Autobusy miejskie w Toruniu
| autobus | |
 Linia podmiejska nr 35 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Lokalizacja | |
| Operator | |
| Liczba linii | dzienne: 41 |
| Lata funkcjonowania | od 1924 |
| Tabor | |
| Liczba pojazdów | 151 (stan z 27 kwietnia 2021) |
Portal  Transport | |
Autobusy miejskie w Toruniu – system komunikacji autobusowej istniejący od 16 listopada 1924 roku w Toruniu.
Charakterystyka
Linie autobusowe w mieście obsługuje Miejski Zakład Komunikacji Sp. z o.o. w Toruniu. System składa się z 32 linii dziennych, 7 podmiejskich i 3 nocnych[1], których łączna długość wynosi ok. 500 kilometrów. Codziennie na ulice Torunia wyjeżdża ponad 120 wozów. Rocznie pokonują one ponad 10 milionów kilometrów[2]. Komunikacja autobusowa jest obok tramwajowej, głównym środkiem transportu w Toruniu.
Historia
Lata 1924 – 1945
Pierwsze autobusy (Ford) pojawiły się w Toruniu 16 listopada 1924 roku i jeździły ze Starówki na dworzec PKP Toruń Główny. Rok później autobusy dojeżdżały do Podgórza i Jakubskiego Przedmieścia[3], jednak w 1925 roku zlikwidowano komunikację autobusową, gdyż była deficytowa. Reaktywowano ją podczas okupacji niemieckiej w 1940 roku, obsługując połączenie dworca głównego z centrum miasta siłami 20 autobusów Graf Stift (pod koniec wojny przerobiono je na korzystanie z gazu drzewnego i świetlnego)[4].
Lata 1945 – 1989
Po wyzwoleniu miasta, komunikacja autobusowa nie działała wskutek zniszczeń lub ewakuacji taboru i reaktywowano ją w lutym 1946 roku, na tej samej trasie co za okupacji i niemieckimi maszynami. Pierwszy nowy autobus sprowadzono w 1952 roku, a na szerszą skalę zaczęto wymieniać tabor od 1955 roku na autobusy Star-52[4]. Początkowo znaczenie autobusów w komunikacji miejskiej było znikome, ale pod koniec lat 60. XX w. rola rozbudowanych linii autobusowych zaczęła szybko rosnąc i od 1977 roku przewoziły więcej osób niż tramwaje, co utrzymywało się także w 1985 roku[4]. W 1980 roku MPK posiadało głównie Berliety (32 szt.) i Autosany (38 szt.), podrzędnie także Jelcz R-50 (22 szt.), wszystkie starsze typy były już wycofane; zaś w 1985 roku pozostały wyłącznie Berliety[4].
Od 1989
17 sierpnia 2005 roku nastąpiła realizacja zakupu autobusów niskopodłogowych (kupiono ich 10)[5]. Do 31 stycznia 2009 roku autobusy MZK dojeżdżały do kilku miejscowości gminy Lubicz (linie 23, 24, 25, 35, 37). Od 1 lutego 2009 wygasła umowa między MZK a gminą Lubicz. Obsługę linii podmiejskich (101, 102, 103) przejął Mobilis Sp. z o.o. Oddział Bydgoszcz[6]. Ważną kwestią było zakupienie we wrześniu 2008 roku dwóch niskopodłogowych autobusów przegubowych MAN NG313 Lion's City G. Ostatni kremowo-czerwony Jelcz 120M numer taborowy #408 został wycofany z ruchu w marcu 2010 a sprzedany do Zęgwirtu na złomowisko w grudniu 2010 roku[7].
Po roku 2010 nastąpił kolejny okres rozwoju komunikacji autobusowej w mieście. Powstały nowe linie, m.in. po otwarciu w 2013 roku mostu drogowego im. Elżbiety Zawackiej[8], a także rozbudowano infrastrukturę – w 2014 roku powstał węzeł przesiadkowy w alei Solidarności, który integruje komunikację autobusową z tramwajową[9]. Od 1 stycznia 2012 roku autobusy MZK rozpoczęły ponownie regularne kursy do gminy Lubicz[10], a od 1 września 2016 roku także do gmin: Zławieś Wielka (Przysiek, Rozgarty) oraz Obrowo (Silno, Dzikowo)[11]. W ramach inwestycji miejskich w tabor MZK, w latach 2010-2016 zakupiono ok. 50. pojazdów różnych marek. Do 2020 roku planuje się objęcie komunikacji autobusowej Systemem Informacji Pasażerskiej[12][13].
W 2018 roku władze miasta, za pośrednictwem MZK Toruń, kupiły 35 nowych autobusów: 21 Solarisów zasilanych olejem napędowym i 14 MAN-ów o napędzie hybrydowym. Był to największy zakup autobusów w jednym roku w całej historii toruńskiego MZK[14].
Statystyka
| Rodzaj transportu | 1924 | 1957 | 1973 | 1978 | 1981 | 1986 | 1993 | 1998 | 2018 | 2021 |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Autobus | 1 | 5 | 8 | 12 | 14 | 20 | 25 | 30 | 39 | 41 |
Linie autobusowe
System komunikacji autobusowej w Toruniu składa się z (stan z maja 2019 roku)[16]:
| Rodzaj | Liczba | Linie |
|---|---|---|
| Dzienne | 32 | 10, 11, 12, 13, 14, 15, 16, 17, 18, 19, 20, 22, 23, 24, 25, 26, 27, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 0 i C |
| Podmiejskie | 7 | 21, 23, 35, 36, 37, 45 i 46 |
| Nocne | 4 | 01, 02, 03 i 05 |
| Za tramwaj | 1 | 53[17] |
| Turystyczne | 1 | 62 |
Wszystkie toruńskie linie autobusowe (z wyjątkiem linii "0" i "C") maja dwucyfrową numeracje.
Spis pętli autobusowych
Pętle autobusowe
| Nazwa pętli | Dzielnica | Numery linii | Kasy biletowe | Perony | Stacje ładowania (w budowie)[18] |
|---|---|---|---|---|---|
| Barbarka | Barbarka | 31 | 1 | ||
| Wrzosy I | Wrzosy | 12, 16, 18, 27, 31 | 2 | ||
| Osiedle Leśne - Polana | Wrzosy | 27 | 1 | ||
| Osiedle Jar | Wrzosy | 10, 20 | 1 | ||
| Forteczna | Wrzosy | 24 | 1 | ||
| Wrzosowa | Wrzosy | 32 | 1 | ||
| Przy Lesie | Bielany | 15 | 1 | ||
| Koniuchy | Koniuchy | 11 |  | 1 | |
| Cmentarz Centralny | Katarzynka | 0, 14, 17, C | 1 | ||
| Mazowiecka | Katarzynka | 14, 17, 28, 33, 42 | 1 | ||
| Uniwersytet | Bielany | 0, 15, 17, 25, 28 | | 1 | |
| Plac Skalskiego - Toruń Plaza | Bydgoskie Przedmieście | 26, 34, 40 | 1 | ||
| Port Drzewny | Starotoruńskie Przedmieście | 18, 36 | 1 | ||
| Odrodzenia | Centrum | 13 | 1 | ||
| Plac św. Katarzyny | Centrum | 19, 21, 23, 30, 35, 37 | 1 | | |
| Dworzec Wschodni | Mokre | 41 | 1 | ||
| Rubinkowo II | Rubinkowo | 15, 26, 39, 45, 46 | | 2 | |
| Na zapleczu | Grębocin nad Strugą | 41 | 1 | ||
| Wapienna | Grębocin nad Strugą | 21, 44 | 1 | ||
| Nad Strugą | Grębocin nad Strugą | 30, 39, 44 | 1 | ||
| Bielawy | Bielawy | 40, C | 1 | ||
| Kolankowskiego | Na Skarpie | 22, 25, 31 | 1 | ||
| Olimpijska | Na Skarpie | 16, 29, 33, 34, 42 | 1 | ||
| Drwęca | Kaszczorek | 23, 39 | 1 | ||
| Czerniewice | Czerniewice | 19 | 1 | ||
| Spacerowa | Czerniewice | 11 | 1 | ||
| Działki Rudak | Rudak | 13 | 1 | ||
| Gliniecka | Rudak | 13 | 1 | ||
| Rudak | Rudak | 12 | 1 | ||
| Dworzec Główny | Stawki | 22, 17 | 1 | ||
| Okólna | Stawki | 14, 32 | 1 | ||
| Szubińska | Glinki | 10, 29, 36 | 1 | ||
| Poznańska | Glinki | 20, 44 | 1 | ||
| Glinki | Glinki | 20 | 1 |
Pętle autobusowe poza obszarem Torunia
| Nazwa pętli | Wieś | Gmina | Numery linii | Uwagi |
|---|---|---|---|---|
| Rozgarty | Rozgarty | Zławieś Wielka | 36 | |
| Gronowo | Gronowo | Lubicz | 21, 37 | |
| Kolonia Papowska | Grębocin | Lubicz | 21 | |
| Grębocin | Grębocin | Lubicz | 21, 37 | |
| Lubicz Osiedle | Lubicz Górny | Lubicz | 35 | |
| Krobia | Krobia | Lubicz | 35 | |
| Kopanino | Kopanino | Lubicz | 23 | |
| Szembekowo | Szembekowo | Obrowo | 45 | |
| Obrowo | Obrowo | Obrowo | 45, 46 |
Pętle zlikwidowane
| Nazwa pętli | Dzielnica | Numery linii |
|---|---|---|
| Wrzosy II | Wrzosy | 12 |
| Św. Józefa | Bielany | 32 |
| Okrężna | Bielany | 17,26,34,40 |
Węzły przesiadkowe
| Zdjęcie | Nazwa | Charakterystyka | Rok otwarcia | Komunikacja tramwajowa | Komunikacja autobusowa | Źródło |
|---|---|---|---|---|---|---|
 | Aleja Solidarności | Główny węzeł przesiadkowy w Toruniu, integrujący komunikację tramwajową i autobusową. Wyposażony jest on w dwie platformy autobusowo-tramwajowe, wiaty przystankowe, ławki, małą architekturę, a także elektroniczne tablice wyświetlające czas przyjazdu wozów MZK | 2014 | 1, 3, 1N i 3N | 01, 02, 03, 04, 10, 12, 13, 14, 20, 21, 22, 27, 30, 31, 32, 35, 37 i 38 | [19] |
 | Plac 18 Stycznia | Węzeł przesiadkowy integruje sieć tramwajową z koleją w ramach projektu BiT-City. W ramach tej inwestycji na placu 18 Stycznia zostały wybudowane dwie platformy tramwajowe, a plac Pokoju Toruńskiego został połączony traktem pieszym (ul. Skrzyńskiego) z placem przy Dworcu Toruń Miasto. Cały teren odzyskał swój historyczny wygląd | 2015 | 1, 5, 1N | brak | [20] |
 | Aleja Jana Pawła II | Integruje komunikację tramwajową z autobusową | 2021 | 3, 5 i 3N | 01, 03, 10, 11, 12, 13, 14, 20, 22, 27, 36 i 38 | [21][22] |
Tabor liniowy
Wykaz taboru (stan z 20 maja 2019):
| Typ autobusu | Eksploatacja od |  |  |  |  |  | Liczba |
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Jelcz 120MM/1 | 1994 | 1 | |||||
| Jelcz 120M | 1999 | 6 | |||||
| Jelcz 120MM/2 | 2002 | | 3 | ||||
| Jelcz M081MB | 2003 | | | 1 | |||
| MAN NL 283 | 2003 | | | 10 | |||
| MAN Lion's City NL 283 | 2004 | | | | | 13 | |
| MAN Lion's City NL 263 | 2006 | | | | | | 1 |
| MAN Lion's City NL 273 | 2007 | | | | | 11 | |
| MAN Lion's City NG 313 | 2008 | | | | | 2 | |
| Solaris Urbino 12 | 2010 | | | | | 16 | |
| Solaris Urbino 12 CNG | 2010 | | | | | 3 | |
| Solaris Urbino 18 | 2010 | | | | | 1 | |
| Solaris Urbino 8,6 | 2011 | | | | | 5 | |
| Solaris Urbino 12 | 2012 | | | | | 5 | |
| Solaris Urbino 12 | 2013 | | | | | | 5 |
| Solaris Urbino 12 | 2014 | | | | | | 6[23] |
| Solaris Urbino 12 Hybrid | 2015 | | | | | | 1[24] |
| Solaris Urbino 12 | 2015 | | | | | | 2[25] |
| Ursus City Smile 12M LF | 2017 | | | | | | 3[26] |
| Ursus City Smile 10M LF | 2017 | | | | | | 2 |
| Solaris Urbino 12 (używane)[27] | 2018 | | | | | | 8[28] |
| Solaris Urbino 12 IV[29] | 2018 | | | | | | 21[30][31] |
| MAN Lion's City Hybrid[32] | 2018 | | | | | | 14[33][34] |
| Solaris Urbino 12 (zasilane olejem napędowym) | 2021 | | | | | | 8[35][36] |
| (elektryczne) | 2021/2022 | | | | | | 6/0[37] |
| Solaris Urbino 12 (zasilane olejem napędowym) | 2022 | | | | | | 4/0[38] |
| Wszystkie pojazdy | 151[39] | ||||||
Zajezdnia
Oznaczenia toruńskiej komunikacji
Zobacz też
Przypisy
- ↑ Nowa nocna linia autobusowa | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-10-31].
- ↑ https://www.torun.pl/pl/hybrydy-nowej-generacji
- ↑ Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu – Historia. [dostęp 2009-07-11]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-17)].
- ↑ a b c d Walczak-Więcławska A., 1986: 95 lat w służbie toruńczyków. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Toruń
- ↑ Miejski Zakład Komunikacji w Toruniu – Projekty europejskie. [dostęp 2009-04-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-03-26)].
- ↑ Gazeta.pl : Error 404Od 1 stycznia 2012 urząd miasta postanowił o przywrócenie linii MZK poza granice miasta. LiniaPoczątkowo Gmina Miasta Toruń zaproponowała Gminie Lubicz uruchomienie trzech linii autobusowych: nr 23 na trasie pl. św. Katarzyny – Kopanino, nr 35 na trasie Pl. Teatralny – pl. św. Katarzyny – Sobieskiego – (powrót Chrobrego) – Skłodowskiej-Curie – Rydygiera – Łyskowskiego – Dziewulskiego – Jamontta ( kierunku przeciwnym wjazd na pętlę Rubinkowo II) – Szosa Lubicka – Lubicz Dolny – Lubicz Osiedle, nr 37 na trasie pl. św. Katarzyny – Sobieskiego – Skłodowskiej-Curie – Olsztyńska – Kolonia Papowska – Rogówko – Gronowo. Z uwagi na zbyt wysokie koszty związane z funkcjonowaniem trzech linii, wójt Gminy Lubicz zaproponował współpracę z GMT w zakresie ograniczonym do jednej linii komunikacji publicznej na trasie Toruń – Złotoria – Kopanino. Świadczenie usług w zakresie publicznego transportu zbiorowego na terenie Gminy Lubicz będzie finansowane w części przez Gminę Lubicz i w części z wpływów ze sprzedaży biletów- całość stanowić będzie dochód GMT. nr 23 kursować będzie z Torunia do Kopanina (PLAC ŚW. KATARZYNY – Dobrzyńska – Sobieskiego – Dworzec Wschodni – Żółkiewskiego – Szosa Lubicka – Przy Skarpie – Turystyczna – Drwęca – Toruńska – Lipowa – Złotoria – KOPANINO) oraz z Kopanina do Torunia (KOPANINO – Złotoria – Lipowa – Toruńska – Drwęca – Turystyczna – Przy Skarpie – Szosa Lubicka – Żółkiewskiego – Dworzec Wschodni – Chrobrego – Dobrzyńska – PLAC ŚW. KATARZYNY).
- ↑ Adrian Giza. Sześćdziesiąt lat na kursie. „Nowości”, s. 12, 2010-04-21.
- ↑ Artur Olewiński, Nowy most, nowe linie, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-04-28] (pol.).
- ↑ Pierwszy taki węzeł | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2017-04-28] (pol.).
- ↑ Szymon Spandowski, Toruńskie autobusy wracają do Lubicza, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-04-28] (pol.).
- ↑ Nowe bilety | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2017-04-28] [zarchiwizowane z adresu 2017-07-05] (pol.).
- ↑ Szymon Spandowski, System informacji pasażerskiej także dla autobusów w Toruniu?, „nowosci.com.pl” [dostęp 2017-04-28] (pol.).
- ↑ Autobusy na tablicach elektronicznych | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2018-01-19] (pol.).
- ↑ k, Tak wyglądają nowe autobusy MAN dla MZK w Toruniu. Na razie jest ich 7, a docelowo będzie jeszcze drugie tyle, „nowosci.com.pl” [dostęp 2018-11-27] (pol.).
- ↑ Toruński Klub Miłośników Komunikacji Miejskiej, seba.rail.pl [dostęp 2018-12-28].
- ↑ Rozkład jazdy komunikacji miejskiej | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2016-09-24].
- ↑ Zmiany w rejonie placu Rapackiego | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2019-05-28] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/umowa-na-elektryczne-autobusy-podpisana
- ↑ Tramwaj pędzi na toruńskie Bielany. Co nam daje nowa linia? [zdjęcia, wideo] - pomorska.pl
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2020-07-09].
- ↑ Zmiany w rejonie placu Rapackiego | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2019-07-08] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/otwarcie-wezla-juz-w-sobote
- ↑ Nowe solarisy w Toruniu (pol.). torun.pl. [dostęp 2014-11-12].
- ↑ Autobus Hybrydowy w Toruniu (pol.). mzk-torun.pl/uslugi.
- ↑ Wyborcza.pl, torun.wyborcza.pl [dostęp 2015-12-21].
- ↑ Spóźniony debiut Ursusa w Toruniu -, www.infobus.pl [dostęp 2017-02-28] (pol.).
- ↑ Używane autobusy dla MZK Toruń. Michalczewski vs Mobilis!, infobus.pl [dostęp 2018-08-07] (pol.).
- ↑ Toruń już ma warszawskie solarisy od Mobilisa [dostęp 2018-08-28] (pol.).
- ↑ b, MZK Toruń. Solaris wygrał przetarg. 21 nowych autobusów pojawi się jesienią na ulicach Torunia [ZDJĘCIA POJAZDÓW], „nowosci.com.pl” [dostęp 2018-03-06] (pol.).
- ↑ Takich zakupów MZK jeszcze nie robił. Kupi aż..., ddtorun.pl [dostęp 2017-10-24].
- ↑ Szymon Spandowski, W piątek do Torunia powinien dotrzeć ostatni z zamówionych autobusów MZK, nowosci.com.pl [dostęp 2018-12-30] (pol.).
- ↑ Hybrydowe autobusy już jesienią | www.torun.pl, www.torun.pl [dostęp 2018-03-06] (pol.).
- ↑ Pierwsze hybrydowe MAN-y dotarły do Torunia [WIDEO], „Tylko Toruń - portal informacyjny”, 20 listopada 2018 [dostęp 2018-11-20] (pol.).
- ↑ Prawie komplet hybrydowych MAN-ów w Toruniu, infobus.pl [dostęp 2018-12-23] (pol.).
- ↑ https://www.torun.pl/pl/przetarg-na-kolejne-nowe-autobusy
- ↑ https://www.torun.pl/pl/nowe-autobusy-dla-torunian
- ↑ https://www.torun.pl/pl/przetarg-na-elektryczne-autobusy-dla-torunian
- ↑ https://www.torun.pl/pl/beda-nowe-autobusy-0
- ↑ Pierwszy autobus hybrydowy w Toruniu (pol.). transport-publiczny.pl. [dostęp 2015-08-04].
Bibliografia
- Walczak-Więcławska A., 1986: 95 lat w służbie toruńczyków. Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne Toruń
Linki zewnętrzne
| Środki transportu | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Infrastruktura |
| ||||||||
| Przewoźnicy |
| ||||||||
| Inne |
Media użyte na tej stronie
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: MGalloway (WMF), Licencja: CC BY-SA 3.0
A tickmark icon included in the OOjs UI MediaWiki lib.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pętla autobusowa Wrzosy I w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Węzeł przesiadkowy w Toruniu55
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pętla Uniwersytet w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pętla autobusowa "Rubinkowo II" w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
węzeł przesiadkowy na Placu 18. Stycznia, Toruń
Autor: Sebastian Maćkiewicz, Licencja: CC BY-SA 2.5
MAN NL283 Lion's City (#539) z 2006 roku, należący do MZK Toruń, na sezonowej pętli Barbarka, Toruń.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Autobus marki Jelcz w Toruniu, 2019
Autor: hNr, Licencja: CC BY-SA 4.0
Toruński tramwaj PESA Swing 122NbT, numer taborowy: 302
Autor: Tomasz Karolak, Licencja: CC BY-SA 4.0
Jeden z dwóch przegubowców MAN NG313 Lion's City G (#555) z 2008 roku we flocie MZK Toruń. W tyle Jelcz.
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaczenia toruńskiej komunikacji88
Autor: Therud, Licencja: CC BY-SA 4.0
Pictogram of CCTV camera
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaczenia toruńskiej komunikacji1
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Zajezdnia autobusowa w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solaris Urbino 12 w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaczenia toruńskiej komunikacji77
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Węzeł przesiadkowy w Alei Jana Pawła II w Toruniu
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Bilet komunikacji miejskiej z 1977 roku w Toruniu
Snowflake
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Oznaczenia toruńskiej komunikacji
Autor: Mateuszgdynia, Licencja: CC BY-SA 4.0
Solaris Urbino 8,6 w Toruniu