Atlantis (wahadłowiec)
 Wahadłowiec Atlantis | |
| Nazwa | Atlantis |
|---|---|
| Oznaczenie | OV-104 |
| Data pierwszego lotu | 3 października 1985 |
| Pierwsza misja | |
| Data ostatniego lotu | 8 lipca 2011 |
| Ostatnia misja | |
| Liczba zakończonych misji | 33 |
| Liczba orbit | 4848 |
| Pokonany dystans | 202 673 974 km |
| Liczba dni w przestrzeni kosmicznej | 306,59 |
| Status | Nieczynny, w ekspozycji Centrum Kosmicznego imienia Johna F. Kennedy’ego |
Atlantis – czwarty wahadłowiec NASA, który odbył lot kosmiczny. Był on jednym z pięciu zbudowanych w USA orbiterów wielorazowego użytku przeznaczonych do transportu ludzi oraz sprzętu na orbitę oraz z powrotem.
Dzięki wcześniejszym doświadczeniom prace przy budowie promu trwały o połowę krócej niż w przypadku wahadłowca Columbia. Był to między innymi rezultat zastosowania w górnych partiach orbitera nowej osłony termicznej, w formie elementów materiału izolacyjnego o dużej powierzchni, którymi zastąpiono wykorzystywane wcześniej małe płytki, które wymagały żmudnego procesu montażowego[1].
Nazwa
Prom kosmiczny Atlantis został nazwany na cześć pierwszego amerykańskiego oceanograficznego okrętu badawczego, dwumasztowego żaglowca RV Atlantis pracującego w ramach Instytutu Oceanograficznego Woodsa Hole'a Woods Hole Oceanographic Institution w Massachusetts. W latach 1930–1966 Atlantis był wykorzystywany do różnorodnych badań; pływający nim naukowcy tworzyli między innymi mapy dna morskiego za pomocą pierwszych echosond[1][2].
Ważniejsze daty
| Data | Wydarzenie |
|---|---|
| 29 stycznia 1979 | Podpisanie kontraktu na konstrukcję |
| 30 marca 1980 | Rozpoczęcie montażu struktury modułu załogi |
| 23 listopada 1981 | Rozpoczęcie montażu struktury kadłuba |
| 13 czerwca 1983 | Do Palmdale docierają skrzydła wyprodukowane przez Grummana |
| 2 grudnia 1983 | Rozpoczęcie montażu całości |
| 10 kwietnia 1984 | Zakończenie montażu |
| 6 marca 1985 | Prezentacja w Palmdale |
| 3 kwietnia 1985 | Transport lądowy z Palmdale do bazy Edwards |
| 9 kwietnia 1985 | Dostarczenie do Kennedy Space Center |
| 5 września 1985 | Oznaczenie gotowości do lotu |
| 3 października 1985 | Pierwszy lot (STS-51-J) |
| 8 lipca 2011 | Ostatni lot promu (STS-135) |
Po opuszczeniu hali montażowej orbiter miał masę 68 092 kg i był lżejszy o 3500 kg od Columbii. Prom został dostarczony do KSC 9 kwietnia 1985 roku i przez siedem miesięcy był przygotowywany do pierwszej misji[1].
Udoskonalenia
Do roku 2005 Atlantis przeszedł dwa remonty. Najbardziej znaczące zmiany to:
- nowe instalacje hydrauliczne i elektryczne, pozwalające na wykonywanie dłuższych misji przez orbitery,
- nowa izolacja głównych włazów podwozia,
- poprawione systemy sterowania,
- przygotowania dla systemu dokowania orbiterów w stacji Mir,
- instalacja śluzy i systemu dokowania orbitera dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej,
- instalacja wielofunkcyjnego systemu wyświetlaczy – „szklanego kokpitu”.
Misje
Pierwsze misje nie miały wiele wspólnego z badaniami naukowymi. Pierwszy start promu Atlantis miał miejsce 3 października 1985 roku. Wahadłowiec dostarczył na orbitę objęty tajemnicą ładunek Departamentu Obrony (U.S. Departament of Defence, DOD)[1]. Była to jedna z pięciu tajnych misji związanych z programem wojen gwiezdnych. W roku 1989 Atlantis wyniósł na swoim pokładzie sondy kosmiczne Magellan oraz Galileo, a także w roku 1991 Teleskop kosmiczny Comptona, (CGRO) a w roku 2008 laboratorium kosmiczne Columbus – Moduł ISS skonstruowany przez ESA. W 2009 wykonał ostatnią misję serwisową do Teleskopu Hubble’a (STS-125), a w 2011 ostatni lot w programie wahadłowców (STS-135)[3].
Od misji STS-71 wahadłowiec rozpoczął loty do stacji orbitalnej Mir. Dostarczanie i odbieranie astronautów ze stacji było pierwszym amerykańskim doświadczeniem. Podczas misji STS-79 prom odebrał z Mira astronautkę Shannon Lucid, po jej rekordowym, 188-dniowym pobycie w kosmosie. Następnie Atlantis brał udział w budowie ISS i dostarczył wiele jej istotnych elementów[1].
Prom kosmiczny Atlantis wykonał 33 misje, spędził w przestrzeni 306 dni, zaliczył 4848 orbit, przeleciał łącznie 203 mln km, liczba astronautów na pokładzie: 191, liczba misji do stacji orbitalnej Mir: 7, liczba misji do ISS: 12[1].
| Lp. | Dzień | Rok | Misja | Uwagi | |
|---|---|---|---|---|---|
| 1 | 3 października | 1985 | STS-51-J | Misja Departamentu Obrony: Dowódca Karol Joseph Bobko | |
| 2 | 26 listopada | 1985 | STS-61-B | Wyniesienie trzech satelitów komunikacyjnych: MORELOS-B, AUSSAT-2 i SATCOM KU-2. | |
| 3 | 2 grudnia | 1988 | STS-27 | Misja Departamentu Obrony | |
| 4 | 4 maja | 1989 | STS-30 | Wyniesienie satelity Magellan | |
| 5 | 18 października | 1989 | STS-34 | Wyniesienie satelity Galileo | |
| 6 | 28 lutego | 1990 | STS-36 | Misja Departamentu Obrony | |
| 7 | 15 listopada | 1990 | STS-38 | Misja Departamentu Obrony | |
| 8 | 5 kwietnia | 1991 | STS-37 | Wyniesienie Compton Gamma Ray Observatory | |
| 9 | 2 sierpnia | 1991 | STS-43 | Wyniesienie TDRS-5 | |
| 10 | 24 listopada | 1991 | STS-44 | Misja Departamentu Obrony | |
| 11 | 24 marca | 1992 | STS-45 | Pierwsza misja Atmosferycznego Laboratorium dla Zastosowań i Nauki (ang. Atmospheric Laboratory for Applications and Science – ATLAS) | |
| 12 | 31 lipca | 1992 | STS-46 | Wyniesienie European Retrievable Carrier (ESA) i systemu satelitarnego Tethered (NASA) | |
| 13 | 3 listopada | 1994 | STS-66 | Trzecia misja ATLAS | |
| 14 | 27 czerwca | 1995 | STS-71 | Pierwsze dokowanie promu do stacji orbitalnej Mir | |
| 15 | 12 listopada | 1995 | STS-74 | Wyniesienie modułu dokującego stacji Mir | |
| 16 | 22 marca | 1996 | STS-76 | Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana załogi: Shannon Lucid | |
| 17 | 16 września | 1996 | STS-79 | Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana załogi: Shannon Lucid, John Blaha | |
| 18 | 12 stycznia | 1997 | STS-81 | Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana załogi: John Blaha, Jerry Linenger | |
| 19 | 15 maja | 1997 | STS-84 | Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana załogi: Jerry Linenger, Michael Foale | |
| 20 | 25 września | 1997 | STS-86 | Połączenie ze stacją orbitalną Mir, wymiana załogi: Michael Foale, David A. Wolf | |
| 21 | 19 maja | 2000 | STS-101 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - zamontowanie manipulatora Strieła 2, przygotowanie stacji do przyjęcia Zwiezdy | |
| 22 | 8 września | 2000 | STS-106 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej | |
| 23 | 7 lutego | 2001 | STS-98 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - laboratorium Destiny | |
| 24 | 12 lipca | 2001 | STS-104 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - nowa śluza powietrzna | |
| 25 | 8 kwietnia | 2002 | STS-110 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - kratownica S0 oraz transporter dla stacji | |
| 26 | 7 października | 2002 | STS-112 | Konstrukcja Międzynarodowej Stacji Kosmicznej - kratownica S1 | |
| 27 | 9 września | 2006 | STS-115 | Rozbudowa ISS- moduły kratownicy P3 i P4 oraz dwie nowe baterie słoneczne | |
| 28 | 8 czerwca | 2007 | STS-117 | Rozbudowa ISS- elementy kratownicowe ITS S3/S4 oraz baterie słoneczne PV Array | |
| 29 | 7 lutego | 2008 | STS-122 | Rozbudowa ISS – laboratorium kosmiczne Columbus – Moduł skonstruowany przez Europejską Agencję Kosmiczną | |
| 30 | 11 maja | 2009 | STS-125 | 4 misja serwisowa Kosmicznego Teleskopu Hubble'a | |
| 31 | 16 listopada | 2009 | STS-129 | Konstrukcja dla ISS (ELC-1/ELC-2) | |
| 32 | 14 maja | 2010 | STS-132 | Konstrukcja dla Międzynarodowej Stacji Kosmicznej (MIM-1) oraz paleta ładunkowa (ICC-VLD) | |
| 33a | 8 lipca | 2011 | STS-135 | Zaopatrzenie ISS; ostatni lot wahadłowca | |
| 33b | 21 lipca | 2011 | STS-135 | Lądowanie promu kończące erę wahadłowców |
Galeria
Zobacz też
Przypisy
| Moduły | |
|---|---|
| Podsystemy | |
| Pojazdy zaopatrzeniowe |
Media użyte na tej stronie
Prom kosmiczny Atlantis odlatuje z platformy 39A rozpoczynając misję STS-117
Space Shuttle Atlantis begins the STS-132 mission as it carries the six-member crew toward the International Space Station.
_(19_April_2002).jpg)
The Space Shuttle Atlantis heads for touchdown on the runway at the Kennedy Space Center landing facility to complete a nearly 11-day journey. Astronaut Michael J. Bloomfield, mission commander, eased Atlantis to a textbook landing on runway 3-3 at the Florida spaceport at 12:27 p.m. (EDT), April 19, 2002, under clear skies and light winds. The landing completed a 4.5-million-mile mission that saw successful delivery and installation of the centerpiece of the International Space Station's main truss and the inaugural run of the first space railcar, the Mobile Transporter.
SVG version of PNG Space Shuttle Logo/Patch.
Configuration of the International Space Station as of 29 July 2021 when Nauka was attached.
Space Shuttle Atlantis takes flight on its STS-27 mission on December 2, 1988, 9:30 a.m. EST, utilizing 375,000 pounds thrust produced by its three main engines. The STS-27 was the third classified mission dedicated to the Department of Defense (DoD). After completion of mission, Orbiter Atlantis landed December 6, 1988, 3:36 p.m. PST at Edwards Air Force Base, California.
Space shuttle Atlantis lifts off at 11:29 a.m. EST on July 8, 2011, to begin the STS-135 mission, the last of the shuttle program.
The Space Shuttle orbiter Atlantis, framed by the California mountains, as it rides on the back of one of NASA's Boeing 747 w:Shuttle Carrier Aircraft (SCA) en route from California to the Kennedy Space Center, Florida, after a ten month refurbishment.