Arklity

Artykuł

54°17′49″N 21°20′35″E

- błąd

38 m

WD

54°17'47"N, 21°20'42"E

- błąd

38 m

Odległość

148 m

Arklity
osada
Ilustracja
Fragment zabudowań gospodarczych w Arklitach
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Powiat

kętrzyński

Gmina

Barciany

Strefa numeracyjna

89

Kod pocztowy

11-410[1]

Tablice rejestracyjne

NKE

SIMC

0468967[2]

Położenie na mapie gminy Barciany
Mapa konturowa gminy Barciany, u góry znajduje się punkt z opisem „Arklity”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Arklity”
Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego
Mapa konturowa powiatu kętrzyńskiego, u góry znajduje się punkt z opisem „Arklity”
Ziemia54°17′49″N 21°20′35″E/54,296944 21,343056

Arklity (niem. Arklitten) – osada w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Barciany[2]. Arklity należą do sołectwa Mołtajny.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa olsztyńskiego.

Historia

Wieś istniała już w 1359 r. Arklity od 1469 za długi zakonu krzyżackiego powstałe w czasie wojny trzynastoletniej przekazane zostały w zastaw rodzinie von Schlieben. Rodzina ta w zastaw otrzymała cały okręg gierdawski (24 osady, w tym: Gierdawa, Nordenbork, Mołtajny i Brzeźnica). Posiadłości te z powodu niemożności ich wykupu przez Zakon stały się dziedziczną własnością tej rodziny. Od XVI wieku do 1945 roku Arklity należały do rodu Egloffstein i były jego główną siedzibą. Założycielem majoratu w Arklitach i budowniczym pałacu był Albrecht Dietrich Gottfried von und zu Egloffstein. W początkach XX w. wielkość majątku ziemskiego należącego do majoratu wynosiła 1904 ha. Do klucza majątków wchodziło pięć folwarków. Przedstawicielką tej rodziny była Julie Gräfin von Egloffstein (ur. 1792) – malarka, autorka m.in. portretu Goethego. Jej prace przechowywane były w Arklitach do lat trzydziestych XX w.

Po II wojnie światowej majątek ziemski w Arklitach użytkowany był jako PGR. Przed likwidacją PGR Arklity funkcjonował jako samodzielny zakład rolny w ramach PPGR Skandawa z siedzibą we Frączkowie.

W 1970 w Arklitach mieszkało 207 osób. W latach 19731977 Arklity znajdowały się na terenie gminy Skandawa.

Pałac

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty[3]:

Najcenniejsze ruchomości pałacowe zniknęły po wkroczeniu w styczniu 1945 do Arklit Armii Czerwonej. Zofii Licharewej, pracującej wówczas w Referacie Kultury w rastemborskim starostwie udało się zabezpieczyć rokokowy komplet wykonany z porcelany miśnieńskiej (kinkiety, lustro w ramie z porcelany i wazon), znajdujący się obecnie w zbiorach Muzeum w Kętrzynie. Muzeum posiada także wielki kartusz herbowy Egloffsteinów wykonany z miedzianej blachy.

Przypisy

Bibliografia

  • Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic, Olsztyn, 1978. (Str. 161)
  • Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec, Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich, (Wydanie III poszerzone i uzupełnione) Studio ARTA, Olsztyn, 2001, ISBN 83-912840-2-6 (str. 191-194 m.in. – Julie Gräfin von Egloffstein).
  • Marian Biskup, Gerard Labuda, "Dzieje zakonu krzyżackiego w Prusach", Wydawnictwo Morskie Gdańsk, 1986, ISBN 83-215-7220-0. (Str. 454 – okręg gierdawski przechodzi w ręce Schliebenów).
  • Rzempołuch Andrzej – " Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich", Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn, 1992, ISBN 83-900155-1-X. (str. 57 Arklity)

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Warmian-Masurian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Warmian-Masurian Voivodeship. Geographic limits of the map:
  • N: 54.52 N
  • S: 53.07 N
  • W: 19.05 E
  • E: 22.95 E
Kętrzyn County location map02.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of Kętrzyn County with urbanized area highlighted. Geographic limits of the map:
  • N: 54.37 N
  • S: 53.92 N
  • W: 21.00 E
  • E: 21.62 E
ARKLITY, AB - 006.JPG
Autor: Antekbojar, Licencja: CC0
BUDYNKI GOSPODARCZE.