Autoportrety Vincenta van Gogha

Vincent van Gogh namalował w ciągu swego życia 38 autoportretów (34 obrazy i 4 rysunki)[1]. Zbiór jego autoportretów stawia go wśród najbardziej płodnych autoportrecistów wszech czasów. Dla van Gogha malowanie portretów było metodą introspekcji, sposobem zarabiania pieniędzy i rozwoju swoich umiejętności artystycznych. Kiedy zaczął malować pierwsze portrety, jako modele posłużyli mu chłopi. Później przestawił się na malowanie pejzaży i kwiatów, przede wszystkim dlatego, że nie był w stanie zapłacić modelom. Wyjaśniał to w liście do siostry Willeminy z 1887 roku. Dlatego zaczął malować siebie samego. Ustawiczny brak pieniędzy był też powodem malowania autoportretów również i w latach następnych[2].

Paryż

Pierwszy zachowany autoportret van Gogha pochodzi z 1886 roku. W Paryżu powstało najwięcej autoportretów (27 obrazów). Jeden z ostatnich namalowanych w Paryżu, Autoportret przed sztalugą nawiązuje prawdopodobnie do autoportretu Rembrandta z 1660 roku, który van Gogh widział w Luwrze[3].

AutoportretOpis
Van Gogh - Selbstbildnis mit dunklem Filzhut.jpegAutoportret w ciemnym pilśniowym kapeluszu, Paryż, wiosna 1886 (Nr kat.: F 208a, JH 1089[4], Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait with Dark Felt Hat at the Easel22.jpgAutoportret w ciemnym kapeluszu ze sztalugą, Paryż, wiosna 1886 (Nr kat.: F 181, JH 1090), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Vincent van Gogh - Self-portrait with pipe - Google Art Project.jpgAutoportret z fajką, Paryż, wiosna 1886 (Nr kat.: F 180, JH 1194), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait with Pipe2 27.jpgAutoportret z fajką, Paryż, wiosna 1886 (Nr kat.: F 208, JH 1195), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Van Gogh - Selbstbildnisse.jpegAutoportret, Paryż, jesień 1886 (Nr kat.: F 1378r, JH 1197), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait1.jpgAutoportret, Paryż, jesień 1886 (Nr kat.: F 178v, JH 1198), Haags Gemeentemuseum, Haga
Van Gogh - Selbstbildnis mit Pfeife und Glas.jpegAutoportret z fajką i szklanką, Paryż, wczesny 1887 (Nr kat.: F 263a, JH 1199), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait with Grey Felt Hat1 23.jpgAutoportret w szarym pilśniowym kapeluszu, Paryż, marzec-kwiecień 1887 (Nr kat.: F 296, JH 1210), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Van Gogh Self-Portrait with Grey Felt Hat 1886-87 Rijksmuseum.jpgAutoportret w szarym pilśniowym kapeluszu, Paryż, zima 1886/1887 (Nr kat.: F 295, JH 1211), Rijksmuseum, Amsterdam
Self-Portrait2.jpgAutoportret, Paryż, wiosna-lato 1887 (Nr kat.: F 267, JH 1224), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait3.jpgAutoportret, Paryż, wiosna 1887 (Nr kat.: F 380, JH 1225), Kröller-Müller Museum, Otterlo
Self-Portrait4.jpgAutoportret, Paryż, wiosna-lato 1887 (Nr kat.: F 356, JH 1248), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
VanGogh 1887 Selbstbildnis.jpgAutoportret, Paryż, wiosna 1887 (Nr kat.: F 345, JH 1249), Art Institute of Chicago, Chicago
Vincent van Gogh, Self-Portrait, c. 1887, oil on canvas, 15 ¾ by 13 ⅜ inches. Wadsworth Athenaeum Museum of Art, Hartford, Connecticut.jpgAutoportret, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 268, JH 1299), Wadsworth Atheneum, Hartford (Connecticut)
Self-Portrait with Straw Hat and Pipe35.jpgAutoportret w słomkowym kapeluszu z fajką, Paryż, wiosna-lato 1887 (Nr kat.: F 179v, JH 1300), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait7.jpgAutoportret, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 269v, JH 1301), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait with Straw Hat2 31.jpgAutoportret w słomkowym kapeluszu, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 61v, JH 1302), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait8 Van Gogh.jpgAutoportret, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 109v, JH 1303), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait9 Van Gogh.jpgAutoportret, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 77v, JH 1304), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Van Gogh Self-Portrait with Straw Hat 1887-Detroit.jpgAutoportret w słomkowym kapeluszu, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 526, JH 1309), Detroit Institute of Arts, Detroit
Van Gogh - Selbstbildnis mit Strohhut3.jpegAutoportret w słomkowym kapeluszu, Paryż, lato 1887 (Nr kat.: F 469, JH 1310), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Self-Portrait with a Japanese Print18.jpgAutoportret z japońskim drzeworytem, Paryż, grudzień 1887 (Nr kat.: F 319, JH 1333), Muzeum Sztuki w Bazylei, Bazylea
Van Gogh Self-Portrait Autumn 1887.jpgAutoportret, Paryż, jesień 1887 (Nr kat.: F 320, JH 1309), Musée d’Orsay, Paryż
Self-Portrait11.jpgAutoportret, Paryż, zima 1887/1888 (Nr kat.: F 366, JH 1345), Fundacja E.G. Bührlego, Zurych
Vincent Willem van Gogh 107.jpgAutoportret w szarym pilśniowym kapeluszu, Paryż, zima 1887/88 (Nr kat.: F 344, JH 1353), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Van Gogh Self-Portrait with Straw Hat 1887-Metropolitan.jpgAutoportret w słomkowym kapeluszu, Paryż, zima 1887/1888 (Nr kat.: F 365v, JH 1354), Metropolitan Museum of Art, Nowy Jork
Van Gogh - Selbstbildnis vor der Staffelei.jpegAutoportret przed sztalugą, Paryż, początek 1888 (Nr kat.: F 522, JH 1356), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Autoportret w słomkowym kapeluszu, Paryż, marzec-kwiecień 1887 (Nr kat.: F 294, JH 1209), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam. Obraz po bliższych badaniach okazał się w rzeczywistości portretem brata artysty Theo

Arles

AutoportretOpis
Vincent Van Gogh 0013.jpgMalarz w drodze do pracy: Vincent van Gogh w drodze do Tarascon, lipiec 1888 (F 448, JH 1491, poprzednio Kaiser-Friedrich-Museum, Magdeburg, zniszczony przez pożar podczas II wojny światowej.
Self-Portrait with Pipe and Straw Hat29.jpgAutoportret z fajką i słomkowym kapeluszem, Arles, sierpień 1888 (Nr kat.: F 524, JH 1565), Muzeum Vincenta van Gogha, Amsterdam
Van Gogh self-portrait dedicated to Gauguin.jpgAutoportret (dedykowany Paulowi Gauguinowi), Arles, wrzesień 1888 (Nr kat.: F 476, JH 1581), Fogg Museum, Cambridge
Self-Portrait12.jpgAutoportret, Arles, listopad-grudzień 1888, (Nr kat.: F 501, JH 1634), kolekcja prywatna
Van Gogh - Selbstbildnis mit verbundenem Ohr.jpegAutoportret z zabandażowanym uchem, Arles, styczeń 1889 (Nr kat.: F 527, JH 1657), Courtauld Gallery, Londyn
Self-Portrait with Bandaged Ear and Pipe20.jpgAutoportret z zabandażowanym uchem i fajką, Arles, styczeń 1889 (Nr kat.: F 529, JH 1658), Stavros Niarchos Collection, Londyn

Saint-Rémy

W Saint-Rémy van Gogh namalował swoje 3 ostatnie autoportrety. Miało to miejsce w okresie, kiedy po kolejnym ataku choroby miał zakaz wychodzenia na zewnątrz. Na ostatnim z autoportretów, znajdującym się obecnie w Musée d’Orsay, najbardziej znanym z tych trzech i jednym z najsłynniejszych, dominującym kolorem jest jasnobłękitny; ten sam kolor został użyty zarówno dla wirującego tła jak i marynarki i kamizelki. W tym morzu błękitu głowa artysty, umieszczona e centrum obrazu, z krzaczastymi brwiami, rudą brodą i przenikliwymi, udręczonymi oczami, jawi się niczym ikona[5].

AutoportretOpis
Vincent Willem van Gogh 102.jpgAutoportret, wrzesień 1889 (Nr kat.: F 525, JH 1665), kolekcja prywatna
Vincent van Gogh - National Gallery of Art.JPGAutoportret, koniec sierpnia 1889 (Nr kat.: F 626, JH 1770), National Gallery of Art, Waszyngton
Self-Portrait (Van Gogh September 1889).jpgAutoportret, wrzesień 1889 (Nr kat.: F 627, JH 1772), Musée d’Orsay, Paryż

Falsyfikaty

Niemal w tym samym czasie, w którym został opublikowany Catalogue raisonné, jego autor, Jacob Baart de la Faille musiał przyznać, iż włączył do niego obrazy wątpliwej jakości z wątpliwych źródeł. Nieco później, w 1930 roku, odrzucił on ok. 30 dziwnych obrazów, pierwotnie włączonych do katalogu, łącznie z ok. 100 obrazami, które wykluczył wcześniej; wśród nich znaczące miejsce zajmowały Autoportrety i Słoneczniki. W 1970 roku wydawca pośmiertnego manuskryptu De la Faille'a oznaczył większość z tych wątpliwych Autoportretów jako falsyfikaty[6] ale nie był w stanie rozstrzygnąć sporu przynajmniej co do jednego:

AutoportretOpis
Autoportret à la sztych japoński (fr. Autoportrait 'a l'éstampe japonais), znajdujący się w kolekcji Williama Goetza w Los Angeles, został włączony, pomimo iż wielu wydawców zakwestionowało jego autentyczność[7].
Van Gogh - Selbstbildnis 35.jpegAutoportret z okaleczonym uchem (fr. Autoportrait à l'oreille mutilé, nr kat.: F 528, JH 1780). Ok. 1900 obraz znajdował się w galerii Ambroise Vollard Gallery w Paryżu (jest to najwcześniejsza data związana z pochodzeniem obrazu). W 1910 roku obraz został zakupiony w paryskiej galerii Eugene’a Blota dla Nasjonalgalleriet w Oslo i był jednomyślnie odrzucany przez dziesięciolecia przez naukowców i badaczy jako dzieło van Gogha, aż późniejsze badania dotyczące pochodzenia dzieła, przeprowadzone przez pracowników galerii, doniosły o czymś wręcz przeciwnym[8][9].

Wątpliwości budzi słabe wykonanie i ekspresja twarzy. Obraz jest nadal eksponowany jako dzieło van Gogha, choć zdaniem seniora kuratora Nasjonalgalleriet Ernsta Haverkampa potrzebne są dalsze badania w celu udzielenia definitywnej odpowiedzi[10].

Obraz ukazuje twarz naznaczoną ciężkimi kryzysami i depresją. Rysy twarzy i ubioru zostały oddane grubymi, szybkimi i krótkimi pociągnięciami pędzla. Gruby kontur odcina ostro twarz od tła oddanego przy pomocy żywych kolorów[11].

Portrety van Gogha namalowane przez innych artystów

Przypisy

  1. ↑ Vincent van Gogh Gallery: The Self-Portraits (ang.). [dostęp 2012-02-05].
  2. ↑ Van Gogh Gallery: Self-Portraits (ang.). [dostęp 2012-02-06].
  3. ↑ D. M. Field: Van Gogh. s. 184.
  4. ↑ Podane numery identyfikacyjne oparte są na 2 kompletnych katalogach dzieł van Gogha: katalogu Catalogue raisonné (1928 & 1970) Jacoba Baarta de la Faille (F) i kompilacji Jana Hulskera (1978, popr. 1989) (JH))
  5. ↑ D. M. Field: Van Gogh. s. 347.
  6. ↑ De la Faille, 1970, numery CHK
  7. ↑ De la Faille, 1970, nr 476a: wpisany z adnotacją étude à la bougie (szkic à la świeca)
  8. ↑ Marit Ingeborg Lange. The provenance of Vincent van Gogh's 'Self-portrait' in Oslo.. „Burlington Magazine CXLVIII/1235”. February 2006, s. 113-116, 2006. 
  9. ↑ CODART: New issue of The Burlington Magazine devoted largely to Dutch and Flemish art: special offer to CODART members (ang.). [dostęp 2011-03-25].
  10. ↑ Vincent van Gogh Gallery: THE ART NEWSPAPER: Downgraded or Questionable (ang.). [dostęp 2011-03-25].
  11. ↑ Dieter Beaujean, Per Hölmström (tłum.): Van Gogh, Liv och verk. Köln: Könemann, 2000, s. 79. ISBN 3-8290-4761-4. (szw.)

Bibliografia

  • D. M. Field: Van Gogh. Chartwell Books, Inc., 2006. ISBN 0-7858-2011-6. (ang.)
Vincent van Gogh
Ogólne
Rodzina
Przyjaciele
Znawcy twórczości
Grupy obrazów
Obrazy
Akwarele
Rysunki
Akwaforty
Obrazy
przypisywane
van Goghowi
Kolekcje publiczne
Van Gogh w sztuce

Media użyte na tej stronie

Self-Portrait with Pipe and Straw Hat29.jpg
Autorretrato con pipa y sombrero de paja
Van Gogh Self-Portrait Autumn 1887.jpg
Self-Portrait by Vincent van Gogh, painted in autumn 1887 in Paris. The painting is on display in Musée d'Orsay in Paris. The photograph of the painting was made by me (User:Mtcv) on 2006-12-01; photography without flash is allowed in Musée d'Orsay.
Self-Portrait3.jpg
Autorretratos, pinturas al óleo
Self-Portrait with Grey Felt Hat1 23.jpg
niderlandzki: Zelfportret met grijzen vilten hoed: en face Edytuj to na Wikidanych
Self-portrait with a gray straw hat
label QS:Len,"Self-portrait with a gray straw hat"
label QS:Les,"Autorretrato con sombrero de paja"
Self-Portrait1.jpg
Autorretratos, pinturas al óleo
Self-Portrait2.jpg
Autorretratos, pinturas al óleo
Vincent Willem van Gogh 107.jpg
"Van Gogh painted this self-portrait in the winter of 1887–1888, when he had been living in Paris for nearly two years. Since his arrival in the city he had devoted much study to the dotted Pointillist technique, thereby learning how he might apply it in his own fashion. His use of brushstrokes running in a variety of directions created a self-portrait with a halo-like circle round his head. This variation and the dynamics it created were Van Gogh’s own contribution to the new style of painting." (Van Gogh Museum notice)
Self-Portrait4.jpg
Autorretratos, pinturas al óleo
Self-Portrait with Straw Hat1 30.jpg
A portrait of Vincent van Gogh's brother, the art dealer Theo van Gogh, painted in Paris in 1887. The portrait was long thought to be a Vincent van Gogh self-portrait, but in June 2011 following a reassessment by the Van Gogh Museum's head researcher Louis van Tilborgh it was said to be of Theo van Gogh. This was due to several physical traits that were more similar to Theo than they were to Vincent, including the portrait's trimmed and well-maintained beard, his ocre hair colour, and his sharper ears (Vincent was known to have fleshy, plump ears).: see Museum uncovers Van Gogh painting of his brother. The Daily Telegraph (21 June 2011); Vincent van Gogh self-portrait revealed as his brother. BBC News (22 June 2011).
Self-Portrait with Pipe2 27.jpg
Autorretratos, pinturas al óleo