Athelia

Błonka
Ilustracja
Błonka nalistna
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

podstawczaki

Klasa

pieczarniaki

Rząd

błonkowce

Rodzina

błonkowate

Rodzaj

błonka

Nazwa systematyczna
Athelia Pers.
Mycol. eur. (Erlanga) 1: 83 (1822)
Typ nomenklatoryczny

Athelia epiphylla Pers. 1822

Athelia Pers. (błonka) – rodzaj grzybów z rodziny błonkowatych (Atheliaceae)[1]. Liczne gatunki tego rodzaju zaliczane są do grzybów naporostowych[2].

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji: Atheliaceae, Atheliales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi (według Index Fungorum)[1].

Synonim Fibularhizoctonia G.C. Adams & Kropp[3].

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1998 r., używał też nazwy pajęczynka[4].

Charakterystyka

Gatunki należące do rodzaju Athelia tworzą cienkie, błonkowate owocniki o barwie białej lub białawej, łatwe do oddzielenia od podłoża z powodu słabo rozwiniętego subikulum o konsystencji pajęczyny. Hymenium w stanie świeżym lekko pomarszczone (nieco meruliowate), w stanie suchym gładkie. Strzępki ze sprzążkami lub bez, strzępki podstawy często nieco szersze i bardziej pogrubione niż inne, w obu przypadkach często inkrustowane i nie tworzące ryzomorfów. Podstawki dość niskie, mniej lub bardziej maczugowate z 2–4 sterygmami. Zarodniki kukiste, elipsoidalne lub cylindryczne, gładkie, nieamyloidalne[5].

Ważną cechą przy identyfikacji gatunków jest budowa hymenium i rozgałęzienia strzępek subhymenium. Hymenium u Athelia składa się z oddzielnych pęczków podstawek, w których z komórek podpodstawkowych wyrastają sukcesywnie nowe podstawki. Athelia charakteryzuje się tym, że rozwija się tylko kilka (3-4) podstawowych pokoleń, wskutek czego błonka owocnika jest bardzo cienka. Podstawki Athelia są krótkie i maczugowate, czym różnią się od długich i wąskich podstawek rodzajów Leptosporomyces i Ceraceomyces. U Fibulomyces tworzy się dużo więcej pokoleń, błonka jest grubsza a strzępki subhymenium są liczniejsze i silniej z sobą splątane. Strzępki Athelia są szkliste nawet w subikulum, podczas gdy u Confertobasidium są brązowe[5].

Większość gatunków u Athelia identyfikuje się na podstawie liczby sterygm oraz wielkości i kształtu zarodników, pomocne jest także określanie liczby sprzążek na septach u podstawy podstawek[5].

Gatunki występujące w Polsce

  • Athelia acrospora Jülich 1972 – błonka spiczastozarodnikowa
  • Athelia arachnoidea (Berk.) Jülich 1972 – błonka dwuzarodnikowa
  • Athelia binucleospora J. Erikss. & Ryvarden 1973 – błonka dwujądrowa
  • Athelia decipiens (Höhn. & Litsch.) J. Erikss. 1958 – błonka zwodnicza
  • Athelia epiphylla Pers. 1822 – błonka nalistna
  • Athelia fibulata M.P. Christ. 1960 – błonka wielkosprzążkowa
  • Athelia neuhoffii (Bres.) Donk 1957 – błonka okrągławozarodnikowa
  • Athelia rolfsii (Curzi) C.C. Tu & Kimbr. 1978[6].

Wykaz gatunków (nazwy naukowe) na podstawie Index Fungorum[7]. Nazwy polskie według Władysława Wojewody[4].

Przypisy

  1. a b Index Fungorum [dostęp 2014-01-23].
  2. Wiesław Fałtynowicz, Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski, Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003, ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum [dostęp 2014-01-03] (ang.).
  4. a b Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
  5. a b c Athelia binucleospora, Mycobank [dostęp 2021-12-12].
  6. Gatunek wymieniony w pracy Polskie nazwy chorób roślin uprawnych jako sprawca wielu chorób.
  7. Index Fungorum (gatunki) [dostęp 2013-10-20].

Media użyte na tej stronie

2012-01-08 Athelia epiphylla Pers 194264.jpg
Autor: This image was created by user Gerhard Koller (Gerhard) at Mushroom Observer, a source for mycological images.
You can contact this user here., Licencja: CC BY-SA 3.0
Athelia epiphylla Pers.