Ave Maris Stella

Ave Maris Stella
Ilustracja
fragment tekstu utworu Ave Maris Stella
(po łacinie)
Forma muzycznapieśń

Ave Maris Stella (łac. Witaj, Gwiazdo Morza) − łacińska antyfona maryjna z VIII w., również tradycyjny hymn Akadian.

Charakterystyka

Była popularna już w średniowieczu, o czym świadczą liczne kompozycje z tego okresu. Za autora tekstu uważani byli: Bernard z Clairvaux (XII w.), Wenancjusz Fortunat (VI w.) czy Herman z Reichenau (XI w.)[1]. Najstarszy manuskrypt, zawierający tekst antyfony, znajduje się w opactwie w St. Gallen i pochodzi z IX wieku.

W hymnie Matka Boża nazwana zostaje Gwiazdą Morza. Jest to nawiązanie do fragmentu Pierwszej Księgi Królewskiej[2]. Odnosząc się do tego tekstu, tytułu używali już: Hieronim ze Strydonu (Liber de nominibus hebraicis), Izydor z Sewilli, Alkuin, Paschasius Radbertus, Raban Maur. Tytuł jest rozumiany jako synonim Gwiazdy Polarnej, niemal niezmieniającej położenia w ciągu nocy. Gwiazda ta jest symbolem Maryi, wskazującej drogę wędrowcom lub grzesznikom[3].

Hymn był przez wieki wykonywany na melodie gregoriańskie. Muzykę do hymnu napisali m.in.: Felice Anerio, Giovanni Pierluigi da Palestrina, Guillaume Dufay, William Byrd, Pietro Gnocchi, Claudio Monteverdi, Girolamo Frescobaldi, Antonio Vivaldi, Johann Sebastian Bach, Jean Titelouze, Marcel Dupré, Tomás Luis de Victoria, Antonín Dvořák, Edvard Hagerup Grieg, Ferenc Liszt, Josquin des Prés, Josef Rheinberger, Nino Rota, Peter Maxwell Davies, Antonio de Cabezón[4].

Współcześnie, w katolickiej Liturgii godzin, jest to hymn II nieszporów, w tekstach wspólnych o Najświętszej Maryi Pannie[5].

Najstarsze polskie tłumaczenie, Zdrowaś, gwiazdo morska, pochodzi z XV w.

Tekst

Tekst łacińskiTłumaczenie polskie

1. Ave, maris stella,
Dei Mater alma,
Atque semper Virgo
Felix coeli porta.

2. Sumens illud Ave
Gabriélis ore,
Funda nos in pace,
Mutans Hevae nomen.

3. Solve vincla reis,
Profer lumen caecis,
Mala nostra pelle,
Bona cuncta posce,

4. Monstra te esse Matrem,
Sumat per te preces,
Qui pro nobis natus,
Tulit esse tuus,

5. Virgo singuláris,
Inter omnes mitis,
Nos culpis solútos,
Mites fac et castos.

6. Vitam praesta puram
Iter para tutum,
Ut vidéntes Jesum,
Semper collaetémur.

7. Sit laus Deo Patri,
Summo Christo decus
Spiritui Sancto,
Tribus honor unus.

Amen.

1. Witaj, Gwiazdo morza,
Wielka Matko Boga,
Panno zawsze czysta,
Bramo niebios błoga.

2. Ty, coś Gabriela
Słowem przywitana,
Utwierdź nas w pokoju,
Odmień Ewy miano.

3. Winnych wyzwól z więzów,
Ślepym powróć blaski.
Oddal nasze nędze,
Uproś wszelkie łaski.

4. Okaż, żeś jest Matką,
Wzrusz modłami swymi
Tego, co Twym Synem
Zechciał być na ziemi.

5. O Dziewico sławna
I pokory wzorze,
Wyzwolonym z winy
Daj nam żyć w pokorze.

6. Daj wieść życie czyste,
Drogę ściel bezpieczną,
Widzieć daj Jezusa,
Mieć w Nim radość wieczną.

7. Bogu Ojcu chwała,
Chrystusowi pienie,
Obu z Duchem Świętym
Jedno uwielbienie.

Amen.

Galeria

Przypisy

  1. ↑ Henry Hugh: Ave Maris Stella. W: The Catholic Encyclopedia. T. 2. New York: Robert Appleton Company, 1907. [dostęp 2013-02-08]. (ang.)
  2. ↑ 1Krl 18,41–45 w przekładach Biblii.
  3. ↑ Symbolika teologiczna czerneńskiego obrazu. karmelczerna.pl. [dostęp 2013-02-08].
  4. ↑ Ave maris stella (ang.). www1.cpdl.org. [dostęp 2013-02-08]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-02-18)].
  5. ↑ Liturgia godzin. Codzienna modlitwa Ludu Bożego. T. 3: Okres zwykły. Tygodnie I-XVII. Poznań: Pallottinum, 2007, s. 1425-1426. ISBN 83-70-14-194-3.

Linki zewnętrzne

  • Antyfona w wykonaniu mnichów z opactwa w Ganagobie
Modlitwy ku czci Matki Bożej
Antyfony i hymny
Modlitwy litanijne i nowenny
Autorstwa świętych
Inne

Fra Angelico 046.jpg

Media użyte na tej stronie

Ave maris stella.jpg
Autor: Der wahre Jakob, Licencja: CC0
Hymn "Ave maris stella"
Ave-maris-stella.png
Autor: Mkonik80, Licencja: CC BY-SA 4.0
o. Władysław Leszczyński OSPPE, Ave maris stella
Ave maris stella Thott 547 4o.jpg
Ave maris stella, from Copenhagen MS Thott. 547 4°