Artur Radziwiłł

Artur Radziwiłł

porucznik piechoty
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1901 Sichów
Data i miejsce śmierci	13 września 1939 Ołtarzew
Przebieg służby
Siły zbrojne	Wojsko Polskie
Jednostki	2 Pułk Piechoty Legionów
Stanowiska	dowódca kompanii
Główne wojny i bitwy	wojna polsko-bolszewicka kampania wrześniowa
Odznaczenia

Artur książę Radziwiłł na Nieświeżu herbu Trąby (ur. 10 stycznia 1901 w Sichowie, zm. 13 września 1939 pod Ołtarzewem) – polski ziemianin, ostatni właściciel Rytwian (od 1927), porucznik piechoty Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Życiorys

Syn Macieja Mikołaja Radziwiłła i Róży z Potockich. Ukończył Gimnazjum im. Św. Stanisława w Warszawie. W 1920 roku wstąpił jako ochotnik do Wojska Polskiego. W szeregach 4 pułku piechoty Legionów walczył w wojnie polsko-bolszewickiej. Został odznaczony Krzyżem Walecznych. Na stopień podporucznika został mianowany ze starszeństwem z 1 marca 1920, a na stopień porucznika ze starszeństwem z 1 stycznia 1935 i 13. lokatą w korpusie oficerów rezerwy piechoty^[1].

Po zakończeniu wojny zarządzał dobrami rodzinnymi, potem prowadził interesy w Indochinach. W 1927 pojął za żonę Krystynę Broel-Plater herbu Plater, w wyniku podziału ojcowizny uposażony Rytwianami. Małżeństwo doczekało się 3 dzieci: Joanny Marii, Macieja Mikołaja i Róży Gabrieli.

W czasie kampanii wrześniowej dowodził 2. kompanią strzelecką 2 pułku piechoty Legionów. Walczył pod Borową Górą, zginął pod Ołtarzewem. Pochowany został w zbiorowym grobie. W 1940 szczątki ekshumowano i przeniesiono do mogiły rodzinnej w klasztorze pokamedulskim Pustelni Złotego Lasu w Rytwianach. W latach 50. XX wieku na miejscu śmierci księcia ustawiono tablicę pamiątkową.

W 1990 w Rytwianach ostatni Prezydent RP na uchodźstwie Ryszard Kaczorowski wręczył rodzinie Order Virtuti Militari^[2]. Odznaczenia bojowe Artura Radziwiłła rodzina przekazała zarządcy klasztoru w Rytwianach i obecnie są eksponowane w gablocie przy rodzinnym grobowcu.

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari – pośmiertnie 29 września 1939 przez dowódcę Armii „Łódź” i Armii „Warszawa” gen. Juliusza Rómmla^[3]
• Krzyż Walecznych „za czyny męstwa i odwagi wykazane w bojach toczonych w latach 1918-1921”

Przypisy

Bibliografia

• Józef Kiljański. Wrześniowe boje 1939 r. w rejonie Ożarowa–Ołtarzewa: próba rekonstrukcji wypadków na podstawie dostępnych lektur. „Przegląd Pruszkowski”. 1, 2009. 
• Juliusz Rómmel: Za honor i ojczyznę. Wspomnienia dowódcy armii „Łódź” i „Warszawa”. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo „Iskry”, 1958.
• Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2003. ISBN 83-7188-691-8.

Linki zewnętrzne

• Strona szkoły podstawowej w Ożarowie Mazowieckim. sp.ozarow.mazowiecki.ids.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-03-23)].
• Wzmianka na stronie poświęconej VII Obwodowi "Obroża" Okręgu Warszawskiego Armii Krajowej. ibprs.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-09-24)].
• Genealogia postaci w serwisie p. M. J. Minakowskiego