Arsenał Miejski we Wrocławiu

Arsenał Miejski we Wrocławiu
Symbol zabytku nr rej. 1 z 28.11.1947 i 14 z 23.10.1961
Ilustracja
Arsenał Miejski we Wrocławiu
Państwo

 Polska

Województwo

 dolnośląskie

Miejscowość

Wrocław

Adres

ul. Cieszyńskiego 9
50-136 Wrocław

Styl architektoniczny

gotycki

Rozpoczęcie budowy

1459

Ukończenie budowy

XVII w.

Odbudowano

2000 odbudowa skrzydła południowego

Właściciel

Muzeum Miejskie Wrocławia

Położenie na mapie Wrocławia
Mapa konturowa Wrocławia, w centrum znajduje się punkt z opisem „Arsenał Miejski”
Położenie na mapie Polski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego
Mapa konturowa województwa dolnośląskiego, po prawej znajduje się punkt z opisem „Arsenał Miejski”
Ziemia51°06′46,49″N 17°01′35,53″E/51,112914 17,026536

Arsenał Miejski we Wrocławiu – (znany również jako Arsenał Wrocławski albo Arsenał Mikołajski) gotycki budynek arsenału mieszczący się przy ul. Cieszyńskiego 9, na wrocławskim Starym Mieście.

Historia

Wrocławski arsenał powstał wcześniej niż podobne do niego obiekty w Krakowie, Warszawie, Berlinie czy Wiedniu. Istniejąca od 1459 roku budowla ulokowana została w pobliżu Bramy Mikołajskiej i nazywana jest czasem Arsenałem Mikołajskim.

Zbroja rycerska w Muzeum Militariów we Wrocławiu

Budynek początkowo służył jako spichlerz do gromadzenia zapasów zboża w razie oblężenia miasta. Od XVI wieku zaczęto przenosić do niego skład broni mieszczący się w piwnicach Ratusza, w budynku Małej Wagi na Rynku i na murach miejskich. Budynek zaczęto nazywać zeughaus (cekhauz) i przechowywano w nim m.in. działa, kule, broń palną ręczną oraz drzewcową.

W obrębie dziedzińca między spichlerzem a XIV-wiecznymi murami wznoszone były stopniowo kolejne obiekty – wozownia, kuźnia i rusznikarnia. Na terenie cekhauzu nie przechowywano prochu – trzymany był w specjalnie wybudowanej do tego celu baszcie.

Obecny wygląd cekhauz uzyskał w latach dwudziestych XVII wieku. Jako ostatni wzniesiono trzyosiowy budynek bramny, który wypełnił przestrzeń pomiędzy skrzydłem wschodnim a spichlerzem. Z tego okresu pochodzi także kamienna, manierystyczna obudowa studni na dziedzińcu.

W okresie dominacji pruskiej, w styczniu 1742 roku, król Fryderyk II ogłosił Wrocław twierdzą i zadecydował o przekształceniu arsenału w magazyny wojskowe. Murki i stalowe ogrodzenie odtwarzają zarys trójskrzydłowego, czterokondygnacyjnego budynku, który przetrwał do bombardowań Wrocławia w 1945 roku. W 1962 odkryto tu romański tympanon św. Jaksy z XII w. z opactwa ołbińskiego, który wcześniej uważano za zaginiony[1].

Po 1945 roku

Arsenał jest oddziałem Muzeum Miejskiego Wrocławia. W północnym i wschodnim skrzydle znajduje się Muzeum Militariów. W roku 2001 w starym spichlerzu powstała siedziba Muzeum Archeologiczne i Archiwum Budowlane Muzeum Architektury.

W czworobocznej baszcie mieści się siedziba Bractwa Kurkowego Miasta Wrocławia. Arsenał jest również miejscem organizowania wielu imprez kulturalnych, m.in. corocznego festiwalu muzyki kameralnej Wieczory w Arsenale.

Architektura

Dziedziniec
Herb Wrocławia na ścianie Arsenału
Jeden z eksponatów na placu przed Arsenałem Miejskim we Wrocławiu

Arsenał ma zarys czworoboku 73 x 55 m z dziedzińcem w środku. Taki układ powstawał stopniowo przez dobudowywanie kolejnych skrzydeł. Najstarsze jest skrzydło południowe wzniesione w 1459 r., północne ukończono rok później, a rozbudowano na przełomie XV/XVI w., zachodnie powstało w 1570 r., a wschodnie w XVII w[2].

Przypisy

  1. Janusz Czerwiński, Ryszard Chanas: Dolny Śląsk - przewodnik. Warszawa: Sport i Turystyka, 1977 s. 80
  2. Bukowski Marcin, 1974: Arsenał wrocławski. Dolnośląskie Towarzystwo Społeczno-Kulturalne. Wrocław, strona 27.

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Wrocław location map2.png
Autor:
OpenStreetMap contributors
, Licencja: CC BY-SA 2.0
Mapa Wrocławia, Polska
Lower Silesian Voivodeship location map.svg
Autor: SANtosito, Licencja: CC BY-SA 4.0
Location map of [[:en:Lower Silesian Voivodeship]Lower Silesian Voivodeship]], Poland. Geographic limits of the map:
  • N: 51.9134 N
  • S: 49.9809 N
  • W: 14.7603 E
  • E: 17.9091 E
Distinctive emblem for cultural property.svg
Blue Shield - the Distinctive emblem for the Protection of Cultural Property. The distinctive emblem is a protective symbol used during armed conflicts. Its use is restricted under international law.
POL województwo dolnośląskie flag.svg
Flaga województwa dolnośląskiego
Arsenał Miejski, Wrocław 2.jpg
Autor: Garzena, Licencja: CC BY-SA 3.0
Arsenał Miejski, ul. Cieszyńskiego 9, Wrocław, Dziedziniec
Herb Wroclawia na scianie Arsenalu.jpg

Wrocław, Poland - coat of arms of the town on the wall of town arsenal

Wrocław - herb miasta na ścianie Arsenału
ArsenalWroclaw1.jpg
Autor: Poznaniak1975, Licencja: CC BY-SA 3.0
Działo na placu przed Arsenałem Miejskim we Wrocławiu
ArsenalWroclaw2.jpg
Autor: Poznaniak1975, Licencja: CC BY-SA 3.0
Zbroja rycerska na wystawie w Muzeum Militariów we Wrocławiu
Arsenał Miejski, Wrocław 1.jpg
Autor: Garzena, Licencja: CC BY-SA 3.0
Arsenał Miejski, ul. Cieszyńskiego 9, Wrocław