Autoportret (F 627)

Autoportret (F 627)
Zelfportret
Ilustracja
Autor

Vincent van Gogh

Data powstania

1889

Medium

olej na płótnie

Wymiary

65,0 × 54,2 cm

Miejsce przechowywania
Miejscowość

Paryż

Lokalizacja

Musée d’Orsay

Autoportret (F 627)[a] (niderl. Zelfportret), (ang. Self-portrait)[1] – tytuł obrazu olejnego namalowanego przez Vincenta van Gogha we wrześniu 1889 podczas jego pobytu w miejscowości Saint-Rémy. Obraz znajduje się w zbiorach Musée d’Orsay w Paryżu.

Numer katalogowy: F 627, JH 1772.

Historia

Podobnie jak Rembrandt i Goya, Vincent van Gogh często wykorzystywał siebie samego jako model, obserwując się uważnie w lustrze. Pisał w związku z tym do siostry: „Szukam głębszego podobieństwa, niż te, które można osiągnąć u fotografa”. I później do brata: „Ludzie mówią, a ja chciałbym w to wierzyć, że trudno jest poznać siebie samego. Nie jest też łatwo namalować siebie. Portrety namalowane przez Rembrandta to coś więcej, niż widok natury, to raczej objawienie”[2].

W Saint-Rémy van Gogh namalował swoje trzy ostatnie autoportrety. Było to w okresie, kiedy po kolejnym ataku choroby miał zakaz wychodzenia na zewnątrz. Najbardziej znanym z tych trzech i jednym z najsłynniejszych jest ten, który znajduje się obecnie w Musée d’Orsay[3].

Opis

Obraz przedstawia popiersie artysty. Jest on ubrany w marynarkę, a nie w kurtkę, w której zwykle pracował. Uwaga widza skupia się na wychudłej i nieruchomej twarzy artysty, o wyrazistych rysach[2]. Z twarzy tej można odczytać wstrząsające przeżycia niedawnej przeszłości, pomimo że van Gogh napisał do brata, iż z „ogromnym trudem namalował siebie spokojnego”. W przeciwieństwie do kilku autoportretów namalowanych po dużym kryzysie w grudniu 1888 tu pokazał lewą, nie zranioną część twarzy[4]. Obwiedzione zielonym kolorem oczy artysty wydają się być nieustępliwe i pełne niepokoju[2].

Dobrze przemyślana jest konstrukcja obrazu: artysta stopniowo intensyfikuje kolorowe, falujące linie przechodząc od białego niuansu koszuli poprzez marynarkę i głowę aż do śmiałych spirali z tyłu, na ścianie[4]. Dominującym na obrazie kolorem jest absyntowa zieleń i jasny błękit marynarki i tła skontrastowane z ostrym oranżem brody i włosów[2]; ten sam kolor został użyty dla przedstawienia zarówno wirującego tła, jak i ubioru artysty. W tym morzu błękitu jego głowa, umieszczona w centrum obrazu, jawi się niczym ikona[3].

Uwagi

  1. Wśród około 40 autoportretów van Gogha 15 nie ma bliższych nazw; w tej sytuacji jedynym kryterium różnicującym je jest ich numer katalogowy.

Przypisy

  1. Vincent van Gogh Gallery: The Paintings: Self-Portrait (ang.). [dostęp 2021-10-24].
  2. a b c d Musée d’Orsay/Gérard Blot: Portrait de l’artiste (Self-Portrait) (ang.). [dostęp 2021-10-24].
  3. a b D.M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, Inc., 2006, s. 347. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.)
  4. a b Dieter Beaujean, Per Hölmström (tłum.): Van Gogh, Liv och verk. Köln: Könemann, 2000, s. 78. ISBN 3-8290-4761-4. (szw.)

Media użyte na tej stronie