Atak na Broome

Atak na Broome

II wojna światowa, wojna na Pacyfiku
Płonący B-24 USAAF-u na lotnisku w Broome po ataku
Czas	3 marca 1942
Miejsce	Broome i okolice
Terytorium	Australia
Wynik	zwycięstwo Japonii
Strony konfliktu
Stany Zjednoczone  Australia  Holandia  Japonia
Dowódcy
Clifford Gibson Zenjiro Miyano
Siły
22 samoloty 10 samolotów
Straty
88 zabitych, 22 samoloty zniszczone 1 zabity, 2 samoloty zniszczone
Położenie na mapie Australii miejsce bitwy
17°58′59,2″S 122°13′16,7″E/-17,983111 122,221306

Atak na Broome – nalot przeprowadzony podczas II wojny światowej, 3 marca 1942 roku. W wyniku ataku japońskich samolotów na miasto Broome w północno-zachodniej Australii zginęło co najmniej osiemdziesiąt osiem osób.

Miasto Broome było podczas wojny punktem uzupełniania paliwa dla samolotów na szlaku prowadzącym między Holenderskimi Indiami Wschodnimi a głównymi miastami australijskimi. Z racji położenia było miejscem ucieczki dla wielu żołnierzy holenderskich stacjonujących w Indiach Wschodnich i innych uchodźców po rozpoczęciu przez Japończyków inwazji na Jawę. W rezultacie Broome stało się znaczącą bazą wojsk alianckich. W ciągu dwóch tygodni na przełomie lutego i marca 1942 roku ponad osiem tysięcy uciekinierów przedostało się do Australii przez Broome^[1].

Nowe badania doktora Toma Lewisa wskazują jednak, że liczba ośmiu tysięcy uchodźców jest bardzo przesadzona. Była ona po raz pierwszy opublikowana w Australian Official War History, a później powtarzano ją w wielu publikacjach^[2]. Obecnie liczba ewakuowanych drogą powietrzną przez Broome w tym czasie jest szacowana na zaledwie 1350 osób. Większość stanowił personel wojskowy. Ewakuowano zaledwie 250 holenderskich cywilów, większość z nich było członkami rodzin holenderskich załóg lotniczych^[2][3].

Atak

Porucznik Zenjiro Miyano, dowódca 3. Grupy Powietrznej Sił Powietrznych Japońskiej Cesarskiej Marynarki Wojennej, poprowadził dziewięć maszyn Mitsubishi A6M oraz samolot zwiadowczy Mitsubishi C5N2 z bazy Kupang na Timorze do ataku rano 3 marca.

Od godziny 9:20 A6M Zero dokonywały nalotów z małej wysokości na wodnosamoloty zacumowane w zatoce Roebuck oraz na bazę RAAF-u na lotnisku w Broome, nie zrzucono jednak żadnych bomb, choć niektórzy twierdzili, że je widzieli. Mogły to jednak być odrzucane zbiorniki paliwa. Nalot trwał godzinę.

Japońskie myśliwce zniszczyły co najmniej 22 samoloty alianckie, w tym B-24A Liberatora, który przewoził ranny personel – w wyniku zestrzelenia tego samolotu zginęło 30 osób. B-24 rozbił się ok. 16 km od Broome. Alianci stracili także 15 wodnosamolotów, które stały zacumowane w Broome. Na ich pokładzie zginęło wielu holenderskich uciekinierów, jednak dokładna liczba nie jest znana. Na wcześniej wymienionym lotnisku polowym w Broome myśliwce japońskie zniszczyły dwa B-17E, jeden B-24 należący do USAAF-u, dwa Hudsony należące do RAAF-u oraz jednego Lockheeda Lodestara należącego do Sił Powietrznych Królewskiej Armii Holenderskich Indii Wschodnich (ML-KNIL).

Japończycy zniszczyli także osiem Catalin należących do Sił Powietrznych Koninklijke Marine (MLD), United States Navy i RAF-u, dwa samoloty Short Empire należące do RAAF-u i Qantas oraz pięć Dornierów Do 24 należących do MLD.

Samolot pasażerski Douglas DC-3 należący do KLM wiozący uciekinierów z Bandungu został także zestrzelony w odległości 80 km na północ od Broome. Zginęły cztery osoby oraz diamenty wartości od 150 do 300 000 £ (jest to obecnie od 20 do 40 mln dolarów australijskich).

W momencie ataku na lotnisku w Broome nie było myśliwców alianckich. Mitsubishi Zero napotkały jedynie słaby ogień z broni ręcznej na ziemi. Jeden z japońskich pilotów, chorąży Osamu Kudō, został zabity przez ogień holenderskiego pilota z ML-KNIL, porucznika Gusa Winckela, za pomocą karabinu maszynowego kal. 7,9 mm wymontowanego z Lockheeda Lodestara. Winckel założył broń na swoim ramieniu i został poważnie poparzony na przedramieniu lewej ręki, po tym jak dotknął lufy karabinu po strzale. Innemu pilotowi japońskiemu skończyło się paliwo w drodze powrotnej do bazy. Runął do morza, ale zdołał przeżyć.

W 2010 roku nowe badania stwierdziły, że samolot Kudō został zestrzelony przez tylnego strzelca bombowca B-24A o nazwie Arabian Nights, który sam został strącony przez Kudō. 19 z 20 osób personelu amerykańskiego zginęło na pokładzie B-24^[2].

Po bitwie

Charlie D'Antoine, aborygeński członek załogi wodnosamolotu, pomógł dwóm pasażerom ze zniszczonych samolotów dotrzeć na brzeg, płynąc wśród wraków i płonącego paliwa^[4]. Dostał za to odznaczenie za odwagę od rządu holenderskiego i został z honorami zaproszony na dwór królewski Holandii.

Jeden z amerykańskich członków załogi, sierżant Melvin Donoho, zdołał przepłynąć 16 kilometrów z rozbitego B-24 by w końcu dotrzeć na brzeg (po ponad 36 godzinach). Niektóre raporty wspominają o innym amerykańskim lotniku, sierżancie Willardem J. Beattym, który jednak zmarł tuż po przypłynięciu na brzeg. Inne źródła dementują ten raport, pochodzący z artykułu z gazety^[5].

Japońskie lotnictwo dokonało jeszcze kilku mniejszych ataków na rejon Broome, m.in. 20 marca średnie bombowce Mitsubishi G4M2 "Betty" wykonały atak z dużej wysokości na lotnisko, w wyniku czego zginęła jedna osoba cywilna^[6]. Ostatni atak przeprowadzono w sierpniu 1943 roku^[7].

Przypisy

Bibliografia

• Mervyn W. Prime: Broome's one day war: the story of the Japanese raid on Broome, 3 March 1942. Broome: Shire of Broome, 1992.
• Mervyn W. Prime: WA's Pearl Harbour - The Japanese Raid on Broome. Bull Creek WA.
• Dr Tom Lewis, Peter Ingman: Zero Hour in Broome. Adelaide: Avonmore Books, 2010.

Linki zewnętrzne

• Wodnosamoloty Broome. museum.wa.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-06-03)]. (nominacja Western Australian Maritime Museum do stron dziedzictwa Rady i wraku, który pozostaje) (ang.)
• "Naloty powietrzne – Broome" – artykuł na ww2australia.gov.au. ww2australia.gov.au. [zarchiwizowane z tego adresu (2006-08-22)]. (ang.)
• "Broome, 3 marca 1942" – artykuł na Australian War Memorial (ang.)
• Peter Dunn: rozbicie się japońskiego myśliwca, zniszczenie piętnastu wodnosamolotów, dwóch B-17 Flying Fortress, dwóch B-24 Liberator, dwóch Lockheed Hudson, dwóch DC-3 i jednego Lockheeda Lodestara 3 marca 1942 roku podczas japońskiego nalotu powietrznego na Broome. 2000. [dostęp 2012-01-14]. (ang.).
• Broome – strona internetowa Western Australian Museum na jego Projekcie Samolotowym Broome (ang.)