Armata 2-funtowa

Ordance QF 2-pounder
Armata dwufuntowa na stanowisku bojowym
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Rodzaj	armata przeciwpancerna
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber	40 mm
Długość lufy	L/50
Prędkość pocz. pocisku	808 m/s
Kąt ostrzału	360° (w poziomie)

Armata dwufuntowa (ang. Royal Ordnance Quick Firing 2-pounder) to brytyjska armata przeciwpancerna kalibru 40 mm produkowana od 1936. W momencie jej powstania była to jedna z najlepszych armat przeciwpancernych na świecie, ale już pod koniec 1941 w związku ze wzrastającym opancerzeniem czołgów została zastąpiona przez armatę 6-funtową (57 mm). Nazwa pochodzi od przybliżonej masy wystrzeliwanych pocisków (od 2,1 do 2,6 funta (0,95 do 1,18 kg)).

Historia

Została zaprojektowana jako broń piechoty, ale okazało się, że jej laweta jest zbyt ciężka, aby używać armaty jako działa piechoty i w 1938 przeszła na uzbrojenie regimentów artylerii przeciwpancernej. Oryginalne łoże trójogonowe pozwalało na prowadzenie ognia w zakresie 360° w płaszczyźnie poziomej.

Armata była używana także w wielu czołgach i pojazdach opancerzonych produkcji brytyjskiej we wczesnym okresie II wojny światowej.

Podobnie jak późniejsze brytyjskie armaty 6- i 17-funtowe była konstrukcją bardzo udaną, w swojej klasie przewyższała podobne konstrukcje niemieckie (jak 3,7 cm PaK 36) czy radzieckie (jak armata 45 mm wz. 1937 (53-K)).

Użycie bojowe

Armaty 2-funtowe zostały wycofane z aktywnej służby frontowej w Afryce Północnej w 1942, kiedy zostały zastąpione przez armaty 6-funtowe, pozostały jednak na stanie armii do końca wojny.

Jako uzbrojenie samochodów pancernych pozostawała w służbie czynnej do końca wojny. Początkowo montowane ją między innymi w czołgach Tetrarch, seria Cruiser – Mk I, Mk II, Mk III, Mk IV, Convenanter oraz czołgach piechoty Matilda II, Valentine i wczesnych modelach Churchill.

Dużym problemem był brak amunicji odłamkowej do tego działa, gdyż zdecydowano, że armata ta miała zbyt mały kaliber aby mieszczący się w pocisku ładunek wybuchowy miał praktyczne znaczenie przy zastosowaniach przeciwpancernych. W czasie wojny okazało się jednak, iż w przypadku pojedynków artyleryjskich z armatami przeciwpancernymi nieprzyjaciela brak tego typu amunicji stawiał armaty 2-funtowe w wyraźnie gorszej pozycji.

Zdobyte przez Niemców w czasie kampanii we Francji w 1940 armaty dwufuntowe były następnie używane przez Wehrmacht i nosiły oznaczenia 4.0 cm Pak 192 (e) i 4.0 cm Pak 154 (b) (e – armaty brytyjskie, b – armaty belgijskie).

Zobacz też

• Pom-pom – armata przeciwlotnicza o ciężarze pocisku 2 funty