Aszchabad
 | Ten artykuł należy dopracować |
 | |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Wilajet | Aszchabad (miasto na prawach wilajetu) | ||
| Zarządzający | Durdylyýew Şamuhammet↗ | ||
| Powierzchnia | 470 km² | ||
| Populacja (2012) • liczba ludności |
| ||
| Nr kierunkowy | + (993 12) | ||
| Kod pocztowy | 744 000 - 744 040 | ||
| Tablice rejestracyjne | AG | ||
Położenie na mapie Turkmenistanu  | |||
 37°58′N 58°20′E/37,966667 58,333333 | |||
| Strona internetowa | |||
Aszchabad (turkm. Aşgabat, pers. عشق آباد, ros. Ашхаба́д) – stolica Turkmenistanu leżąca na południu kraju. Aszchabad jest siedzibą wilajetu achalskiego[1], wg stanu na 1 stycznia 2014 – miasto na prawach wilajetu[2]. Miasto jest znane głównie z opustoszałych ulic i parków oraz wielu budynków pokrytych białym marmurem[3].
Krajowe główne centrum przemysłowe. Funkcjonuje tu przemysł maszynowy, metalowy, elektrotechniczny, chemiczny, materiałów budowlanych, szklarski, włókienniczy oraz spożywczy[1].
Na terenie miasta funkcjonuje międzynarodowy port lotniczy Aszchabad[1].
W mieście swoje siedziby mają najlepsze turkmeńskie szkoły, znajdują się tu Turkmeńska Akademia Nauk, 8 szkół wyższych (m.in. uniwersytet założony w 1950 roku), instytuty naukowo-badawcze oraz muzea[1].
Historia
Aszchabad był ośrodkiem Aułu Tekińskiego, jednak został przejęty w 1881 roku przez Imperium Rosyjskie podczas podboju Oazy Achałtekińskiej. W latach 80. powstało połączenie kolejowe z Taszkentem i Turkmenbaszy. Od 1897 roku Aszchabad był głównym miastem obwodu zakaspijskiego generał-gubernatorstwa turkiestańskiego[1].
Podczas wojny domowej w Rosji, miasto przeszło w ręce Białych Rosjan w lipcu 1918 roku, którzy utracili kontrolę nad miastem w kwietniu 1919 roku na rzecz bolszewików. Do 1921 roku funkcjonowała nazwa Aschabad – zmieniono ją na Połtorack, a miasto zostało stolicą Turkmeńskiej SRR. Nowa nazwa utrzymała się do 1927 roku, kiedy nadano mu współczesne miano[1].
W 1948 roku Aszchabad stał się ofiarą silnego trzęsienia ziemi, które całkowicie zniszczyło miasto. Zostało odbudowane w stylu typowym dla republik sowieckich[4]. Po ogłoszeniu niepodległości przez Turkmenistan w 1991 roku – zostało stolicą Turkmenistanu, którą jest do dziś[1].
Polski sierociniec w czasie II wojny światowej
Po zawarciu układu Sikorski-Majski między Polską a ZSRR w lipcu 1941 roku, w Aszchabadzie zorganizowano polski sierociniec, do którego trafiały dzieci z całego Związku Radzieckiego. Dużą rolę w jego utworzeniu odegrała słynna piosenkarka Hanka Ordonówna i jej mąż Michał Tyszkiewicz[5] współpracujący z radcą Józefem Żmigrodzkim z ambasady polskiej w Kujbyszewie[6]. Dzieci z okolic Samarkandy i Buchary w Uzbekistanie przewoził także wicekonsul z Bombaju, Tadeusz Lisiecki[7] wraz z kpt. Archie Webbem, przedstawicielem rządu indyjskiego[8]. Następnie dzieci ewakuowano do Iranu, dalej do Indii i Pakistanu, oraz Afryki Wschodniej.
Demografia
Miasta partnerskie
Przypisy
- ↑ a b c d e f g Aszchabad, [w:] Encyklopedia PWN [online] [dostęp 2017-10-29].
- ↑ Административно-территориальное деление Туркменистана по регионам по состоянию на 1 января 2014 года (Podział administracyjno-terytorialny Turkmenistanu na regiony wg stanu na 1 stycznia 2014 r.. stat.gov.tm. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-12)]. [dostęp 2017-11-17].
- ↑ The City of White Marble: Ashgabat, Turkmenistan. The Atlantic. [dostęp 2017-11-01]. (ang.).
- ↑ Ashgabat travel. Lonely Planet. [dostęp 2017-11-05]. (ang.).
- ↑ Blog Biszopa. Polskie dzieci maharadży. blogbiszopa.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-02-10)]. [dostęp 2011-01-22].
- ↑ Praca zbiorowa. Leszek Beldowski i in., Polacy w Indiach. 1942–1948 w świetle dokumentów i wspomnień, wyd. 2, Warszawa 2002, Wyd. Koło Polaków z Indii 1942–1948, s. 84.
- ↑ Piotr Szubarczyk, Misja wicekonsula Lisieckiego Nasz Dziennik, Nr 34 (3051) z 9–10 lutego 2008.
- ↑ Tomasz Gerlach (współpr. Stanisław Grzymski), „Sto lat poza ojczyzną” (m.in. wywiad z żoną E. Banasińskiego) Rzeczpospolita 29.07.2000 nr 176.
Linki zewnętrzne
Media użyte na tej stronie
The flag of Navassa Island is simply the United States flag. It does not have a "local" flag or "unofficial" flag; it is an uninhabited island. The version with a profile view was based on Flags of the World and as a fictional design has no status warranting a place on any Wiki. It was made up by a random person with no connection to the island, it has never flown on the island, and it has never received any sort of recognition or validation by any authority. The person quoted on that page has no authority to bestow a flag, "unofficial" or otherwise, on the island.
Autor: NordNordWest, Licencja: CC BY-SA 3.0
Location map of Turkmenistan
Autor: Bjørn Christian Tørrissen, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bitaraplyk shayoly, "Neutrality Road", is the main connection between the center of Ashgabat (seen in the background) and the new international airport complex, lined with white marble buildings most of the way.
Герб Ашхабада