Avro 504

Avro 504

Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Producent	AVRO Company
Typ	samolot wielozadaniowy
Konstrukcja	dwupłat o konstrukcji drewnianej, podwozie klasyczne – stałe
Załoga	2
Historia
Data oblotu	17 września 1913
Lata produkcji	1913–1925
Dane techniczne
Napęd	1 × ABC, gwiazdowy (Avro 504A, Avro 504B, Avro 504C, Avro 504D) 1 × Gnôme Monosoupape, gwiazdowy (Avro 504E) 1 × Clerget (Avro 504G) 1 × Le Rhône, gwiazdowy rotacyjny (Avro 504H, Avro 504J, Avro 504K)
Moc	100 KM (74 kW) (ABC i Gnôme Monosoupape) 130 KM (96 kW) (Clerget) 110 KM (81 kW) (Le Rhône)
Wymiary
Rozpiętość	10,98 m
Długość	8,98 m
Wysokość	3,18 m
Powierzchnia nośna	30,07 m²
Masa
Własna	558 kg
Startowa	828 kg
Osiągi
Prędkość maks.	145 km/h
Prędkość wznoszenia	3,4 m/s
Pułap	4480 m
Zasięg	402 km
Długotrwałość lotu	4,5 h 8 h (wersja Avro 504C)
Dane operacyjne
Uzbrojenie
1 lub 2 × Karabin maszynowy Lewis kal. 7,69 mm 36 kg bomb uzbrojenie posiadały tylko niektóre wersje
Użytkownicy
Wielka Brytania, Belgia, Japonia, ZSRR
Rzuty

Avro 504 – brytyjski samolot szkolny i wielozadaniowy z okresu I wojny światowej, powstały w zakładach Avro (A. V. Roe Co), używany od 1913.

Historia konstrukcji

Avro 504K z roku 1918 w malowaniu jako E3273 z Shuttleworth Collection

Replika samolotu Avro 504K

Prototyp dwumiejscowego samolotu szkolnego Avro 504 oblatano 17 września 1913. Okazał się on bardzo dobry w pilotażu i posiadający dobre charakterystyki lotne. Samolot ten został następnie zamówiony przez brytyjskie lotnictwo. Na początku I wojny światowej, Avro 504 zaczął być wykorzystywany także jako samolot bojowy: lekki bombowiec, samolot zwiadowczy, a nawet początkowo myśliwiec, zwłaszcza przeznaczony do zwalczania sterowców Zeppelin (nocne myśliwce uzbrajano w strzelające do góry km-y Lewisa na montażu Fostera^[1]). Powstało nawet kilka specjalnych wersji bojowych samolotu, produkowanych w niewielkiej liczbie (oznaczenia B – H). Po pojawieniu się jednak lepszych samolotów bojowych, od 1915 roku Avro 504 powrócił do roli samolotu szkolnego.

Samolot budowano w kilku wersjach, oznaczanych literami. Najliczniejsze z nich były wersje szkolno-treningowe: Avro 504A (1485 sztuk), Avro 504J z 1916 (2000 sztuk) i Avro 504K z 1918 roku (co najmniej 5850 sztuk). Łącznie do końca wojny zbudowano w kilku fabrykach aż 8340 sztuk tego udanego samolotu. Jego produkcja trwała aż do lat 20., produkowany był także w kilku innych krajach, m.in. w Belgii i Japonii. Również w ZSRR wyprodukowano od 1923 do 1931 ponad 700 sztuk Avro 504K pod oznaczeniem U-1, w tym w wariancie wodnosamolotu pływakowego MU-1 (73 szt.)^[2]. W 1925 roku firma Avro podjęła na zamówienie lotnictwa brytyjskiego produkcję zmodernizowanego wariantu Avro 504N Lynx, produkowanego do 1932 (555 sztuk).

Avro 504 był podstawowym brytyjskim samolotem szkolnym, używane też były w kilku innych krajach. W lotnictwie brytyjskim jako samoloty szkolne zostały następnie zastąpione przez Avro 621 Tutor. Kilka sztuk 504N służyło jeszcze podczas II wojny światowej.

Jeden samolot Avro 504K został zakupiony w 1919 przez polskie lotnictwo wojskowe i używany do szkolenia w Warszawie do 1926, następnie został uszkodzony.

Podczas I wojny światowej, Avro 504 był pierwszym zestrzelonym samolotem ententy – 22 sierpnia 1914. Trzy samoloty tego typu były również pierwszymi samolotami bombardującymi Niemcy – wytwórnię sterowców w Friedrichshafen nad Jeziorem Bodeńskim 21 listopada 1914.

Opis techniczny

Samolot dwupłatowy o konstrukcji drewnianej krytej płótnem, dwumiejscowy (w wersji Avro 504D jednomiejscowy samolot myśliwski). Podwozie samolotu stałe z charakterystyczną pojedynczą płozą drewnianą między kołami podwozia głównego, oraz płozą ogonową. Silnik gwiazdowy rotacyjny, różnych typów, o mocy 80 KM – 130 KM (głównie Gnome 80 KM, Le Rhone 110 KM, Gnome Monosoupape 100 KM, Clerget 130 KM). Avro 504N miał silnik gwiazdowy Armstrong Siddeley Lynx IV 200 KM.

Przypisy

Linki zewnętrzne

• British Aircraft Directory (ang.). [dostęp 2009-08-08].