Articuli iurati

Articuli iurati (łac. artykuły zaprzysiężone, niem. Die Wahlkapitulationem) – dokument przedkładany do zaprzysiężenia nowemu biskupowi w czasie elekcji. Artykuły zaprzysiężone stosowano w dawnych czasach w tych diecezjach Rzeszy Niemieckiej, gdzie biskupi posiadali władzę książęcą.

Pierwszym biskupem warmińskim, który podpisał artykuły zaprzysiężone był Łukasz Watzenrode, było to w roku 1489. Po nim czynili to wszyscy kolejni biskupi warmińscy, aż do połowy XIX w. Zaprzysiężenie biskupa i akt prawny articuli iurati należą do ciekawszych osobliwości dawnej Warmii.

Ingres do katedry każdego nowego biskupa warmińskiego odbywał się zgodnie z ceremoniałem zapisanym w książce Ceremoniale Episcoporum. Podczas ceremonii objęcia diecezji nowy biskup:

  1. Zaprzysięgał articuli iurati,
  2. Przyjmował inwentarz.

Articuli iurati składały się z dwóch części:

  • Zmiennej – odpowiadającej paktom konwentom (łac. pacta conventa)
  • Stałej – podobnej do tych partii artykułów henrykowskich, które weszły na trwałe do ustroju Rzeczypospolitej.

Do naszych czasów zachowały się w oryginale niemal wszystkie articuli iurati biskupów warmińskich.

Zobacz też

Bibliografia

  • ks. A. Szorc, Ingresy biskupów warmińskich, w: Życie codzienne na dawnych ziemiach pruskich, pod red. S. Achremczyka, Olsztyn 2004, s.14-19.

Linki zewnętrzne