Atak terrorystyczny w Nairobi

	Atak terrorystyczny w Nairobi
	Atak terrorystyczny w Nairobi
	; Centrum handlowe Westgate Mall
Państwo	Kenia
Miejsce	Nairobi
Data	21 - 24 września 2013
Liczba zabitych	71 osób
Liczba rannych	175 osób
Sprawca	Asz-Szabab
	Położenie na mapie Kenii (c) Uwe Dedering z niemieckiej Wikipedii, CC BY-SA 3.0 miejsce zdarzenia
	1°15′25″S 36°48′12″E/-1,256944 36,803333

Atak terrorystyczny w Nairobi – zamach terrorystyczny rozpoczęty 21 września 2013 przez somalijskich islamistów z ugrupowania Asz-Szabab^[4]. Zamachowcy wdarli się do centrum handlowego Westgate Mall^[5] około południa czasu miejscowego, gdzie wzięli zakładników^[4]. Atak był odwetem za działania wojsk kenijskich w Somalii^[4]. Kryzys zakładników trwał do 24 września 2013, kiedy obiekt został odbity przez siły bezpieczeństwa. Zginęło łącznie 71 osób, a 175 zostało rannych^[2].

Tło

W październiku 2011 wojska kenijskie podjęły interwencję na południu Somalii opanowanej przez ekstremistów z Asz-Szabab. Przyczyną interwencji w Somalii było zagrożenie jakie islamiści stwarzali państwu kenijskiemu, dokonując w przeszłości kilku zbrojnych rajdów na jego terytorium, ataków na organizacje pomocowe i turystów.

Inwazja zakończyła się rozbiciem struktur rebeliantów na zajmowanych pozycjach i umocnieniem się rządu centralnego na południu Somalii. 2 czerwca 2012 wojska kenijskie wcielone zostały w skład międzynarodowych sił pokojowych AMISOM działających pod egidą Unii Afrykańskiej. Efektem operacji na ziemi somalijskiej były liczne odwetowe ataki z użyciem najczęściej granatników w miejscach publicznych w kenijskich miastach.

W przeszłości Asz-Szabab dokonywało zamachów na dużą skalę poza granicami Somalii. W lipcu 2010 dokonali zamachów bombowych w pubach w ugandyjskiej Kampali, gdzie transmitowano finał Mistrzostw Świata w piłce nożnej. Zginęły wówczas 74 osoby.

Atak

Dym wydobywający z Westgate Mall 23 września 2013

Uciekający cywile z centrum handlowego

21 września 2013 w południe zamaskowani napastnicy z ugrupowania Asz-Szabab, uzbrojeni w karabiny szturmowe zaatakowali centrum handlowe Westgate Mall w Nairobi. W czasie ataku w galerii znajdowało się bardzo dużo osób robiących zakupy. Agresorzy zrzucali w środku centrum handlowego granaty, co wywołało głośne eksplozje i kłęby dymu unoszącego się nad budynkiem. Terroryści brali zakładników i dokonywali egzekucji na osobach nie potrafiących posługiwać się językiem arabskim, z kolei muzułmanom pozwalano opuszczać centrum handlowe^[6].

Po ataku budynek centrum handlowego został otoczony przez kordon policji i wojsko. Na ulicach stały wozy pancerne, które nie pozwalały terrorystom na wydostanie się z budynku pod osłoną ciemności. Początkowo siły bezpieczeństwa chciały negocjować z terrorystami, jednak ci odmówili. Wówczas kenijskie siły wspierane przez izraelskie jednostki podjęły akcję odbijania zakładników, choć izraelskie władze odmówiły potwierdzenia lub zaprzeczania, jakoby izraelskie siły miały działać w Nairobi. Dwa wojskowe śmigłowce zeszły nad budynek centrum handlowego, po czym rozpoczęto prowadzenie ognia. 30 godzin po rozpoczęciu ataku przez bojowników, antyterroryści opanowali górne piętra budynku^[7].

Napastnicy tym samym zostali zmuszeni do zejścia na parter i do podziemi budynku. Uwolniono wówczas ok. 1000 osób^[8]. Łącznie w akcji terrorystycznej udział brało od czterech do sześciu terrorystów. Po ataku zidentyfikowano czterech z nich - Abu Bara as-Sudaniego, Omara Nabhana, Chataba al-Kenego oraz Umaira. Pierwszy z nich był dowódcą i pochodził z Sudanu. Nabhan to Kenijczyk pochodzenia arabskiego, który szkolił się w strukturach asz-Szabab, podobnie jak Somalijczyk Al-Kene. Wszyscy zginęli podczas akcji sił specjalnych^[9]. W trakcie szturmu na zajęty obiekt rannych zostało 11 żołnierzy^[8]. W wyniku ataku terrorystycznego na Westgate Mall zginęło łącznie co najmniej 61 cywilów, sześciu funkcjonariuszy bezpieczeństwa, a także wszyscy napastnicy. Ponadto 175 osób zostało rannych^[3]. Wśród ofiar oprócz 48 Kenijczyków, było także pięciu obywateli Wielkiej Brytanii, trzech Indii, dwóch Kanadyjczyków, dwóch Francuzów oraz po jednym obywatelu Chin, Peru, Trynidadu i Tobago, RPA, Ghany, Korei Południowej i Holandii^[10]^[11].

W wyniku szturmu zawalił się dach, a także trzy na cztery kondygnacje centrum handlowego. Budynek został całkowicie wyzwolony 24 września 2013, po niemal 80 godzinach^[12]. Wówczas zabito wszystkich porywaczy i uwolniono zakładników. Po przechwyceniu centrum handlowego, do akcji przystąpili saperzy, którzy rozbroili je z ładunków wybuchowych pozostawionych przez terrorystów^[13].

Reakcje

Do ataku przyznała się radykalna somalijska organizacja Asz-Szabab, która oświadczyła, iż był to odwet za udział kenijskich wojsk w wojnie domowej w Somalii. Bojownicy wzorowali się na ataku terrorystycznym z Mumbaju z 2008, kiedy to rebelianci z ugrupowania Laszkar-i-Toiba, wspierani prawdopodobnie przez pakistański wywiad ISI, dokonali szturmu na hotele, gdzie brali i mordowali zakładników. Zginęło 166 osób, a 293 zostały ranne^[14].

Po odbiciu zakładników z Westgate Mall przez siły bezpieczeństwa Asz-Szabab zażądało od Kenii wycofania wojsk z Somalii, grożąc kolejnymi atakami^[15]. Ponadto Asz-Szabab zarzuciło kenijskim siłom użycie pocisków z substancjami chemicznymi i celowe zawalenie dachu, by ukryć dowody ich użycia. Według dżihadystów podczas kryzysu zginęło 137 zakładników^[12].

Prezydent Kenii Uhuru Kenyatta nazwał sprawców ataku „tchórzami”. Wezwał Kenijczyków do zachowania spokoju oraz ogłosił zaostrzenie środków bezpieczeństwa w kraju. Zapowiedział „szybkie i bolesne” ukarania sprawców ataku^[6]. Po zakończeniu oblężenia centrum handlowego, prezydent Kenii ogłosił trzydniową żałobę narodową^[2].

Minister spraw zagranicznych Wielkiej Brytanii William Hague oświadczył, że zamach w Nairobi „został dokonany z zimną krwią, był tchórzliwy i brutalny”. Wydarzenia w stolicy potępił Biały Dom, nazywając atak „nikczemnym”. Z kolei Organizacja Narodów Zjednoczonych wyraziło „solidarność z narodem i rządem Kenii w tych trudnych godzinach”^[16].