Astragal

Astragal dzielący fryz belkowania od gzymsu

Astragal albo perełkowanie – rodzaj uwypuklonego ornamentu ciągłego utworzonego z pasma perełek (kulistych bądź owalnych) oddzielonych pionowymi krążkami („cekinami”) w postaci podwójnych soczewek (rzadziej pałeczkami)[1]. Najczęściej płaskorzeźbiony[2], (niekiedy malowany).

W starożytnej Grecji i Rzymie charakterystyczny zwłaszcza dla architektury jońskiej i korynckiej[2]. Występował także we wszystkich stylach inspirowanych tradycją antyczną[2] (w architekturze romańskiej, renesansowej i klasycznej)[3] jako element zdobiący kolumnę (zwykle między trzonem i głowicą lub jako element profilu bazy)[4] oraz belkowanie[2] i oddzielający ich elementy[3]. Występował także w obramieniach kasetonów stropu[2], w zdobieniach profili późnorenesansowych sieci sklepiennych[2]. Stosowany w małej architekturze i różnych dziedzinach rzemiosła[2]. Niekiedy zdobił też torus[1].

Zobacz też

Przypisy

  1. a b Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1974.
  2. a b c d e f g Sztuka świata. T. 17. Warszawa: Wydawnictwo Arkady, 2013, ISBN 978-83-213-4726-4.
  3. a b Witold Szolginia: Architektura i budownictwo. Warszawa: Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, 1982.
  4. Krystyna Kubalska-Sulkiewicz, Monika Bielska-Łach, Anna Manteuffel-Szarota: Słownik terminologiczny sztuk pięknych. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.

Bibliografia

  • Krystyna Zwolińska, Zasław Malicki: Mały słownik terminów plastycznych. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1993, s. 31. ISBN 83-214-0590-8.
  • Witold Szolginia: Architektura. Warszawa: Sigma NOT, 1992, s. 15. ISBN 83-85001-89-1.
  • Słownik kultury antycznej. Grecja – Rzym. Lidia Winniczuk (red.). Warszawa: Wiedza Powszechna, 1988, s. 59. ISBN 83-214-0406-5.

Media użyte na tej stronie

Ostia antica 555.JPG
Autor: Camelia.boban, Licencja: CC BY-SA 3.0
Ostia antica (archaeological site)
Astragal przykład 1.jpg
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 4.0
Astragal. Francja Lyon.
Astragal przykład 3.jpg
Autor: Januszk57, Licencja: CC BY-SA 4.0
Astragal. Francja Lyon.