Artur Goldhammer

Artur Goldhammer
Arthur Abraham Chaim Goldhammer
Data urodzenia

1859

Data i miejsce śmierci

9 sierpnia 1929
Marienbad

Miejsce spoczynku

Cmentarz Centralny w Wiedniu

Zawód, zajęcie

adwokat

Narodowość

polska

Tytuł naukowy

doktor

Artur Abraham Chaim Goldhammer, także Arthur Goldhammer (ur. 1859, zm. 9 sierpnia 1929 w Marienbad) – polski Żyd, doktor praw, adwokat, działacz gospodarczy, polityczny i społeczny.

Życiorys

Kamienica przy ulicy Rynek 14, w przeszłości należąca do Artura Goldhammera

Artur Abraham Chaim Goldhammer[1] urodził się w 1859[2]. Ukończył studia prawnicze uzyskując stopień naukowy doktora. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku 10 lipca 1888 został uznany przynależnym do gminy Sanok [3][2]. Pracował jako adwokat przy C. K. Sądzie Obwodowym w Sanoku od około 1891 do około 1902[4], ponownie od około 1907[5]. Prowadził kancelarię adwokacką[6]. Na przełomie 1894/1895 pełnił funkcję skarbnika oddziału Towarzystwa Prawniczego w Sanoku, a 19 stycznia 1895 został wybrany członkiem wydziału tegoż[7].

Był właścicielem ziemskim (prowadził podmiot prawny Artur Goldhammer i Sp-ka): w 1896 wraz z Ignacym Steinhausem zakupił na licytacji wieś Krywe, którą następnie zbyli[8], w 1904 posiadał dobra ziemskie w Morochowie (w 1911 obszar wynosił 37 ha[9]; następnie rozparcelował majątek)[10] i w Zawadce Morochowskiej[11], w 1905 posiadał folwarki we wsi Turzańsk o powierzchni 632 ha i w Zasławiu obszar 361,3 ha[12][13]. Według stanu z początku 1906 posiadał cztery obszary dworskie na obszarze powiatu sanockiego[14]. W 1929 posiadał majątki w miejscowościach Hołobutów i Zawadów[15][16][17]. Ponadto na początku XX wieku należała do niego kamienica przylegająca do ratusza na sanockim rynku (obecnie pod adresem Rynek 14)[18].

Pełnił mandat radnego Rady Miasta Sanoka[19]. Wybierany w 1887 (został wówczas także asesorem jako następca zmarłego Ichla Herziga), w 1890[20], także był asesorem[21], w 1889 (29 lipca 1890 wybrany sekretarzem Rady)[22], w 1893[23], w 1900[24]. W 1892 był w delegacji miasta do powitania we Lwowie cesarza Franciszka Józefa I[25]. Przy wyborze na stanowisko burmistrza Aitala Witoszyńskiego 22 grudnia 1898 został wybrany wiceburmistrzem[26] i pełnił tę funkcję zastępcy do około 1904[27], a 26 sierpnia 1907 został zastępcą burmistrza Feliksa Gieli i pełnił funkcję do około 1909/1910[28]. Jako zastępca burmistrza z urzędu był zastępcą przewodniczącego wydziału Kasy Oszczędności Miasta Sanoka[29].

Przewodził grupie radnych żydowskich, która według doniesień prasowych utrudniała proces ukonstytuowania się rady i coroczną procedurę uchwalania budżetu[30][31]. W grudniu 1896 z grupy większych posiadłości został wybrany członkiem Rady c. k. powiatu sanockiego[32] i pełnił mandat sprawując funkcje zastępcy członka wydziału (do około 1898)[33], następnie członka wydziału (do około 1903)[34], ponownie wybrany w 1903 pełnił funkcję członka wydziału (do około 1907)[35], także po kolejnych wyborach, pozostając członkiem wydziału (do około 1913)[36].

Był członkiem sanockiego biura powiatowego Stowarzyszenia Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicji[37]. Na przełomie XIX/XX wieku pełnił funkcję prezesa rady nadzorczej założonego w 1894 Towarzystwa Kredytowego i Oszczędności w Sanoku[38][39][40][41][42][43][44]. Prowadził prosperującą kopalnię naftową w Borysławiu w spółce z Kazimierzem Lipińskim[45][46]. 5 października 1907 zasiadł w zarządzie spółki gwarantów dla krajowych zbiorników ropnych[47]. W połowie 1909 został powołany na członka państwowej rady kolejowej[48]. Do 5 lutego 1926 był członkiem rady zawiadowczej Spółki Akcyjnej dla Przemysłu Naftowego i Gazów Ziemnych, działającej przy ulicy Pańskiej 26 we Lwowie[49].

W Drohobyczu stanął na czele komitetu wyborczego ruchu żydowskiego przed wyborami parlamentarnymi w 1928[50]. Był członkiem założycielem sanockiego gniazda Polskiego Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”[51][52] (funkcjonował w komisji finansowej[53]). Był członkiem zwyczajnym Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego[54][55][56][57]. W sierpniu 1900 wszedł w skład komitetu mieszczańskiego w Sanoku, zajmującego się wyborami do Sejmu Krajowego Galicji[58]. W 1900 został kandydatem do Sejmu Krajowego Galicji VIII kadencji (1901-1907) reprezentując stronnictwo demokratyczne[59]. Działał we władzach Towarzystwa Zaliczkowego w Sanoku[60], w którym 30 kwietnia 1906 został wybrany członkiem rady zawiadowczej[61]. Uchwałą Rady Miejskiej w Sanoku z 14 października 1909 przyjęto rezygnację Artura Goldhammera z urzędu zastępcy burmistrza i radnego miejskiego[62]. Na tym samym posiedzeniu ks. Józef Siekierzyński wysunął wniosek o nadanie Goldhammerowi tytułu honorowego obywatelstwa Sanoka, jednak Rada nie uwzględniła tego[62]. Także wtedy zajmowano się nabyciem realności lok. 10 od Artura i Zlatki Goldhammerów[63]. Artur Goldhammer miał odejść z Sanoka około 1910[64][65].

Jego żoną była Zlota (wzgl. Zlotka, Zlatka) z domu Herzig[66][67]. Miał ośmioro dzieci, synów Henryka (ur. 1890[68]), Justyna (ur. 1894[69]), Karola (ur. 1896[70]), którzy kształcili się w C. K. Gimnazjum w Sanoku[71] (Karol zdał maturę w 1914 w C. K. IV Gimnazjum we Lwowie[72][73]), oraz syna Feliksa (ur. 1897[74]), Stefana (ur. 1905[75]), córki Anielę (ur. 1889[76]), Olgę (ur. 1900[77]), Helenę (ur. 1902[78]). Zmarł 9 sierpnia 1929 w Marienbad w wieku 70 lat[79][80]. 15 sierpnia 1929 został pochowany na Cmentarzu Centralnym w Wiedniu (część I, grupa 52, rząd 1, miejsce 26)[1].

Przypisy

  1. ↑ a b Abfrage Friedhofs-Datenbank. Arthur Abraham Goldhammer. friedhof.ikg-wien.at. [dostęp 2017-01-02]. (niem.).
  2. ↑ a b Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 136 (poz. 4).
  3. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 41. [dostęp 2022-02-05].
  4. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1892. Lwów: 1892, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1893. Lwów: 1893, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1894. Lwów: 1894, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1896. Lwów: 1896, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1897. Lwów: 1897, s. 68.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 71.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 70.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 102.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 102.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 107.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 107.
  5. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 124.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 137.
  6. ↑ Ilustrowany Kalendarz „Przedświt” na rok pański 1902. Zawiera dział informacyjny i literacki. Lwów: 1902, s. 122.
    •Gospodarz. Kalendarz „Wydawnictwa im. Tadeusza Kościuszki” na rok Pański 1907. Kraków: 1907, s. XXXV (207).
    •Gospodarz. Kalendarz „Wydawnictwa im. Tadeusza Kościuszki” na rok Pański 1908. Kraków: 1908, s. XXIX (199).
    •Gospodarz. Kalendarz „Wydawnictwa im. Tadeusza Kościuszki” na rok Pański 1909. Kraków: 1909, s. XXVII (241).
    •Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 362.
    •Sanoczanie 1. sokolsanok.pl, 18 listopada 2011. [dostęp 2014-09-28].
  7. ↑ Kronika. Walne zgromadzenie „Towarzystwa Prawniczego”. „Gazeta Sanocka”, s. 4, Nr 3 z 3 lutego 1895. 
  8. ↑ Krywe nad Sanem. twojebieszczady.net. [dostęp 2014-09-28].
  9. ↑ Skorowidz powiatu sanockiego wydany na podstawie dat zebranych w roku 1911. Sanok: 1911, s. 12.
  10. ↑ Historia. morochow.weebly.com. [dostęp 2014-09-28].
  11. ↑ Artur Goldhammer i Spka. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2014-09-28].
  12. ↑ Alojzy Zielecki, Życie gospodarcze, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995. s. 405.
  13. ↑ Andrzej Potocki: Żydzi w Podkarpackiem. Rzeszów: Libra, 2004, s. 174. ISBN 83-89183-05-6.
  14. ↑ Z prowincji. Z Sanoka. „Kurjer Lwowski”. Nr 26, s. 4, 26 stycznia 1906. 
  15. ↑ Spis właścicieli ziemskich woj.stanisławowskiego). stanislawow.net. [dostęp 2014-09-28].
  16. ↑ Indeks nazwisk ziemian stanisławowskiego w 1929 r.. ornatowski.com. [dostęp 2014-09-28].
  17. ↑ Spis ziemian Rzeczypospolitej Polskiej w roku 1930. lwow.wilno.w.interia.pl. [dostęp 2014-09-28].
  18. ↑ Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 143. ISBN 978-83-60380-26-0.
  19. ↑ List of the Jewish Members of the Town Council of Sanok Over the 70 Year Period 1868 – 1939. jewishgen.org. [dostęp 2014-09-28]. (ang.).
  20. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 380.
  21. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 47. ISBN 83-909787-8-4.
  22. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej od 1887 do stycznia 1892. T. X. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 185-186. [dostęp 2022-02-05].
  23. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 51, 63. ISBN 83-909787-8-4.
  24. ↑ Edward Zając: Obywatele Honorowi Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. Sanok: Miejska Biblioteka Publiczna im. Grzegorza z Sanoka w Sanoku, 2002, s. 71. ISBN 83-909787-8-4.
  25. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 381.
  26. ↑ Telegramy „Kurjera Lwowskiego”. „Kurjer Lwowski”. Nr 356, s. 5, 24 grudnia 1898. 
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 378.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 378.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 402.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 402.
    •Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 21, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
    •Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 383.
  28. ↑ Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 23, 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
    •Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 387.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 413.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 451.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 451.
  29. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 843.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 843.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 843.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 897.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 897.
  30. ↑ Marta Szramowiat. Nr 8: Samorząd Gminy Miasta Sanoka 1867–1990. Samorząd miejski Sanoka okresu galicyjskiego. Główne zadania i działalność Rady Miejskiej w Sanoku. „Zeszyty Archiwum Ziemi Sanockiej”, s. 22, Sanok: 2008. Fundacja „Archiwum Ziemi Sanockiej”. ISSN 1731-870X. 
  31. ↑ „Gazeta Sanocka”, nr 165 z 24 lutego 1907, s. 1.
  32. ↑ Kronika, Wybory do Rady Powiat. z Sanoka. „Gazeta Sanocka”. Nr 90, s. 3, 20 grudnia 1896. 
  33. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1898. Lwów: 1898, s. 330.
  34. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1899. Lwów: 1899, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1900. Lwów: 1900, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 330.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 352-353.
    •>Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 352-353.
  35. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 352-353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. Lwów: 1905, s. 352-353.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1906. Lwów: 1906, s. 366.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1907. Lwów: 1907, s. 366.
  36. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1908. Lwów: 1908, s. 366.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1909. Lwów: 1909, s. 394-395.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1910. Lwów: 1910, s. 394-395.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: 1911, s. 408.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 409-410.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1913. Lwów: 1913, s. 462.
  37. ↑ Piętnaste sprawozdanie roczne z czynności Krajowego Stowarz. Czerwonego Krzyża mężczyzn i dam w Galicyi za rok 1894. Lwów: 1895, s. 75.
  38. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem i Sprawozdanie Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych za rok 1894. R. 21. Lwów: 1895, s. 37.
  39. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem i Sprawozdanie Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych za rok 1896. R. 25. Lwów: 1897, s. 44.
  40. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem i Sprawozdanie Związku Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych za rok 1897. R. 24. Lwów: 1898, s. 50.
  41. ↑ Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”, s. 11, Nr 49 z 1 marca 1902. 
  42. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za rok 1903. Lwów: 1904, s. 39.
  43. ↑ Statystyka Stowarzyszeń Zarobkowych i Gospodarczych w Galicyi z W. Księstwem Krakowskiem za rok 1905. Lwów: 1906, s. 46.
  44. ↑ Ogłoszenia. „Gazeta Lwowska”, s. 10, Nr 88 z 18 kwietnia 1907. 
  45. ↑ Kazimierz Miński: Życiorysy nafciarzy. Kraków: Przemysł Naftowy, 1961, s. 246.
  46. ↑ Stanisław M. Konarski: Kazimierz Lipiński. ipsb.tymczasowylink.pl. [dostęp 2017-01-02].
  47. ↑ Wiadomości bieżące. Spółka gwarantów dla krajowych zbiorników ropnych. „Słowo Polskie”, s. 4, Nr 479 z 15 października 1907. 
  48. ↑ Kronika. Z Państwowej rady kolejowej. „Jedność. Organ Żydów Polskich”, s. 9, Nr 28 z 9 lipca 1909. 
  49. ↑ Firmy. „Gazeta Lwowska”, s. 3, Nr 66 z 21 marca 1926. 
  50. ↑ Ruch przedwyborczy. „Głos Drohobycko-Borysławsko-Samborski”, s. 3, Nr 7 z 18 lutego 1928. 
  51. ↑ Towarzystwo gimnastyczne „Sokół” w Sanoku. W: Księga pamiątkowa ku uczczeniu dwudziestej piątej rocznicy założenia Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” we Lwowie. Lwów: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1892, s. 125-127.
  52. ↑ Lista członków z dniem 31 grudnia 1899. W: Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarz. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1899. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1900, s. 13.
  53. ↑ Lista członków z dniem 31 grudnia 1899. W: Sprawozdanie Wydziału Polskiego Towarz. Gimnastycznego „Sokół” w Sanoku za rok administracyjny 1899. Sanok: Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół”, 1900, s. 15.
  54. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z ósmego roku jej istnienia tj. 1893 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 17 marca 1894. s. 10.
  55. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziewiątego roku jej istnienia tj. 1894 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 4 maja 1895. s. 9.
  56. ↑ Sprawozdanie Macierzy Szkolnej dla Księstwa Cieszyńskiego z dziesiątego roku jej istnienia tj. 1895 złożone przez zarząd na walnem zgromadzeniu dnia 14 marca 1896. s. 9.
  57. ↑ Sprawozdanie z działalności „Macierzy Szkolnej Księstwa Cieszyńskiego” w Cieszynie za czas od 16 września 1906 do 31 grudnia 1907 – 22 rok istnienia. Cieszyn: 1907, s. 21.
  58. ↑ Kronika krajowa. Z ruchu wyborczego. „Słowo Polskie”, s. 4, Nr 391 z 23 sierpnia 1900. 
  59. ↑ Z ruchu wyborczego. „Nowa Reforma”, s. 1, Nr 199 z 1 września 1900. 
  60. ↑ Ogłoszenie. „Gazeta Lwowska”, s. 12, Nr 1 z 3 stycznia 1900. 
  61. ↑ Kronika. „Gazeta Sanocka”, s. 5, Nr 123 z 6 maja 1906. 
  62. ↑ a b Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku od 18 kwietnia 1907-1914. T. XIII. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 122 (pkt. 65). [dostęp 2021-12-13].
  63. ↑ Księga uchwał Rady miejskiej w Sanoku od 18 kwietnia 1907-1914. T. XIII. sanockabibliotekacyfrowa.pl. s. 124-125 (pkt. 77). [dostęp 2021-12-13].
  64. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta, Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 388.
  65. ↑ Szematyzm na rok 1911. Lwów: 1911, s. 466.
  66. ↑ Herzig Frime Rosa - Lemberg? 1832 - 3 Nov 1924. flickr.com. [dostęp 2014-09-28]. (niem.).
  67. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 137 (poz. 17).
  68. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 141 (poz. 67).
  69. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 142 (poz. 84).
  70. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 145 (poz. 137).
  71. ↑ CK Gimnazjum Państwowe Wyższe w Sanoku. Katalog główny, rok szkolny 1906/1907 (zespół 7, sygn. 42). AP Rzeszów – O/Sanok, s. 59, 358, 775.
  72. ↑ Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Gimnazyum IV. we Lwowie za rok szkolny 1914. Lwów: 1914, s. 80, 90.
  73. ↑ Władysław Kucharski: Przegląd historyczny 50-lecia Gimnazjum IV im. Jana Długosza we Lwowie. Ósmacy i abiturienci. W: Władysław Kucharski (red.): Księga pamiątkowa 50-lecia Gimnazjum im. Jana Długosza we Lwowie. Lwów: 1928, s. 111.
  74. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 142 (poz. 85).
  75. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 145 (poz. 134).
  76. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 141 (poz. 73).
  77. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 143 (poz. 97).
  78. ↑ Księga przynależnych do gminy Królewskiego Wolnego Miasta Sanoka. s. 145 (poz. 103).
  79. ↑ Dr. Artur Goldhammer. anno.onb.ac.at. [dostęp 2014-09-28]. (niem.).
  80. ↑ Goldhammer Arthur Dr. from Lemberg & Holobutow - 1859 - 9 Aug 1929, Marienbad. flickr.com. [dostęp 2014-09-28]. (niem.).

Media użyte na tej stronie

14 Rynek Sanok 2012.jpg
Autor: Lowdown, Licencja: CC BY-SA 3.0
Rynek 14 w Sanoku