Australopithecine

Australopithecine
Gregory & Hellman, 1939
Okres istnienia: ok. 5,6 – 1,2 mln lat temu
Ilustracja
Australopithecus sediba
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ssaki

Rząd

naczelne

Podrząd

wyższe naczelne

Rodzina

człowiekowate

Plemię

Hominini

Podplemię

Australopithecine

Synonimy

Australopithecina

Australopithecinetakson obejmujący wszystkie gatunki powiązane z rodzajami australopitek i Paranthropus, w tym przede wszystkim Kenyanthropus platyops[1], ardipiteki[1] i Praeanthropus[2]. Obecnie wszystkie te spokrewnione ze sobą gatunki są często klasyfikowane jako podplemię plemienia Hominini zwane Australopithecina[3][4]. Australopithecine to wymarli bliscy krewni człowieka, którzy – wraz z rodzajem Homo – składają się na ludzki klad. Członkowie ludzkiego kladu, w tym Hominini po oddzieleniu się od szympansów, są obecnie nazywani podplemieniem Hominina[3].

Termin Australopithecine pochodzi z dawnej klasyfikacji, w której zaliczono ten takson do odrębnej podrodziny Australopithecinae[5]. Gatunki australopiteka są czasami nazywane gracile Australopithecine, a Paranthropus opisywany jest jako tęgi Australopithecine[6][7].

Australopithecine występowały w pliocenie i plejstocenie. Były dwunożne, a ich układ zębów był zbliżony do ludzkiego. Objętość mózgu była nieznacznie większa niż u współczesnych małp człekokształtnych, a współczynnik encefalizacji był niższy niż u rodzaju Homo[6]. Ludzie (należący do rodzaju Homo) mogą pochodzić od Australopithecine, a ardipiteki są prawdopodobnie przodkami Australopithecine[7].

Filogeneza

Filogeneza podplemienia Australopithecine według Briggsa i Crowthera:

Budowa ciała

Szczątki czaszek Australopithecine wskazują, iż ich ciała były przystosowane do poruszania się na dwóch kończynach, jednak nie poruszali się oni w sposób identyczny z chodem współczesnego człowieka. Mieli oni wysoki wskaźnik kostkowo-ramienny w porównaniu do innych homininów. Przejawiali większy dymorfizm płciowy niż gatunki należące do rodzajów Homo i Pan, a mniejszy niż u goryli i orangutanów. Prawdopodobnie osiągali wysokość 1,2 – 1,5 m, a ważyli od 30 do 55 kilogramów. Objętość mózgu wynosiła od 350 do 600 cm³. Zęby przedtrzonowe i trzonowe były stosunkowo duże i pokryte grubszą warstwą szkliwa niż zęby współczesnych małp człekokształtnych i współczesnego człowieka. Siekacze i kły były stosunkowo małe, a różnice pomiędzy kłami samców i samic były niewielkie w porównaniu do kłów współczesnych małp człekokształtnych[7].

Powiązania z Homo

Wielu naukowców uważa, iż około dwóch milionów lat temu jeden z gatunków Australopithecine przekształcił się w Afryce w rodzaj Homo. Nie ma jednakże zgodności co do tego, w jaki gatunek z rodzaju Homo wyewoluował:

Określenie, jaki gatunek Australopithecine (o ile w ogóle) jest przodkiem rodzaju Homo, to zadanie będące priorytetem dla wielu paleoantropologów, lecz które nie doczeka się w ciągu najbliższych lat żadnego ostatecznego rozwiązania. Niemalże każdy gatunek był wymieniany jako kandydat, jednak żaden z nich jako wystarczająco przekonywający. Obecnie okazuje się, że Australopithecus garhi ma szanse zająć to pożądane stanowisko paleoantropologii, jednak brak dowodów w postaci skamieniałości jest poważnym problemem. Inny problem polega na tym, że bardzo trudno jest ocenić, który człowiekowaty [obecnie hominin] stanowi pierwszego członka gatunku Homo. Bez tej wiedzy nie jest możliwe określenie, który gatunek Australopithecine był przodkiem dla Homo[7].

Marc Verhaegen stwierdził, że jeden z gatunków Australopithecine mógł być również przodkiem rodzaju Pan (czyli szympansów)[8].

Australopithecine z Azji

Nieliczna grupa paleoantropologów uważa, że Australopithecine mógł wyjść z Afryki. Jednym z najważniejszych propagatorów tej teorii jest Jens Lorenz Franzen, były kierownik Instytutu Badań Paleoantropologicznych w Senckenbergu. Franzen twierdzi, iż Paranthropus dotarł nie tylko do Indonezji (jak megantrop), lecz także do Chin:

Tym sposobem dochodzimy do wniosku, że pojawienie się Australopithecine w Azji nie wprowadza nieładu, a wręcz pomaga wyjaśnić wczesną ewolucję człowiekowatych [homininów] na tym kontynencie. Ta koncepcja wyjaśniałaby znalezione na Jawie i w Chinach nieliczne szczątki wczesnego australopiteka jako pozostałości po azjatyckim odgałęzieniu Australopithecine. Długo później miejsce miała [afrykańska] imigracja Homo erectusa, a ostatecznie doszło do wyginięcia Australopithecine po pewnym okresie współwystępowania[9].

W 1957 znaleziona w Chinach skamieniałość zęba z wczesnego plejstocenu została opisana jako przypominająca ząb Paranthropus robustus. Inne trzy skamieniałe zęby trzonowe znalezione w Jhansi w Chinach (Jaskinia Longgudong) zostały zidentyfikowane jako należące do australopiteka. Późniejsze badania podważyły jednak to założenie. W 1984 Zhang doszedł do wniosku, że zęby z Jhansi oraz niezidentyfikowany ząb z Chin należą do Homo erectus. W 2010 Liu i inni zbadali okazy z Jhansi i stwierdzili, że trzonowce kwalifikują się do gatunku Homo erectus:

Nie ma zauważalnych różnic w kształcie korony zębów pomiędzy okazami z Jhansi a innymi skamieniałościami Homo erectus znalezionymi w Chinach. Nie ma również żadnych dowodów potwierdzających bliskość hominina z Jhansi i australopiteka[10].

Przypisy

  1. a b Wood, B.: Reconstructing human evolution: Achievements, challenges and opportunities (2010), strony 8902 – 8909.
  2. Cela-Conde, C. J.; Ayala, F. J.: Genera of the human lineage (2003), strony 7684 – 7689.
  3. a b Wood, B.; Richmond, B. G.: Human evolution: Taxonomy and paleobiology (2000).
  4. Briggs, D.; Crowther, P. R.: Palaeobiology II, strona 600.
  5. Kottak, C. P.: Cultural Anthropology: The Exploration of Human Diversity.
  6. a b Mai L. L.; Owl, M. Y.; Kersting M. P.: The Cambridge Dictionary of Human Biology and Evolution (2005), strona 45.
  7. a b c d Szpak, P.: Evolution of the Australopithecines (2007).
  8. Verhaegen, M.: African ape ancestry (1990), strony 295 – 297.
  9. Franzen, J. L.: Asian australopithecines? (1985), strony 255 – 263.
  10. Zhang, Y.: Gigantopithecus and Australopithecus in China (1985), strony 69 – 78.

Media użyte na tej stronie

Anthroplogy - human skull of a boy.JPG
Autor: High Contrast, Licencja: CC BY 3.0 de
Anthroplogy - human skull of a boy. The skull is of a boy that was likely about 8 years old. The age of the skull itself is not known. Note the mandibular central incisors breaking through.
Sahelanthropus tchadensis Toumai lateral view.jpg
(c) Oryctes, CC BY-SA 3.0
Cast of the Sahelanthropus tchadensis holotype cranium TM 266-01-060-1, dubbed Toumaï, in facio-lateral view.
Australopithecus sediba.JPG
Autor: Photo by Brett Eloff. Courtesy Profberger and Wits University who release it under the terms below., Licencja: CC BY-SA 4.0
The cranium of Malapa hominid 1 (MH1) from South Africa, named "Karabo". The combined fossil remains of this juvenile male is designated as the holotype for Australopithecus sediba.
Homo erectus.jpg
Autor: Thomas Roche from San Francisco, USA, Licencja: CC BY-SA 2.0
Homo erectus, Museum of Natural History, Ann Arbor, Michigan, November 2007.
Australopithecus africanus STS, Mrs.jpg
Autor: Autor nie został podany w rozpoznawalny automatycznie sposób. Założono, że to Alberto Salguero (w oparciu o szablon praw autorskich)., Licencja: CC-BY-SA-3.0
Pablo Alberto Salguero Quiles