Artyleria oblężnicza

Skoda 305 mm Model 1911 (I wojna światowa)

Karl (II wojna światowa)

Artyleria oblężnicza – armaty, haubice i moździerze wykorzystywane przy oblężeniach różnego typu obiektów obronnych, takich jak zamki, twierdze czy forty.

Artyleria tego typu charakteryzuje się dużym kalibrem sprzętu artyleryjskiego (od 150 mm). Duży kaliber luf pozwala na rażenie obiektów fortyfikacyjnych pociskami o znacznej masie i dużej sile przebicia. Początkowo artyleria oblężnicza dysponowała działami i moździerzami gładkolufowymi ładowanymi odprzodowo (wiek XIV-XIX). Druga połowa wieku XIX to okres wprowadzenia na uzbrojenie armii dział gwintowanych i ładowanych odtylcowo. Po raz pierwszy użyto tego typu dział w czasie trwania wojny francusko-pruskiej (1870-1871). W miarę budowy coraz potężniejszych systemów fortyfikacyjnych rosła również moc i kaliber używanych do ich niszczenia środków artyleryjskich.

Typowymi przedstawicielami artylerii oblężniczej są moździerze

• z I wojny światowej
  • czeski, używany przez wojska austriackie moździerz oblężniczy Model 1911 o kalibrze lufy 305 mm
  • niemiecki Kruppa "Gruba Berta" o lufie kalibru 420 mm (wersja polowa czasem zwana haubicą)
• z II wojny światowej
  • amerykański moździerz oblężniczy Little David kalibru 914 mm (36 cali)
  • niemiecki moździerz samobieżny Karl kalibru 600 mm
  • polski moździerz 220 mm wz. 32 kalibru 220 mm
• powojenne
  • radziecki M-240 kalibru 240 mm z 1949 r.

Współcześnie rolę artylerii oblężniczej przejęły pociski rakietowe oraz bomby lotnicze.

Bibliografia

• Marian Laprus (red.): Leksykon wiedzy wojskowej. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1979, s. 24. ISBN 83-11-06229-3.
• Stefan Pataj: Artyleria lądowa 1872-1970. Warszawa: Wydawnictwo MON, 1975.
• Łukasz Chrzanowski: Artyleria Austro-Węgierska 1860-1890. Przemyśl: Wydawnictwo FORT, 2008.