August Landmesser

August Landmesser
Ilustracja
Data i miejsce urodzenia

24 maja 1910
Niemcy

Data i miejsce śmierci

prawdopodobnie 17 października 1944
Ston, Niepodległe Państwo Chorwackie

Miejsce spoczynku

Masowy grób między Ston a Hodilje[1]

Zawód, zajęcie

robotnik w stoczni

Miejsce zamieszkania

Hamburg

Narodowość

Niemiec

Partia

NSDAP (1930-1935)

Małżeństwo

Irma Eckler

Dzieci

Ingrid Eckler, Irene Eckler

August Landmesser (ur. 24 maja 1910 w Niemczech, zm. prawdopodobnie 17 października 1944 pod Ston[1][2][3][4]) – robotnik w stoczni Blohm und Voss w Hamburgu w Niemczech[4]. Znany jest ze zdjęcia, na którym odmówił wykonania nazistowskiego salutu, tzw. niemieckiego pozdrowienia Heil Hitler w czasie wodowania okrętu szkolnego Horst Wessel w 1936 roku[4].

Wodowanie Horst Wessel; w kółku widoczny August Landmesser

Życiorys

Landmesser wstąpił do NSDAP w 1930 roku, aby znaleźć miejsce pracy[4]. Kiedy zaręczył się z Żydówką Irmą Eckler w 1935 roku, został wydalony z partii[4]. 29 października 1935 roku urodziła im się pierwsza córka – Ingrid. W 1937 roku próbowali uciec do Danii, ale Landmesser został aresztowany i wyszło na jaw, że Irma Eckler była w ciąży i oczekiwała kolejnej córki. Landmesser został oskarżony i skazany za „zhańbienie rasy” na podstawie tzw. Ustaw norymberskich z 15 września 1935 roku[2]. Irma Eckler została zatrzymana przez Gestapo w 1938 roku i umieszczona początkowo w więzieniu Fuhlsbüttel, następnie w obozach koncentracyjnych w Lichtenburgu i Ravensbrück, a w 1942 r. trafiła do Centrum Eutanazji w Bernburgu, gdzie została zabita. Dzieci, Ingrid i Irene, zostały rozdzielone; podczas gdy Ingrid pozwolono zamieszkać z babcią, Irene z początku została umieszczona w sierocińcu, a później w domu rodziny zastępczej. August Landmesser został zwolniony z więzienia 19 stycznia 1941[3]. Pracował jako brygadzista dla firmy transportowej Püst. W lutym 1944 roku został wcielony do jednostki karnej, 999 Dywizji Piechoty. Podczas walk o miasto Ston (Niepodległe Państwo Chorwackie, obecnie w Chorwacji) został uznany za zaginionego w akcji 17 października 1944 i prawdopodobnie zginął[2][3].

W 1996 roku jedna z córek, Irene Eckler, opublikowała książkę Die Vormundschaftsakte 1935–1958: Verfolgung einer Familie wegen »Rassenschande« (tłum. „Ustawa opiekuńcza 1935–1958: Prześladowanie rodziny za »zhańbienie rasy«”; ISBN 978-3-9804993-0-9). Książka ta, opowiadając o historii jej rodziny, zawiera wiele oryginalnych dokumentów z wymienionych w tytule lat, włączając w to listy od jej matki i dokumenty urzędowe.

Przypisy

  1. a b The Man who defied Hitler died in Yugoslavia, SarajevoTimes, 16 stycznia 2017 [dostęp 2022-10-19] (ang.).
  2. a b c Zdjęcie nr 11 w galerii - Zwykłe fotografie, ale z zaskakującymi szczegółami. "Detale, które zmieniają wszystko", wiadomosci.gazeta.pl, 15 lutego 2015 [zarchiwizowane z adresu 2015-02-15].
  3. a b c Tylko on jeden nie hajlował. Za ten gest zapłacił straszliwą cenę, Onet.pl, 18 października 2022 [dostęp 2022-10-19].
  4. a b c d e Landmesser, August (1910–1944), [w:] Paul R. Bartrop, Resisting the Holocaust: Upstanders, Partisans, and Survivors: Upstanders, Partisans, and Survivors, ABC-CLIO, 2016, s. 150–153, ISBN 978-1-61069-879-5.

Media użyte na tej stronie

August-Landmesser-Almanya-1936.jpg
Picture of people giving a Nazi salute, with an unidentified person (possibly August Landmesser or Gustav Wegert) refusing to do so.
August Landmesser.jpg
August Landmesser, 1936'da Horst Wessel adlı savaş gemisinin tanıtımında Nazi selamı vermeyen tek insan olarak ünlenmiştir.