Atherosperma moschatum

Atherosperma moschatum
Ilustracja
Systematyka[1][2]
Domenaeukarionty
Królestworośliny
Podkrólestworośliny zielone
Nadgromadarośliny telomowe
Gromadarośliny naczyniowe
Podgromadarośliny nasienne
Nadklasaokrytonasienne
KlasaMagnoliopsida
Nadrządmagnoliopodobne
Rządwawrzynowce
Rodzinaoboczkowate
Rodzajoboczek
GatunekAtherosperma moschatum
Nazwa systematyczna
Atherosperma moschatum Labill.
Nov. Holl. Pl. 2: 74 (1806)[3]

Atherosperma moschatum – gatunek drzew z monotypowego rodzaju oboczek[4] Atherosperma z rodziny oboczkowatych Atherospermataceae. Występuje we wschodniej i południowo-wschodniej Australii w stanach: Queensland, Wiktoria, Nowa Południowa Walia oraz Tasmania[5]. Rośnie w wilgotnych i osłoniętych miejscach[5] w lasach strefy umiarkowanej ze znaczącym udziałem bukanów Nothofagus i Elaeocarpus holopetalus[6]. Na pniach i konarach oboczka rozwija się kilkadziesiąt gatunków porostów[7].

Gatunek uprawiany jest jako ozdobne, zimozielone drzewo w zachodniej Europie na obszarach pod wpływem łagodnego i wilgotnego klimatu oceanicznego[5]. Silnie aromatyczna kora używana jest do sporządzania naparów na Tasmanii, pijanych podobnie jak herbata[5][8]. Według niektórych źródeł może to być szkodliwe ze względu na obecność w korze składników rakotwórczych[9]. Drewno bardzo jasne[8] i sprężyste[5] służy m.in. do wyrobu klamerek[5] i zabawek[8].

Morfologia

Pokrój
Drzewa osiągające do 25[5]–30[9] m wysokości, z wznoszącymi się konarami, szybko rosnące[5].
Liście
Zimozielone, naprzeciwległe, pojedyncze. Blaszka liściowa o długości od 5 do 10 cm, z wierzchu matowo ciemnozielona, od spodu sina, na brzegu z kilkoma ostrymi ząbkami[5].
Kwiaty
Jednopłciowe, rozwijają się jesienią i zimą, są słabo pachnące. Wyrastają pojedynczo wśród liści i osiągają ok. 1–2,5 cm średnicy. Listki zewnętrznego okółka okwiatu są 2, podczas gdy wewnętrzny okółek składa się z 8–10 białych listków, gęsto, przylegająco owłosionych w kwiatach żeńskich. Pręcików jest od 10 do 18, mają wydłużony łącznik między workami pyłkowymi i płodne są tylko w kwiatach męskich, w żeńskich wykształcone są jako prątniczki. Słupki zbudowane są z wolnych owocolistków[5].
Owoce
Jednonasienne, rozwijające się z poszczególnych zalążni[5].

Przypisy

  1. ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS ONE”, 10 (4), 2015, e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-11] (ang.).
  2. ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-11] (ang.).
  3. ↑ Atherosperma moschatum Labill.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-11].
  4. ↑ Nazwa polska według Józef Rostafiński: Słownik polskich imion rodzajów oraz wyższych skupień roślin. Kraków: Akademia Umiejętności, 1900.
  5. ↑ a b c d e f g h i j k Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 64. ISBN 0-333-73003-8.
  6. ↑ Floyd Alex G.: Rainforest Trees of Mainland Southeastern Australia. Lismore, NSW: Terania Rainforest Publishing, 2009, s. 83. ISBN 978-0-9589436-7-3.
  7. ↑ Morley, Sharon E., Gibson, Maria. Successional changes in epiphytic rainforest lichens : implications for the management of rainforest communities. „The Lichenologist”. 42, 3, s. 311-321, 2010. DOI: 10.1017/S0024282909990570. 
  8. ↑ a b c David J. Mabberley: Mabberley's Plant-Book. Cambridge University Press, 2017, s. 85. ISBN 978-1-107-11502-6.
  9. ↑ a b Atherosperma moschatum - Labill.. W: Plants For A Future [on-line]. [dostęp 2021-04-11].

Media użyte na tej stronie

Wikispecies-logo.svg
Autor: (of code) -xfi-, Licencja: CC BY-SA 3.0
The Wikispecies logo created by Zephram Stark based on a concept design by Jeremykemp.
Atherosperma - Leura3.jpg
Autor: Poyt448 Peter Woodard, Licencja: CC0
Atherosperma moschatum subsp. integrifolium taken near a waterfall, Leura. Blue Mountains National Park, Australia. Nearby plants include Callicoma, Elaeocarpus holopetalus and Leptopteris fraseri