Atago (1930)

Atago
Ilustracja
„Atago” w Yokosuce 30 listopada 1939
Klasa

ciężki krążownik

Typ

Takao

Historia
Stocznia

Kure

Położenie stępki

28 kwietnia 1927

Wodowanie

16 czerwca 1930

 Dai-Nippon Teikoku Kaigun
Wejście do służby

30 marca 1932

Zatopiony

23 października 1944

Dane taktyczno-techniczne
Wyporność

standardowa: 11 350 ton
pełna: 15 186 ton

Długość

203,76 metra

Szerokość

20,4 metra

Zanurzenie

6,5 metra

Napęd
4 turbiny o mocy łącznej 130 000 KM
12 kotłów, 4 śruby
Prędkość

35,5 węzłów

Zasięg

7000 mil morskich/14 węzłów

Uzbrojenie
10 dział 203 mm (5xII),
4 działa 120 mm plot (4xI),
8 działek 25 mm plot (4xII)
Wyrzutnie torpedowe

16 × 610 mm

Wyposażenie lotnicze
wodnosamoloty: 1 x Aichi E13A, 2 x Mitsubishi F1M
Załoga

920 oficerów i marynarzy

Atago (jap. 愛宕, あたご)krążownik ciężki typu Takao japońskiej cesarskiej marynarki wojennej z okresu II wojny światowej. Zatopiony 23 października 1944 podczas bitwy o Leyte.

Historia

„Atago” był jednym z dwóch pierwszych krążowników ciężkich typu Takao, zamówionych na początku 1927 roku, w ramach programu finansowego z tego roku. Budowano go w Stoczni Marynarki w Kure, jako „krążownik nr 6” (aczkolwiek w stoczni stosowano prowizoryczny numer 10)[1].

Stępkę pod budowę położono 28 kwietnia 1927, kadłub wodowano 16 czerwca 1930, a okręt wszedł do służby 30 marca 1932, jako pierwszy okręt typu[1].

Z powodu przeciążenia i problemów ze statecznością, w latach 1938–1939 „Atago” (wraz z „Takao”) został przebudowany. Przede wszystkim, obniżono i przebudowano nadbudówkę dziobową i zmniejszono masę masztu dziobowego. Przebudowa łączyła się też ze wzmocnieniem uzbrojenia torpedowego, z czterech podwójnych do czterech poczwórnych wyrzutni torped 610 mm[1].

Służba

W chwili wybuchu wojny na Pacyfiku „Atago” wchodził w skład Sił Głównych Obszaru Południowego wiceadmirała Nobutake Kondō, które były przeznaczone do osłony sił desantowych atakujących Malaje i Filipiny, a następnie Holenderskie Indie Wschodnie[2].

Od 25 lutego do początku marca 1942 „Atago” działał z zespołem okrętów przeciwko alianckiej żegludze pomiędzy Jawą a Australią, zatapiając m.in. australijski slup HMAS „Yarra”[2].

W kwietniu-maju 1942 „Atago” przeszedł modernizację artylerii przeciwlotniczej – zamiast 4 dział 120 mm zamontowano 8 dział 127 mm w podwójnych stanowiskach[2].

Na początku czerwca 1942 „Atago” wziął udział w operacji mającej na celu zajęcie Midway, jako okręt flagowy Sił Inwazyjnych wiceadm. Kondō, lecz inwazja nie doszła do skutku z powodu klęski w bitwie pod Midway[2].

W dniach 19–30 sierpnia „Atago” jako okręt flagowy wiceadm. Kondō brał udział w operacji KA, podczas której doszło do powietrzno-morskiej bitwy koło wschodnich Wysp Salomona[2]. 26 października 1942 uczestniczył w powietrzno-morskiej bitwie koło wysp Santa Cruz.

14-15 listopada 1942 „Atago” brał udział w II bitwie pod Guadalcanalem, ostrzeliwując amerykański pancernik USS „South Dakota” (BB-57). Sam odniósł nieznaczne uszkodzenia od ostrzału pancernika USS „Washington” (BB-56)[3].

W lipcu-sierpniu 1943 „Atago” został wyposażony w radar Model 21 i wzmocniono mu lekkie uzbrojenie plot, dodając 6 działek 25 mm (2xIII)[3].

5 listopada 1943 „Atago” został uszkodzony w amerykańskim nalocie na Rabaul przez bliskie wybuchy 3 bomb 227 kg (zginęło 22 osoby wraz z dowódcą kmdr. Nobuyoshi Nakaoką). Podczas remontu w Yokosuka do stycznia 1944 dodano m.in. 8 pojedynczych działek 25 mm i radar Model 22[3].

19-20 czerwca 1944 „Atago” w składzie japońskiego zespołu brał udział w powietrzno-morskiej bitwie na Morzu Filipińskim, nie odnosząc uszkodzeń[3].

W czerwcu-lipcu 1944 po raz kolejny wzmocniono lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze, montując wokół komina rufowego cztery potrójne i 22 pojedyncze działka 25 mm, co podniosło ich liczbę do 60 (6xIII, 6xII, 30xI). Zainstalowano też radar Model 13[3].

W dniach 22–23 października 1944 okręt wziął udział w bitwie o Leyte, jako flagowy okręt wiceadm. Kurity. O godz. 6.34 23 października „Atago” został trafiony czterema torpedami amerykańskiego okrętu podwodnego USS „Darter” (SS-227), po czym o 6.53 zatonął na pozycji 9°30′N 117°13′E/9,500000 117,216667[3]. Zginęło 360 osób załogi, wraz z dowódcą kmdr. Tsutō Araki, natomiast ok. 700 osób wraz z wiceadm. Kuritą przejęły niszczyciele „Kishinami” i „Asashimo[3].

Przypisy

  1. a b c G. Bukała, Krążowniki...
  2. a b c d e G. Bukała, Dzieje...
  3. a b c d e f g G. Bukała, Dzieje... – dokończenie.

Bibliografia

  • Grzegorz Bukała. Krążowniki o urodzie pancerników. „Morza Statki i Okręty”. 1998. nr 6. 
  • Grzegorz Bukała. Dzieje japońskich krążowników typu Takao. „Morza Statki i Okręty”. 1999. nr 4. s. 31–38. 
  • Grzegorz Bukała. Dzieje japońskich krążowników typu Takao – dokończenie. „Morza Statki i Okręty”. 1999. nr 5. s. 30–37. 

Media użyte na tej stronie

Japanese cruiser Atago in 1939.jpg
Atago, Takao class heavy cruiser of the Imperial Japanese Navy at Yokosuka Naval Base.