August Kraus

August Kraus

August Kraus, rysunek Heinricha Zille
Data i miejsce urodzenia	9 lipca 1868 Ruhrort
Data i miejsce śmierci	8 lutego 1934 Berlin
Zawód, zajęcie	rzeźbiarz
Narodowość	niemiecka

(c) Smaragdenstadt-Fanpage, CC-BY-SA-3.0

grupa lwy

pomnik Bismarka w Berlinie

Zille pozuje artyście do Wedigo von Plotho

(c) Lienhard Schulz, CC-BY-SA-3.0

relief na nagrobku przyjaciela Heinricha Zille

August Kraus (ur. 9 lipca 1868 w dzielnicy Ruhrort, dzisiaj Duisburg, zm. 8 lutego 1934 w Berlinie) – niemiecki rzeźbiarz.

Życiorys

Kraus był synem woźnicy. Dzieciństwo spędził w Ruhrort, zanim rodzina nie przeprowadziła się do Baden-Baden. Tam pobierał w 1882 naukę rzeźby w kamieniu u kamieniarza. W 1883 po przeprowadzce rodziny do Strasburga, kontynuował naukę u Johanna Riegera i równolegle uczył się do 1887 w państwowej szkole rzemiosła artystycznego. Od 1887 do 1891 studiował w berlińskiej Akademii Sztuki, gdzie był w ostatnim semestrze uczniem Ernsta Hertera, a następnie w atelier Reinholda Begasa, "z cienia którego nie wyszedł do 1900"^[1].

Jednym z pierwszych dużych zamówień, które Kraus dostał, był projekt pomnika dla cesarskiej floty. Pomnik miał upamiętnić kanonierkę SMS Iltis, która zatonęła podczas tajfunu w pobliżu Szanghaju (Kap Shandong). Spośród 85 członków załogi uratowano jedynie 14. Monument odsłonięto w obecności Henryka Pruskiego 21 listopada 1898. Zburzono go w czasie I wojny światowej^[2].

Otrzymana w roku 1900 Nagroda Państwowa Pruskiej Akademii Sztuki dała artyście materialną i artystyczną niezależność. Pięcioletnie stypendium i pobyt w Rzymie przyczyniły się do rozwoju własnego stylu i przyłączenia się do nurtu neoklasycystycznego takich artystów jak Adolf von Hildebrand, Louis Tuaillon czy August Gaul, którzy torowali drogę nowoczesnej sztuce^[3]. W 1906 Kraus wrócił do Berlina.

W roku 1908 stworzył Kraus Männeken pis, której to rzeźby mieszkańcy Duisburga nie chcieli zaakceptować „ze względów obyczajowych”. Dopiero w 1952, po wielu zmianach lokalizacji, znalazło się miejsce dla tej 90-centymetrowej rzeźby z brązu w Mercatorhalle. Według relacji córki artysty, nie jest to kopia oryginału z Brukseli, lecz rzeźba z natury, do której pozował syn rzeźbiarza^[4].

Odcinając się od swojej neobarokowej wczesnej twórczości i szkoły swojego mistrza Reinholda Begasa, zmierzał Kraus konsekwentnie ku secesji. W latach 1911–1913 był przewodniczącym tego ruchu (Secesja Berlinska)^[3][5] Następnie razem z przyjacielem Heinrichem Zille, skierowali się ku Wolnej Wecesji (Freie Secession). Między 1914 i 1920 Kraus był dyrektorem Rauch-Museum, a związek rzeźbiarzy wybrał go swoim pierwszym przewodniczącym.

Po dojściu Hitlera do władzy, został w listopadzie 1933 radcą prezydialnym Ministerstwa Kultury Rzeszy^[6]. W tym samym roku został też przewodniczącym Wydziału Sztuk Pięknych "oczyszczonej" Akademii Nauk, której przewodniczącym był już od jakiegoś czasu. Piastując te funkcje 3 listopada 1933 podpisał deklarację lojalności wobec Adolfa Hitlera^[6].

August Kraus zmarł w lutym 1934 i został pochowany na cmentarzu Friedhof-Heerstrasse w okręgu Charlottenburg-Wilmersdorf w Berlinie. Za zasługi otrzymał nagrobek honorowy.

Dzieła

• W 1895 i 1897 współpraca przy zniszczonym pomniku Kaiser-Wilhelm-Nationaldenkmal, m.in. grupa saksońska, koń i dwie grupy orłów – razem z August Augustem Gaulem
• Dwie grupy lwów również z Augustem Gaulem^[7] od 1963 w Tierpark Friedrichsfelde^[8]
• 1898 – pomnik SMS Iltis dla Szanghaju
• 1898 – statuetka Heinricha Zille

Prace w berlińskiej Alei Zwycięstwa

• 1900 – grupa figur m.in. Henryk II jako dziecko
• 1901 – grupa pomnikowa (prawdopodobnie postać środkowa Kaiser WilhelmII)
• do 1901 współpraca przy pomniku Bismarka oraz pomniku Bernharda Moltke
• 1901 – Zawiązująca sandał rzeźba w brązie – ogród miejski w Düsseldorfie od 1932 w parku nadreńskim (Rheinpark), od 1961 w parku Schwanenspiegel w pobliżu Graf-Adolf-Platz
• 1903 – rzymski pasterz, brąz w Kunsthale w Bremie
• 1904 – rzymski gracz w boccia^[9]
• 1908 – wewnętrzna wykładzina marmurowa sarkofagu w grobowcu rodzinnym przemysłowca Heinricha Lanza w Mannheim^[10][11]
• 1908 – ustawiony dopiero w 1952 Manneken pis, brąz w Duisburgu
• 1910 – Postać stojąca Heinricha Lanza na terenie fabryki w Mannheim-Lindenhof^[10]
• 1910 – popiersie Heinricha Lanza szpitalu diakoniss w Mannheim^[10]
• po 1918 – dwa pomniki wojenne dla Treuenbrietzen i Saarbrücken
• 1921 – figura górnika na grobowcu rodziny Poensgen – południowo-zachodni cmentarz w Stahnsdorf
• 1922 – popiersie Carla Reuthera (przemysłowiec z Mannheim) – wł. prywatna
• 1923 – popiersie dr Ericha Kunheima, Fabryka chemiczna Kuhnheima w Berlinie dzisiaj Kali-Werke – wł. prywatna
• 1926-1928 – chłopiec z kozą, brąz (ponowny odlew w 1955)^[12]
• 1929 – nagrobek Heinricha Zille

Studnie i fontanny:

• Stary zamek w Allenstein
• Augustaplatz Baden-Baden
• Marbach nad Jeziorem Bodeńskim

Prace medalierskie

• 1916 brązowy odlew medalu, 79,5 mm: Alfons Mumm von Schwarzenstein (1859–1924), (dyplomata członek der dynastie szampanskiej w Reims oraz we Frankfurcie)

W nieznanych miejscach znajdują się m.in.:

• popiersie Wilhelma II
• popiersie admirała Karla Rudolfa Brommy'ego
• popiersie Eduarda von Knorra
• popiersie generała Alexandra von Klucka^[13]
• popiersie ambasadora Mumma von Schwarzensteina^[13]

Wystawy i nagrody

• 1896 – Cesarska Nagroda za uzupełnianie Antyków (Kaiserpreis zur Ergänzung der Antiken) – Pierwsza nagroda
• 1899 – reprezentowany na pierwszej i następnych wystawach berlińskiej secesji
• 1900 – Wielka Nagroda Państwowa (pięcioletnie stypendium w Rzymie) m.in. za grupę rzeźb w Alei Zwycięstwa w Berlinie
• 1900 – na Wystawie Światowej w Paryżu wystawiono odlew gipsowy jego rzeźby Henryka II z Alei Zwycięstwa

Upamiętnienie

August Kraus, tablica pamiątkowa.

Augustowi Kraus została zadedykowana jedna z ulic na Ruhrorcie – Krausstraße.

Bibliografia

• Ethos und Pathos. Die Berliner Bildhauerschule 1786-1914, katalog, Hrsg. von Peter Bloch, Sibylle Einholz und Jutta von Simson. Berlin 1990
• Uta Lehnert: Der Kaiser und die Siegesallee. Réclame Royale, Dietrich Reimer Verlag, Berlin 1998, ISBN 3-496-01189-0.
• Otto Nagel: H. Zille. Veröffentlichung der Deutschen Akademie der Künste. Henschelverlag Berlin, 1970.
• Peter Paret: Die Berliner Secession. Moderne Kunst und ihre Feinde im Kaiserlichen Deutschland, Ullstein, Frankfurt/M. 1983 (Ullstein-Buch; Bd. 36074) ISBN 3-548-36074-2

Przypisy