan w południowo-wschodniej części Stanów Zjednoczonych, sąsiadujący z Missouri, Oklahomą, Teksasem, Luizjaną, Missisipi i Tennessee.

Większość obszaru stanu jest nizinna (dolina Missisipi), a południowo-zachodnia część wyżynna (wyżyna Ozark). Ponad połowę powierzchni stanu pokrywają lasy. Arkansas znane jako Stan Naturalności jest bogate w niezliczone zasoby naturalne, w tym brom, gaz ziemny, ropę naftową i kamień krzemowy^[1].

Najwcześniejszymi mieszkańcami tych obszarów byli Indianie żyjący wzdłuż rzeki Missisipi. W okresie, gdy tereny te stały się obiektem zainteresowania Europejczyków, żyły tam plemiona: Caddo (Kaddo), Osedżowie i Quapaw.

Konserwatywna tradycja tego stanu wyraża się w stosowaniu kary śmierci przez wstrzyknięcie trucizny, zakazem małżeństw jednopłciowych w następstwie referendum, a także głosowaniem z 2021 roku za zakazem aborcji, nawet w przypadku gwałtu lub kazirodztwa^[2][3][4].

Symbole stanu

• Dewiza: Regnat Populus (z łac. Rządy ludu)
• Przydomek: The Natural State (Stan Naturalności)
• Symbole: kwiat jabłoni, sosna, przedrzeźniacz północny

Historia

• 1541 – na terytorium dzisiejszego Arkansas dotarła hiszpańska ekspedycja kierowana przez Hernando de Soto
• druga połowa XVII wieku – zaczęli osiedlać się pierwsi osadnicy francuscy, obszar Arkansas jest wówczas częścią francuskiej Luizjany
• 1762 – pod panowaniem Hiszpanii
• 1800 – ponownie własnością Francji
• 1803 – przeszedł na własność Stanów Zjednoczonych po zakupieniu francuskiej Luizjany od rządu francuskiego
• 15.06.1836 – przyjęcie do Unii
• 1861 – przyłączenie się do Konfederacji
• 1865 – ponowne podporządkowanie Unii
• 1906 – po raz pierwszy odkryto diamenty

Geografia

Mapa stanu

Little Rock jest stolicą Arkansas i najbardziej zaludnionym miastem

Fort Smith

• Klimat: podzwrotnikowy kontynentalny, wiosną i latem występują tornada z gwałtownymi ulewami, zimy są łagodne
• Główne rzeki: Missisipi, Arkansas
• Najwyższy szczyt: Signal Hill (839 m n.p.m.)
• Roślinność: lasy z udziałem sosny i dębu białego
• Liczba hrabstw: 75
• Największe hrabstwo: Pulaski
• Liczba parków stanowych: 50
• Parki narodowe: Park Narodowy Hot Springs

Największe miasta

Poniższa tabel przedstawia największe miasta w stanie Arkansas w 2019 roku^[5].

Demografia

(c) JimIrwin, CC-BY-SA-3.0

Mapa gęstości zaludnienia

Piramida wieku

Spis ludności z roku 2020 stwierdza, że stan Arkansas liczy 3 011 524 mieszkańców, co oznacza wzrost o 95 606 (3,3%) w porównaniu z poprzednim spisem z roku 2010^[6]. Dzieci poniżej piątego roku życia stanowią 6,2% populacji, 23,2% mieszkańców nie ukończyło jeszcze osiemnastego roku życia, a 17,4% to osoby mające 65 i więcej lat. 50,9% ludności stanu stanowią kobiety^[7].

Rasy i pochodzenie

Według danych z 2019 roku, 76,7% mieszkańców stanowiła ludność biała (72% nie licząc Latynosów), 15,5% to czarni lub Afroamerykanie, 2,8% miało rasę mieszaną, 1,5% to Azjaci, 0,6% to rdzenna ludność Ameryki, 0,4% to Hawajczycy i mieszkańcy innych wysp Pacyfiku. Latynosi stanowią 7,7% ludności stanu^[8].

Największe grupy stanowią osoby pochodzenia „amerykańskiego” (9,4%), irlandzkiego (8,5%), niemieckiego (8,4%), angielskiego (7,2%) i meksykańskiego (5,6%). Istnieją także duże grupy osób pochodzenia europejskiego (58,8 tys.), szkockiego (48,5 tys.), francuskiego (48 tys.), afrykańskiego subsaharyjskiego (42,5 tys.), włoskiego (42,5 tys.) i szkocko–irlandzkiego (31,7 tys.). Liczbę Polaków oszacowano na 23,2 tys. osób^[8].

Język

Najpowszechniej używanymi językami są^[9]:

• język angielski – 93,4%,
• język hiszpański – 4,82%.

Religia

Kościół baptystów w El Dorado.

Dane z 2014 r.^[10]:

• protestanci – 70%:
  • baptyści – 33%,
  • pozostali – 37% (głównie: metodyści, zielonoświątkowcy, bezdenominacyjni i campbellici),
• brak religii – 18% (w tym: 3% agnostycy i 2% ateiści),
• katolicy – 8%,
• mormoni – 1%,
• inne religie – 3% (w tym: świadkowie Jehowy, muzułmanie, hinduiści, buddyści, żydzi, bahaiści, prawosławni, scjentyści i unitarianie uniwersaliści^[11]).

Gospodarka

Biuro Walmarta w Bentonville.

Znaczący udział w tworzeniu produktu krajowego brutto (PKB) mają: produkcja chemiczna, narzędzia, wydobycie gazu ziemnego i ropy naftowej, górnictwo, rolnictwo, oraz przetwórstwo żywności i napojów^[12].

Samoloty były głównym towarem eksportowym z Arkansas w 2019 roku o wartości 1,24 mld dolarów. Do innych eksportowanych towarów przynoszących największy zysk należą: maszyny, tabor kolejowy, maszyny elektryczne, chemikalia organiczne, zboża, tworzywa sztuczne, celuloza z drewna, mięso, oraz papier i tektura^[13].

Bogactwa naturalne

W Parku Stanowym Krateru Diamentów znajduje się jedyna czynna kopalnia diamentów w Stanach Zjednoczonych^[12]. Większość produkcji gazu ziemnego w stanie pochodzi z Zagłębia Arkoma, w dolinie rzeki Arkansas. Zasoby węgla znajdują się w dolinie, w pobliżu zachodniej granicy stanu, a obejmują również większość wschodniej części stanu. Obszar produkcji ropy naftowej znajduje się na południu Równiny Przybrzeżnej^[12].

Stan ma trzy zakłady produkujące biodiesel o łącznej zdolności produkcyjnej 115 milionów galonów rocznie, co jest piątym wynikiem w Stanach Zjednoczonych^[12].

Energia

Bull Shoals Dam to jedna z dwudziestu elektrowni wodnych w stanie.

W 2020 r. gaz ziemny po raz pierwszy wytworzył w Arkansas więcej energii elektrycznej niż węgiel i stanowił prawie jedną trzecią produkcji netto stanu. Węgiel odpowiadał za trzy dziesiąte produkcji netto stanu w 2020 r., w porównaniu z ponad połową produkcji w 2014. Stan ma jedną elektrownię jądrową – z dwoma reaktorami – która zapewnia prawie trzy dziesiąte produkcji. Prawie cała pozostała część produkcji energii elektrycznej w stanie pochodziła z elektrowni wodnych i elektrowni opalanych biomasą^[12].

Rolnictwo

Drób, soja i ryż to trzy najważniejsze produkty rolne stanu pod względem wpływów z gospodarstw rolnych^[12].

Uczelnie

• University of Arkansas
• Arkansas State University System
  • Arkansas State University – Jonesboro
  • Arkansas State University – Mountain Home

Podział administracyjny

Arkansas dzieli się na 75 hrabstw.

Zobacz też

• Zgromadzenie Ogólne Arkansas

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Oficjalna strona stanu Arkansas (ang.)