Asima Chatterjee

Asima Chatterjee
ilustracja
(c) Biswarup Ganguly, CC BY 3.0
Państwo działania

 Indie

Data i miejsce urodzenia

23 września 1917
Kalkuta

Data i miejsce śmierci

22 listopada 2006
Kalkuta

Profesor
Specjalność: botanika, chemia organiczna, fitochemia
Alma Mater

Uniwersytet w Kalkucie

Doktorat

1944
Uniwersytet w Kalkucie

Członkini Rajya Sabha
Okres spraw.

luty 1982–maj 1990

Odznaczenia
Order Padma Bhushan (Indie)

Asima Chatterjee (ur. 23 września 1917 w Kalkucie, zm. 22 listopada 2006 tamże) – indyjska chemik i botanik. Profesor Uniwersytetu w Kalkucie[1]. Była pierwszą kobietą, która otrzymała stopień doktora nauk na indyjskim uniwersytecie[2].

Specjalizowała się w zagadnieniach z dziedziny chemii organicznej i fitochemii[2]. Jej najbardziej znaczące prace obejmują badania nad alkaloidami barwinka różyczkowego oraz opracowanie leków przeciwpadaczkowych i leków przeciwmalarycznych. Była także autorką prac o roślinach leczniczych subkontynentu indyjskiego.

Nominowana została przez prezydenta Indii na członkinię Rajya Sabha – izby wyższej indyjskiego parlamentu federalnego (luty 1982–maj 1990)[2]. Reprezentowała też Indie w UNESCO[1].

Życiorys

Dzieciństwo

Asima Chatterjee (z domu Mookerjee)[3] urodziła się 23 września 1917. Była najstarszym z dwójki dzieci lekarza Indry Narayana Mukherjee i jego żony Kamali Devi[4]. Chatterjee dorastała w Kalkucie w rodzinie z klasy średniej, gdzie zachęcono ją do zdobycia wykształcenia[5]. Jej ojciec interesował się botaniką, a Chatterjee podzielała jego zainteresowanie[6]. Ukończyła z wyróżnieniem chemię w Scottish Church College na Uniwersytecie w Kalkucie w 1936 roku[7][8].

Praca akademicka

Asima Chatterjee uzyskała tytuł magistra (1938) i doktora (1944) chemii organicznej na Uniwersytecie w Kalkucie. Była pierwszą Hinduską, która uzyskała doktorat z nauk ścisłych[5]. Jej badania doktoranckie koncentrowały się głównie na chemii produktów roślinnych i syntetycznej chemii organicznej[9]. Jej nauczycielami w tym czasie byli między innymi Prafulla Chandra Roy i Satyendra Nath Bose. Ponadto Asima nabywała doświadczenie naukowe na Uniwersytecie Wisconsin w Madison oraz w California Institute of Technology wraz z László Zechmeisterem[10][11].

Początkowo pracowała w Lady Brabourne College na Uniwersytecie w Kalkucie i założyła tam Wydział Chemii[4]. W 1954 Asima Chatterjee przeniosła się do University College of Science na Uniwersytecie w Kalkucie[12]. W latach 1962–1982 była profesorem Wydziału Chemii Uniwersytetu w Kalkucie[1].

Osiągnięcia naukowe

Badania Chatterjee koncentrowały się na chemii produktów naturalnych i zaowocowały lekami przeciwpadaczkowymi, przeciwmalarycznymi i chemioterapeutycznymi[9]. Spędziła około czterdziestu lat badając różne związki alkaloidów[13]. Odkryła także właściwości przeciwpadaczkowe[14] w roślinach z rodzaju Marsilea minuta i właściwości przeciwmalaryczne w Alstonii szkolnej, Niebielistce, Picrorhiza kurroa i Brezylce. Nie wykazano jednak, aby środki te były konkurencyjne klinicznie z lekami stosowanymi obecnie w tych schorzeniach. Jej praca doprowadziła do opracowania leku przeciwpadaczkowego o nazwie Ayush-56[15] i kilku leków przeciwmalarycznych[13].

Chatterjee napisała również około 400 artykułów, które zostały opublikowane w czasopismach krajowych i międzynarodowych[6].

Chatterjee ma na swoim koncie następujące osiągnięcia naukowe[16]:

  • Rozpoczęła badania alkaloidów w roślinie Rauwolfia canescens.
  • Zbadała chemię prawie wszystkich głównych rodzajów alkaloidów indolowych.
  • Wniosła wkład w wyjaśnienie struktury i stereochemii ajmalicyny i sarpaginy .
  • Autorka pierwszej sugerowanej stereo-konfiguracji sarpaginy.
  • Wyizolowała i scharakteryzowała geissoschizynę, kluczowy prekursor w biogenezie alkaloidów indolowych w roślinie Rhazya stricta .
  • Przeprowadziła badania syntetyczne nad wieloma złożonymi alkaloidami indolu, chinoliny i izochinoliny.
  • Opracowała metody otrzymywania beta-fenyloetanoloamin w związku z syntezą alkaloidów.
  • Wyjaśniła strukturę luwangetyny izolowanej z rośliny Luvanga scandens.
  • Badała działanie kwasów Lewisa na prenylowane kumaryny i opracowała proste drogi syntetyczne do numerowanego szeregu złożonych układów kumaryn.
  • Zbadała mechanizm katalizowanego kwasem rozszczepienia hydraminy przez beta-fenyloetanoloaminy.
  • Wprowadziła zastosowanie kwasu nadjodowego jako odczynnika do wykrywania i lokalizacji zarówno końcowych, jak i egzocyklicznych wiązań podwójnych w związkach organicznych.

Nagrody i wyróżnienia

  • Była stypendystką Premchanda Roychanda na Uniwersytecie w Kalkucie[8].
  • W 1972 została mianowana Honorowym Koordynatorem Programu Specjalnej Pomocy, mającego na celu zintensyfikowanie nauczania i badań w dziedzinie chemii produktów naturalnych, zatwierdzonego przez Indian University Grants Commission[2].
  • W 1960 roku została wybrana członkiem Hinduskiej Narodowej Akademii Nauk w Nowym Delhi[2]
  • W 1961 roku otrzymała nagrodę Shanti Swarup Bhatnagar w dziedzinie nauk chemicznych, stając się pierwszą kobietą, która otrzymała tę nagrodę[2].
  • W 1975 roku otrzymała Order Padma Bhushan i została pierwszą kobietą-naukowcem, którą wybrano na prezesa Stowarzyszenia Nauki Hinduskiej[2].
  • Otrzymała tytuł doktora honoris causa kilku uniwersytetów[2].
  • 23 września 2017, w setną rocznicę urodzin badaczki, wyszukiwarka Google uhonorowała jej postać poprzez spersonalizowany Google Doodle[5]

Zobacz też

Przypisy

  1. ↑ a b c Sci-Illustrate, Asima Chatterjee, Medium, 6 grudnia 2019 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  2. ↑ a b c d e f g h The Shaping of Indian Science. s. 1036. Indian Science Congress Association, Presidential Addresses By Indian Science Congress Association. Published by Orient Blackswan, 2003. ISBN 978-81-7371-433-7
  3. ↑ Asima. Chatterjee, Lloyd M. Parks, The Structure of Verbenalin, „Journal of the American Chemical Society”, 71 (6), 1949, s. 2249–2250, DOI: 10.1021/ja01174a506, ISSN 0002-7863.
  4. ↑ a b Shinjinee Mishra, Asima Chatterjee And Her Pioneering Work In Medicinal Chemistry, Feminism In India, 1 listopada 2017 [dostęp 2020-01-16] (ang.).
  5. ↑ a b c K.N. Smith, Today's Google Doodle Honors Chemist Asima Chatterjee, Forbes [dostęp 2020-01-16] (ang.).
  6. ↑ a b First Indian woman in history to be awarded a PhD for science would be 100 today, The Independent, 23 września 2017 [dostęp 2020-01-16] (ang.).
  7. ↑ Some Alumni of Scottish Church College in 175th Year Commemoration Volume Scottish Church College, 2008, s. 584
  8. ↑ a b Alumni and Alumni Association, web.archive.org, 6 kwietnia 2009 [dostęp 2020-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2009-04-06].
  9. ↑ a b Asima Chatterjee, chemist, web.archive.org, 12 października 2016 [dostęp 2020-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2016-10-12].
  10. ↑ Michaela Wirth, László Zechmeister: His Life and Pioneering Work in Chromatography, Springer Science & Business Media, 18 września 2013, s. 39, ISBN 978-3-319-00642-0 [dostęp 2020-01-16] (ang.).
  11. ↑ Asima Chatterjee (1917-2006), [w:] History of natural products chemistry in India [online], s. 384–385 [dostęp 2020-01-16] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-25].
  12. ↑ Asima Chatterjee; first women scientist of India, Indian Achievers Story, 4 września 2019 [dostęp 2020-01-28] (ang.).
  13. ↑ a b Asima Chatterjee, the Scientist Who Did So Much More in a Time of Less, The Wire [dostęp 2020-01-16].
  14. ↑ Women, science, education and empowerment: Asima Chatterjee, the genius lady, s. 133-138.
  15. ↑ Herbal Drug Against Epilepsy, www.techno-preneur.net [dostęp 2020-01-16].
  16. ↑ Women Scientists of India: Dr. Asima Chatterjee – Indian Academy of Sciences, Google Arts & Culture [dostęp 2020-01-16] (pol.).

Bibliografia

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie

Flag of India.svg
The Flag of India. The colours are saffron, white and green. The navy blue wheel in the center of the flag has a diameter approximately the width of the white band and is called Ashoka's Dharma Chakra, with 24 spokes (after Ashoka, the Great). Each spoke depicts one hour of the day, portraying the prevalence of righteousness all 24 hours of it.
IND Padma Bhushan BAR.png
Baretka Orderu Padma Bhushan
Asima Chatterjee - Calcutta 1993-03-29 35.tif
(c) Biswarup Ganguly, CC BY 3.0
Asima Chatterjee (née Mookerjee 23 September 1917 – 22 November 2006) was an Indian organic noted chemist. This photograph was taken Calcutta.