Atraphaxis

*Atraphaxis*
	; A. pyrifolia
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	goździkopodobne
Rząd	goździkowce
Rodzina	rdestowate
Rodzaj	Atraphaxis
	Nazwa systematyczna
	Atraphaxis L.; Sp. Pl.: 475 (1753)
	Typ nomenklatoryczny
	A. spinosa L.
Synonimy
	Pedalium Adans.; Persepolium Yurtseva & Mavrodiev; Persicaria Neck.; Physopyrum Popov; Tragopyrum M.Bieb.;
	Pedalium Adans.; Persepolium Yurtseva & Mavrodiev; Persicaria Neck.; Physopyrum Popov; Tragopyrum M.Bieb.;

A. caucasica

A. spinosa

Atraphaxis L. – rodzaj roślin z rodziny rdestowatych (Polygonaceae). Obejmuje 43 gatunki^[3]. Rośliny te występują naturalnie w południowo-wschodniej Europie, w północno-wschodniej Afryce oraz w Azji Zachodniej i Środkowej^[5]^[6]^[3].

Morfologia

Pokrój: Zrzucające liście krzewy. Gałęzie czasami są kolczaste^[6].
Liście: Ulistnienie jest naprzemianległe. Ich blaszka liściowa jest niemal siedząca, pojedyncza, całobrzega. Gatka jest błoniasta^[6].
Kwiaty: Promieniste, obupłciowe, zebrane w grona, rozwijają się w kątach pędów lub na ich szczytach. Mają 4 lub 5 zrośniętych i trwałych listków okwiatu. Pręcików jest 6–8, są wolne. Zalążnia jest górna, jednokomorowa^[6].

Systematyka

Pod względem taksonomicznym jest to trudny rodzaj, o zmieniającej się klasyfikacji na przestrzeni lat. W pierwotnym, szerokim ujęciu ustalonym przez Karola Linneusza należał do rodzaju Polygonum (sensu lato)^[2]. Ponieważ w ujęciu takim rodzaj Polygonum ma charakter parafiletyczny od wielu lat taksonomowie proponują nowe ujęcia mające na celu wyodrębnienie rodzajów monofiletycznych. Przełomowy charakter miała publikacja Kerstin Haraldson z 1978^[7], bowiem klasyfikacja w niej zawarta została później w dużym stopniu potwierdzona dalszymi dowodami, w tym molekularnymi^[8]. W efekcie współczesne publikacje taksonomiczne wyodrębniają w miejscu dawnego rodzaju rdest (Polygonum sensu lato) liczne inne rodzaje m.in.: Polygonum sensu stricto (z włączeniem lub wyodrębnieniem drobnego rodzaju Polygonella), Persicaria, Bistorta, Oxygonum, Fallopia, Pteropyrum, Atraphaxis i Calligonum^[8]. Atraphaxis wchodzi w skład plemienia Polygoneae^[8]^[9], zajmując pozycję siostrzaną względem rodzaju rdest Polygonum sensu stricto^[10].

Pozycja rodzaju na tle kladogramu podrodziny Polygonoideae^[2]^[10]

Oxygonum

Persicaria

	Bistorta

	Aconogonon + Koenigia

Fagopyrum

Pteroxygonum

	Calligonum

	Pteropyrum

Oxyria

	Rumex

	Rheum

Knorringia

Reynoutria

	Fallopia

	Muehlenbeckia

Duma

	Atraphaxis

	Polygonum

Wykaz gatunków^[3]

Atraphaxis angustifolia Jaub. & Spach
Atraphaxis ariana (Grigorj.) T.M.Schust. & Reveal
Atraphaxis arida (Boiss. & Hausskn.) S.Tavakkoli & Kaz.Osaloo
Atraphaxis atraphaxiformis (Botsch.) T.M.Schust. & Reveal
Atraphaxis aucheri Jaub. & Spach
Atraphaxis avenia Botsch.
Atraphaxis badghysi Kult.
Atraphaxis billardierei Jaub. & Spach
Atraphaxis binaludensis S.Tavakkoli, Mozaff. & Kaz.Osaloo
Atraphaxis botuliformis (Mozaff.) S.Tavakkoli & Mozaff.
Atraphaxis bracteata Losinsk.
Atraphaxis canescens Bunge
Atraphaxis caucasica (Hoffm.) Pavlov
Atraphaxis compacta Ledeb.
Atraphaxis daghestanica (Lovelius) Lovelius
Atraphaxis davurica Jaub. & Spach
Atraphaxis decipiens Jaub. & Spach
Atraphaxis dumosa (Boiss.) S.Tavakkoli & Kaz.Osaloo
Atraphaxis frutescens (L.) K.Koch
Atraphaxis grandiflora (Willd.) Jaub. & Spach
Atraphaxis intricata Mozaff.
Atraphaxis irtyschensis Chang Y.Yang & Y.L.Han
Atraphaxis kamelinii Yurtseva
Atraphaxis karataviensis Pavlov & Lipsch.
Atraphaxis kermanica S.Tavakkoli & Kaz.Osaloo
Atraphaxis khajeh-jamali (Khosravi & Poormahdi) S.Tavakkoli & Kaz.Osaloo
Atraphaxis kopetdagensis Kovalevsk.
Atraphaxis laetevirens (Ledeb.) Jaub. & Spach
Atraphaxis macrocarpa Rech.f. & Schiman-Czeika
Atraphaxis manshurica Kitag.
Atraphaxis muschketowii Krasn.
Atraphaxis pungens (M.Bieb.) Jaub. & Spach
Atraphaxis pyrifolia Bunge
Atraphaxis radkanensis S.Tavakkoli, Kaz.Osaloo & Mozaff.
Atraphaxis replicata Lam.
Atraphaxis rodinii Botsch.
Atraphaxis salicornioides (Jaub. & Spach) S.Tavakkoli & Kaz.Osaloo
Atraphaxis seravschanica Pavlov
Atraphaxis spinosa L.
Atraphaxis suaedifolia Jaub. & Spach
Atraphaxis teretifolia (Popov) Kom.
Atraphaxis toktogulica (Lazkov) T.M.Schust. & Reveal
Atraphaxis virgata (Regel) Krasn.

Zastosowanie

Rośliny z rodzaju Atraphaxis bywają uprawiane jako rośliny ozdobne – najczęściej stepowe, kolczaste gatunki^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Atraphaxis L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].
↑ Atraphaxis (ang.). Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2016-10-26].
↑ ^a ^b D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 66. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.)
↑ ^a ^b ^c ^d Atraphaxis (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26].
↑ Haraldson, K. 1978. Anatomy and taxonomy in Polygonaceae subfam. Polygonoideae Meisn. emend. Jaretzky Symbolae Botanicae Upsalienses, 22: 1–95.
↑ ^a ^b ^c Sang-Tae Kim, Michael J. Donoghue. Molecular phylogeny of Persicaria (Persicarieae, Polygonaceae). „Systematic Botany”. 33(1), s. 77–86, 2008.
↑ Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 263-264. ISBN 1-55407-206-9.
↑ ^a ^b Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2009-06-01] (ang.).

[powo-3] Atraphaxis L.. W: Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2022-07-30].

[ing-4] Atraphaxis (ang.). Index Nominum Genericorum (ING). [dostęp 2016-10-26].

[mabberley-5] D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 66. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.)

[peb-6] Atraphaxis (fr.). Plantes & botanique. [dostęp 2016-10-26].

[7] Haraldson, K. 1978. Anatomy and taxonomy in Polygonaceae subfam. Polygonoideae Meisn. emend. Jaretzky Symbolae Botanicae Upsalienses, 22: 1–95.

[kim-8] Sang-Tae Kim, Michael J. Donoghue. Molecular phylogeny of Persicaria (Persicarieae, Polygonaceae). „Systematic Botany”. 33(1), s. 77–86, 2008.

[heywood-9] Heywood V. H., Brummitt R. K., Culham A., Seberg O.: Flowering plant families of the world. Ontario: Firely Books, 2007, s. 263-264. ISBN 1-55407-206-9.

[tanja-10] Tanja M. Schuster, James L. Reveal, Michael J. Bayly, Kathleen A. Kron. An updated molecular phylogeny of Polygonoideae (Polygonaceae): Relationships of Oxygonum, Pteroxygonum, and Rumex, and a new circumscription of Koenigia. „Taxon”. 64, 6, s. 1188-1208, 2015. DOI: 10.12705/646.5.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

Navigation

Nawigacja

Portale tematyczne

Atraphaxis

Spis treści

Morfologia

Systematyka

Zastosowanie

Przypisy

Media użyte na tej stronie