Arno Breker
Data i miejsce urodzenia | 19 lipca 1900 |
---|---|
Data i miejsce śmierci | 13 lutego 1991 |
Narodowość | niemiecka |
Dziedzina sztuki | |
Epoka |
Arno Breker (ur. 19 lipca 1900 w Wuppertalu, zm. 13 lutego 1991 w Düsseldorfie) – niemiecki artysta, rzeźbiarz i architekt, członek NSDAP, przedstawiciel sztuki Blut und Boden, od 1938 do 1945 profesor Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Berlinie.
Życiorys
Studiował w akademii sztuk pięknych w Düsseldorfie, następne lata spędził w Rzymie, a później w Paryżu. W okresie życia za granicą zdobył dużą popularność i uznanie, a jego prace porównywano do dzieł Augusta Rodina. W 1934 roku Breker powrócił do Niemiec i osiadł w Berlinie. W 1935 roku przed ministerstwem propagandy ustawiono jego rzeźbę „Prometeusz”, która przez nazistów została uznana za ideał „aryjskiej czystości rasowej”[1].
Podczas artystycznej części igrzysk olimpijskich w Berlinie w 1936 roku wyróżniony został srebrnym medalem za rzeźby Zehnkämpfer (dziesięcioboista) i Die Siegerin (zwyciężczyni)[2]. To olimpijskie wyróżnienie zwróciło na artystę uwagę Adolfa Hitlera. W 1937 roku Breker wyrzeźbił serię popiersi czołowych nazistów, a w kolejnym roku otrzymał polecenie zaprojektowania rzeźb mających ozdobić Nową Kancelarię Rzeszy. Hitler był zachwycony efektem prac, a rzeźby otrzymały od dyktatora nazwy „Partia” i „Wehrmacht”.
W czerwcu 1940 roku pełnił rolę przewodnika Hitlera po zdobytym kilka dni wcześniej Paryżu. Miesiąc później Breker otrzymał od Hitlera w urodzinowym prezencie pałac Jäckelsbruch (Wriezen), w którym rok później umiejscowiono warsztaty rzeźbiarskie. Jego nazwisko figurowało na Gottbegnadeten-Liste (tłum. lista obdarzonych łaską bożą) wśród „niezastąpionych”[1].
W 1942 roku Breker zorganizował wystawę w paryskiej Oranżerii. Wkrótce potem pomógł Aristide Maillolowi zwolnić z więzienia jego modelkę żydowskiego pochodzenia. Dzięki swojej pozycji w III Rzeszy był w stanie kilkukrotnie interweniować w sprawie zagrożonych represjami przedstawicieli świata sztuki, doprowadził m.in. do zwolnienia z aresztu Pabla Picassa. Część historyków zaprzecza prawdziwości historii o uwolnieniu Picassa, twierdząc że Breker usiłował po wojnie wybielić swoje postępowanie z czasów wojny[1].
W 1945 roku przebywał w sanatorium niedaleko Monachium, gdzie został aresztowany przez Amerykanów. Po krótkim śledztwie uznano, że nie był aktywnym działaczem nazistowskim. W 1950 roku Breker przeniósł się do Düsseldorfu. Po śmierci pierwszej żony ożenił się ponownie. W drugiej połowie lat 50. zaczął odzyskiwać powodzenie jako rzeźbiarz. W tym czasie wyrzeźbił popiersia m.in. Hajle Syllasje I, Mohammeda V, Anwara Sadata i Konrada Adenauera[1].
W 1960 roku ponownie przeniósł się do Paryża, ale z powodu niejasnej przeszłości nie wystawiano jego prac w muzeach. Zmarł w 1991 roku[1].
Dwukrotnie żonaty, z Demetrą Messalą i Charlotte Klug, z tą drugą miał dwoje dzieci[1].
Przypisy
- ↑ a b c d e f Piotr Czeremuszkin. Rzeźbiarz nazistów. „Ale historia”. 39/2013 (89), s. 14−15, 2013-09-30. Agora SA (pol.).
- ↑ Janca Imwolde: LeMO Biografie – Biografie Arno Breker (niem.). dhm.de, 2014-09-14. [dostęp 2020-07-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-07-19)].
Zobacz też
- ISNI: 0000 0001 1444 8533
- VIAF: 56583257, 3296159248458404870005, 1963159248417904870008
- ULAN: 500096044
- LCCN: n81108368
- GND: 118514938
- NDL: 01240524
- LIBRIS: pm134wz73d23g8j
- BnF: 12177941t
- SUDOC: 030344891
- NLA: 66254876
- NKC: jn20010525363
- BNE: XX865639
- NTA: 069738815
- CiNii: DA13658849
- Open Library: OL966409A
- PLWABN: 9810680530105606
- J9U: 987007502420705171
- CANTIC: a16317580
- NSK: 000640777
- WorldCat: lccn-n81108368
Media użyte na tej stronie
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jos43 z niderlandzkiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.5
Copyright Museum Arno Breker/MARCO-VG, Bonn Op 13.02.07 schrift. aan Jos43 toestemming verleend tot publicatie in Wikipedia.
Autor: OTFW, Berlin, Licencja: CC BY-SA 3.0
Sculpture, "Die Siegerin" by Arno Breker, 1936, Jahnplatz, Berlin-Westend, Germany
Autor: Oryginalnym przesyłającym był Jos43 z niderlandzkiej Wikipedii, Licencja: CC BY-SA 2.5
Copyright Museum Arno Breker/MARCO-VG, Bonn Schr. toestemming aan Jos43 tot publicatie in Wikipedia.