Artur Wiśniewski

Artur Wiśniewski
Ilustracja
podpułkownik audytor podpułkownik audytor
Data i miejsce urodzenia

14 grudnia 1889
Lwów

Data i miejsce śmierci

wiosna 1940
Katyń

Przebieg służby
Lata służby

1918–1940

Siły zbrojne

Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png Armia Austro-Węgier
Orzełek II RP.svg Wojsko Polskie

Jednostki

16 Pułk Piechoty
Wojskowy Sąd Rejonowy Siedlce
Dowództwo Floty
Wojskowy Sąd Okręgowy Nr V
Wojskowa Prokuratura Okręgowa Nr 8

Stanowiska

kierownik sądu
doradca prawny
sędzia orzekający
wojskowy prokurator okręgowy
szef wydziału

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-ukraińska
wojna polsko-bolszewicka
II wojna światowa

Odznaczenia
Złoty Krzyż Zasługi
Krzyż Pamiątkowy za Obronę Śląska Cieszyńskiego
Grób Artura Wiśniewskiego i Józefa Małowieskiego na cmentarzu Powązkowskim

Artur Saturnin Adam Wiśniewski (ur. 14 grudnia 1889 we Lwowie, zm. wiosną 1940 w Katyniu) – doktor praw, podpułkownik audytor Wojska Polskiego, ofiara zbrodni katyńskiej.

Życiorys

Urodził się jako syn Antoniego i Józefy z d. Pierackiej. Ukończył studia prawa na Wydziale Prawa Uniwersytetu Franciszkańskiego we Lwowie. Uzyskał tytuł doktora praw.

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego i został przydzielony do służby sprawiedliwości. W 1920 został asystentem w Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr I w Warszawie. Został awansowany na stopień kapitana ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów sądowych[1][2]. Od 1921 pełnił służbę na stanowisku kierownika Wojskowego Sądu Rejonowego w Siedlcach[3][4]. 18 lutego 1928 został mianowany majorem ze starszeństwem z dniem 1 stycznia 1928 i 4. lokatą w korpusie oficerów sądowych[5]. W kwietniu tego roku został przeniesiony do Dowództwa Floty w Gdyni na stanowisko doradcy prawnego[6][7][8]. 21 czerwca 1933 Prezydent RP mianował go sędzią orzekającym w wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł go do Wojskowego Sądu Okręgowego Nr V w Krakowie na stanowisko sędziego orzekajacego[9]. 31 sierpnia 1935 Prezydent RP zwolnił go ze stanowiska sędziego orzekającego przy wojskowych sądach okręgowych i mianował prokuratorem przy wojskowych sądach okręgowych, a minister spraw wojskowych przeniósł go do Prokuratury przy Wojskowym Sądzie Okręgowym Nr VIII w Grudziądzu na stanowisko prokuratora[10][11]. Na stopień podpułkownika został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 w korpusie oficerów sądowych. Od 1937 pracował w Departamencie Sprawiedliwości Ministerstwa Spraw Wojskowych w Warszawie[12]. Do września 1939 był szefem Wydziału Spraw Karnych i Nadzoru Prokuratorskiego we wspomnianym departamencie[13].

Po wybuchu II wojny światowej 1939, kampanii wrześniowej i agresji ZSRR na Polskę został aresztowany przez sowietów. Był przetrzymywany w obozie w Kozielsku[14]. Wiosną 1940 został przetransportowany do Katynia (nr listy wywozowej nr 017/2 z IV 1940) i rozstrzelany przez funkcjonariuszy Obwodowego Zarządu NKWD w Smoleńsku oraz pracowników NKWD przybyłych z Moskwy na mocy decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940. Został pochowany na terenie obecnego Polskiego Cmentarza Wojennego w Katyniu. Jego grób symboliczny znajduje się na cmentarzu Powązkowskim (kwatera 15-3-8,9)[15].

Jego żoną była Maria z Małowieskich h. Gozdawa (1896–1933), z którą mieli syna Józefa.

Upamiętnienie

5 października 2007 roku Minister Obrony Narodowej Aleksander Szczygło mianował go pośmiertnie do stopnia pułkownika[16]. Awans został ogłoszony 9 listopada 2007 roku, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”[17].

W 2009, w ramach akcji „Katyń... pamiętamy” / „Katyń... Ocalić od zapomnienia”, został zasadzony Dąb Pamięci honorujący Artura Wiśniewskiego przy Szkole Podstawowej w Żernikach Wrocławskich[18].

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1092.
  2. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 987.
  3. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1088.
  4. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 983.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 21 lutego 1928 roku, s. 49.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 9 z 26 kwietnia 1928 roku, s. 161.
  7. Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 694.
  8. Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 309, 895.
  9. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 8 z 28 czerwca 1933 roku, s. 125, 137.
  10. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 11 z 31 sierpnia 1935 roku, s. 93, 94, 100.
  11. Szurlej 1939 ↓, s. 4.
  12. Arkadiusz Bereza, Witold Okniński: Sądownictwo siedleckie. Tradycje i współczesność, s. 158–159.
  13. Szurlej 1939 ↓, s. 1.
  14. Andrzej Leszek Szcześniak: Katyń. Lista ofiar i zaginionych jeńców obozów Kozielsk, Ostaszków, Starobielsk. Warszawa: Alfa, 1989, s. 254. ISBN 83-7001-294-9.
  15. Cmentarz Stare Powązki: WŁADYSŁAW RYX, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [online] [dostęp 2020-02-24].
  16. Decyzja Nr 439/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 5 października 2007 roku w sprawie mianowania oficerów Wojska Polskiego zamordowanych w Katyniu, Charkowie i Twerze na kolejne stopnie oficerskie. Decyzja nie została ogłoszona w Dzienniku Urzędowym MON.
  17. Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. policja.pl. [dostęp 2014-08-05].
  18. Pamiątkowy dąb. sp-zerniki-wr.pl. [dostęp 2015-01-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-04-02)].
  19. M.P. z 1931 r. nr 64, poz. 101 „za zasługi na polu organizacji i administracji sądownictwa wojskowego”.
  20. Franciszek Ksawery Latinik: Walka o Śląsk Cieszyński w r. 1919. Cieszyn: P. Mitręga, 1934, s. 143. [dostęp 2020-05-07].

Bibliografia

Media użyte na tej stronie

PL Epolet pplk.svg
Naramiennik podpułkownika Wojska Polskiego (1919-39).
Wappen Kaisertum Österreich 1815 (Klein).png
Lesser coat of arms of the Austrian Empire form the Congress of Vienna in 1815 until the Austro-Hungarian Compromise of 1867. It then represented the Cisleithanian territories of Austria-Hungary in the Reichsrat until 1915.

It shows the arms of Habsburg-Lorraine encircled by the chain of the Order of Golden Fleece, surmounted on the crowned Austrian imperial double-headed eagle clutching in its claws the Imperial orb, sceptre and sword, with the Imperial Crown of Rudolf above.

After 1915 the inescutcheon only displayed the red-white-red arms of Austria.
Orzełek II RP.svg
Autor: Poznaniak, Licencja: CC BY-SA 2.5
Orzełek Wojsk Lądowych II RP
KRZYŻ PAMIĄTKOWY ZA OBRONĘ ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO.jpg
Autor: Kbigeo, Licencja: CC BY-SA 4.0
KRZYŻ PAMIĄTKOWY ZA OBRONĘ ŚLĄSKA CIESZYŃSKIEGO
Artur Wiśniewski.JPG
Ppłk Artur Wiśniewski