Atanazja (roślina)

Atanazja
Ilustracja
Athanasia trifurcata
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządastropodobne
Rządastrowce
Rodzinaastrowate
PodrodzinaAsteroideae
Rodzajatanazja
Nazwa systematyczna
Athanasia L.
Sp. Pl. ed. 2. 1180. Jul-Aug 1763[3]
Typ nomenklatoryczny

A. crithmifolia (L.) L.[3]

Synonimy
  • Morysia Cass. (1824)
  • Holophyllum Less. (1832)
  • Stilpnophyton Less. (1832)
  • Pristocarpha E. Mey. ex DC. (1838)
  • Saintmorysia Endl. (1838)
  • Bembycodium Kunze (1842)
  • Asaemia (Harv.) Harv. ex Benth. (1873)[4]

Atanazja, szczerbiszek[5] (Athanasia L.) – rodzaj roślin należący do rodziny astrowatych. Obejmuje 39[4][6]–41[7] gatunków. Rośliny te występują w Południowej Afryce i Namibii[7] (w tym drugim kraju tylko jeden gatunek – A. minuta[8]). Największe zróżnicowanie gatunkowe jest w Prowincji Przylądkowej Zachodniej. Rośliny z tego rodzaju są uprawiane jako ozdobne[6].

Morfologia

Pokrój
Krzewy i krzewinki[4].
Liście
Skrętoległe, rzadziej naprzeciwległe, całobrzegie do pierzastopodzielonych, u niektórych gatunków mięsiste[4].
Kwiaty
Zebrane w koszyczki siedzące pojedynczo wzdłuż pędów lub wyrastające na długich szypułach i skupione w gęste baldachogrona. Okrywa walcowata, półkulista lub kulista, do urnowatej z listkami w 2 do 5 rzędach. Osadnik płaski lub wypukły. Poszczególne kwiaty obupłciowe, z 5-ząbkową koroną barwy żółtej lub białawej[4].
Owoce
Niełupki jajowate lub walcowate, na przekroju okrągłe z 5–12 ostrymi żebrami lub spłaszczone i wówczas z dwoma bocznymi i jednym grzbietowym żebrem[4].

Systematyka

Rodzaj z rodziny astrowatych, w obrębie której zaliczany jest do podrodziny Asteroideae, plemienia Anthemideae i podplemienia Athanasiinae[9].

Wykaz gatunków[7]
  • Athanasia adenantha (Harv.) Källersjö
  • Athanasia alba Källersjö
  • Athanasia argentea R.F.Powell & Magee
  • Athanasia bremeri Källersjö
  • Athanasia calophylla Källersjö
  • Athanasia capitata (L.) L.
  • Athanasia cochlearifolia Källersjö
  • Athanasia crenata (L.) L.
  • Athanasia crithmifolia (L.) L.
  • Athanasia cuneifolia Lam.
  • Athanasia dentata (L.) L.
  • Athanasia elsiae Källersjö
  • Athanasia filiformis L.f.
  • Athanasia flexuosa Thunb.
  • Athanasia grandiceps Hilliard & B.L.Burtt
  • Athanasia gyrosa R.F.Powell & Magee
  • Athanasia hirsuta Thunb.
  • Athanasia humilis Källersjö
  • Athanasia imbricata Harv.
  • Athanasia inopinata (Hutch.) Källersjö
  • Athanasia juncea D.Dietr.
  • Athanasia leptocephala Källersjö
  • Athanasia linifolia Burm.f.
  • Athanasia microcephala D.Dietr.
  • Athanasia microphylla DC.
  • Athanasia minuta (L.f.) Källersjö
  • Athanasia oocephala (DC.) Källersjö
  • Athanasia pachycephala DC.
  • Athanasia pectinata L.f.
  • Athanasia pinnata L.f.
  • Athanasia pubescens (L.) L.
  • Athanasia quinquedentata Thunb.
  • Athanasia rugulosa E.Mey. ex DC.
  • Athanasia scabra Thunb.
  • Athanasia sertulifera DC.
  • Athanasia spathulata D.Dietr.
  • Athanasia tomentosa Thunb.
  • Athanasia trifurcata (L.) L.
  • Athanasia vestita Druce
  • Athanasia virgata Jacq.
  • Athanasia viridis Källersjö

Przypisy

  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
  2. Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2020-10-24] (ang.).
  3. a b Athanasia Linnaeus. W: Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2020-10-24].
  4. a b c d e f K. Kubitzki (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. VIII. Flowering Plants · Eudicots. Berlin, Heidelberg: Springer, 2007, s. 350-351. ISBN 3-540-31050-9.
  5. Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900, s. 160. (pol.)
  6. a b David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 85. ISBN 978-1-107-11502-6.
  7. a b c Athanasia L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2020-10-24].
  8. J. Irish: Genus Athanasia L. 1763 in Namibia. W: Namibia Biodiversity Database [on-line]. [dostęp 2020-10-24].
  9. Genus: Athanasia L.. W: Germplasm Resources Information Network (GRIN-Taxonomy) [on-line]. USDA, Agricultural Research Service, National Plant Germplasm System. [dostęp 2020-10-24].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Athanasia trifurcata 2c.JPG
Autor: Consultaplantas, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jardín Botánico de Barcelona.