Autoportret (F 345)

Autoportret (F 345)
Zelfportret
Ilustracja
Autor

Vincent van Gogh

Data powstania

1887

Medium

olej na kartonie

Wymiary

42,0 × 33,7 cm

Miejsce przechowywania
Lokalizacja

Art Institute of Chicago

Autoportret (F 345)[a] (niderl. Zelfportret), (ang. Self-portrait)[1] – tytuł obrazu olejnego (nr kat.: F 345, JH 1249) namalowanego przez Vincenta van Gogha wiosną 1887 podczas jego pobytu w Paryżu. Obraz znajduje się w zbiorach Art Institute of Chicago jako część Joseph Winterbotham Collection.

Historia i opis

Autoportret Vincenta van Gogha jest typowy dla wielu jego dzieł powstałych w czasie, gdy mieszkał on ze swoim bratem, Theo w Paryżu w 1887 roku. W tym czasie Vincent poznał wielu współczesnych mu impresjonistów – artystów, którzy próbowali znaleźć nowe sposoby wyrażania siebie poprzez sztukę. Jednym z nich był Georges Seurat i zapoczątkowany przez niego styl zwany puentylizmem. Styl ten, polegający na budowaniu obrazu z kolorowych kropek, wywarł wpływ na ówczesne prace Van Gogha, który jednak wkrótce wypracował własny, odrębny styl. W jego autoportrecie uderza obfitość czerwonych i niebieskich kropek rojących się na ciemnozielonym tle oraz sposób, w jakim został oddany czerwono-brązowy kolor płaszcza – jako swoista mozaika niebiesko-zielonych, pomarańczowo-czerwonych i żółtych kropek. Jasna, ruda broda i żółto-brązowe włosy artysty zostały zbudowane z mocnych kolorów kładzionych oddzielnymi pociągnięciami pędzla, uzupełnionych muśnięciami niezmieszanych odcieni zieleni na brwiach, włosach i brodzie[1].

Kontrastujące kropki czystego koloru, zdaniem czołowych teoretyków puentylizmu, Charlesa Henry’ego i Charles’a Blanca wywołują rodzaj wizualnej paniki. Oko impulsywnie usiłuje mieszać różne odcienie i widzieć oddzielne punkty jako jednolitą powierzchnię. Działa tu w rzeczywistości zasada optycznego mieszania barw, wywołując dodatkowo poczucie ożywienia. Van Gogh w swoim autoportrecie tylko częściowo posłużył się techniką puentylizmu używając świetlistych kropek dla oddania kurtki i tła, ale nie własnej twarzy. Tym niemniej malowidło to – podobnie jak namalowany w tym samym czasie portret marszanda Aleksandra Reya były tymi pracami, w których artysta najbardziej zbliżył się do Seurata i założeń puentylizmu[2].

Nie wiadomo, co sam Van Gogh myślał o tej pracy. Często omawiał on bardzo szczegółowo wiele swoich prac w listach pisanych do Theo, jednak w czasie, gdy mieszkał z nim, wymiana korespondencji między nimi z oczywistych powodów ustała[1].

Po śmierci artysty obraz znalazł się w posiadaniu jego szwagierki, Johanny van Gogh-Bonger, która w 1912 sprzedała go poprzez Frankfurter Kunstverein Leonhardowi Tietzowi. Po śmierci Tietza obraz odziedziczył jego syn, Alfred Tietz, w którego rękach znajdował się on przynajmniej do roku 1930. Około 1935 obraz nabył Joseph Winterbotham z Burlington (Vermont), który w 1954 podarował go Art Institute of Chicago[3].

Uwagi

  1. Wśród ok. 40 autoportretów van Gogha 15 nie ma bliższych nazw; w tej sytuacji jedynym kryterium różnicującym je jest ich nr katalogowy.

Przypisy

  1. a b c David Brooks (The Vincent Van Gogh Gallery): The Paintings: Self-Portrait (ang.). [dostęp 2012-01-30].
  2. Ingo F. Walther, Rainer Metzger, Michael Hulse (tłum.): Van Gogh: The Complete Paintings. Vol. I & II. Köln: Taschen, 2010, s. 268–270. ISBN 978-3-8365-2299-1. (ang.)
  3. The Art Institute of Chicago: About This Work: Vincent van Gogh Dutch, 1853-1890 Self-Portrait, 1887 (ang.). [dostęp 2012-01-31].

Linki zewnętrzne

Media użyte na tej stronie