Arsenał Miejski we Wrocławiu

Arsenał Miejski we Wrocławiu

nr rej. 1 z 28.11.1947 i 14 z 23.10.1961
Arsenał Miejski we Wrocławiu
Państwo	Polska
Województwo	dolnośląskie
Miejscowość	Wrocław
Adres	ul. Cieszyńskiego 9 50-136 Wrocław
Styl architektoniczny	gotycki
Rozpoczęcie budowy	1459
Ukończenie budowy	XVII w.
Odbudowano	2000 odbudowa skrzydła południowego
Właściciel	Muzeum Miejskie Wrocławia
Położenie na mapie Wrocławia Arsenał Miejski
Położenie na mapie Polski (c) Karte: NordNordWest, Lizenz: Creative Commons by-sa-3.0 de Arsenał Miejski
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Arsenał Miejski
51°06′46,49″N 17°01′35,53″E/51,112914 17,026536

Arsenał Miejski we Wrocławiu – (znany również jako Arsenał Wrocławski albo Arsenał Mikołajski) gotycki budynek arsenału mieszczący się przy ul. Cieszyńskiego 9, na wrocławskim Starym Mieście.

Historia

Wrocławski arsenał powstał wcześniej niż podobne do niego obiekty w Krakowie, Warszawie, Berlinie czy Wiedniu. Istniejąca od 1459 roku budowla ulokowana została w pobliżu Bramy Mikołajskiej i nazywana jest czasem Arsenałem Mikołajskim.

Zbroja rycerska w Muzeum Militariów we Wrocławiu

Budynek początkowo służył jako spichlerz do gromadzenia zapasów zboża w razie oblężenia miasta. Od XVI wieku zaczęto przenosić do niego skład broni mieszczący się w piwnicach Ratusza, w budynku Małej Wagi na Rynku i na murach miejskich. Budynek zaczęto nazywać zeughaus (cekhauz) i przechowywano w nim m.in. działa, kule, broń palną ręczną oraz drzewcową.

W obrębie dziedzińca między spichlerzem a XIV-wiecznymi murami wznoszone były stopniowo kolejne obiekty – wozownia, kuźnia i rusznikarnia. Na terenie cekhauzu nie przechowywano prochu – trzymany był w specjalnie wybudowanej do tego celu baszcie.

Obecny wygląd cekhauz uzyskał w latach dwudziestych XVII wieku. Jako ostatni wzniesiono trzyosiowy budynek bramny, który wypełnił przestrzeń pomiędzy skrzydłem wschodnim a spichlerzem. Z tego okresu pochodzi także kamienna, manierystyczna obudowa studni na dziedzińcu.

W okresie dominacji pruskiej, w styczniu 1742 roku, król Fryderyk II ogłosił Wrocław twierdzą i zadecydował o przekształceniu arsenału w magazyny wojskowe. Murki i stalowe ogrodzenie odtwarzają zarys trójskrzydłowego, czterokondygnacyjnego budynku, który przetrwał do bombardowań Wrocławia w 1945 roku. W 1962 odkryto tu romański tympanon św. Jaksy z XII w. z opactwa ołbińskiego, który wcześniej uważano za zaginiony^[1].

Po 1945 roku

Arsenał jest oddziałem Muzeum Miejskiego Wrocławia. W północnym i wschodnim skrzydle znajduje się Muzeum Militariów. W roku 2001 w starym spichlerzu powstała siedziba Muzeum Archeologiczne i Archiwum Budowlane Muzeum Architektury.

W czworobocznej baszcie mieści się siedziba Bractwa Kurkowego Miasta Wrocławia. Arsenał jest również miejscem organizowania wielu imprez kulturalnych, m.in. corocznego festiwalu muzyki kameralnej Wieczory w Arsenale.

Architektura

Dziedziniec

Herb Wrocławia na ścianie Arsenału

Jeden z eksponatów na placu przed Arsenałem Miejskim we Wrocławiu

Arsenał ma zarys czworoboku 73 x 55 m z dziedzińcem w środku. Taki układ powstawał stopniowo przez dobudowywanie kolejnych skrzydeł. Najstarsze jest skrzydło południowe wzniesione w 1459 r., północne ukończono rok później, a rozbudowano na przełomie XV/XVI w., zachodnie powstało w 1570 r., a wschodnie w XVII w^[2].

Przypisy

Bibliografia

• Zygmunt Antkowiak, Wrocław od A do Z, Wrocław, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1991 ISBN 83-04-03723-8.
• TeresaT. Kulak TeresaT., Wrocław. Przewodnik historyczny. A to Polska właśnie, Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997, ISBN 83-7023-575-1, OCLC 69527056 .
• Andrzej Wiącek, Arsenał Wrocławski – miejsce mało uczęszczane, Turysta Dolnośląski 3/2006 [1]
• Marek Burak, Arsenał Wrocławski - przewodnik historyczny, wydanie II poprawione i uzupełnione, Muzeum Miejskie Wrocławia, 2012 ISBN 978-83-89551-76-4.

Linki zewnętrzne

• Arsenał na starych i współczesnych fotografiach
• Strona oficjalna Muzeum Miejskiego Wrocławia
• Strona oficjalna Muzeum Archeologicznego. muzeum.miejskie.wroclaw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-12-21)].
• Strona oficjalna Muzeum Militariów. muzeum.miejskie.wroclaw.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-20)].
• Strona oficjalna Archiwum Budowlanego Miasta Wrocławia. ma.wroc.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-10-04)].