Avro Canada CF-100 Canuck

Avro Canada CF-100 Canuck

Dane podstawowe
Państwo	Kanada
Producent	Avro Canada
Typ	myśliwiec dalekiego zasięgu
Konstrukcja	metalowa
Załoga	2
Historia
Data oblotu	19 stycznia 1950
Dane techniczne
Napęd	2× silnik turboodrzutowy Avro Canada Orenda 11
Ciąg	32,4 kN każdy
Wymiary
Rozpiętość	15,8 m Mk 3 18,5 m Mk 5
Długość	15,9 m Mk 3 16,5 m Mk5
Wysokość	4,7 m Mk 3 i 5
Powierzchnia nośna	50,2 m² Mk 3 54,9 m² Mk 5
Masa
Własna	9 720 kg Mk 3 10 400 kg Mk 5
Startowa	17 888 kg Mk 3 20 475 kg Mk 5
Osiągi
Prędkość maks.	1022 km/h Mk 3 1050 km/h Mk 5
Prędkość wznoszenia	46,7 m/s Mk 3 43,2 m/s Mk 5
Pułap	14 300 m Mk 3 16 500 m Mk 5
Zasięg	2 600 km Mk 3 3 700 km Mk 5
Dane operacyjne
Użytkownicy
Royal Canadian Air Force Force Aêrienne Belge

Avro Canada CF-100 Canuck – kanadyjski myśliwiec dalekiego zasięgu wyprodukowany przez firmę Avro Canada w liczbie 692 egzemplarzy. Samolot służył w Królewskich Kanadyjskich Siłach Powietrznych trzydzieści lat. Znalazł się także na wyposażeniu lotnictwa Belgii

Pomimo iż CF-100 nie był samolotem naddźwiękowym, na maszynie w wersji Mk 4 szef pilotów oblatywaczy zakładów Avro Janusz Żurakowski 18 grudnia 1952 roku przekroczył barierę dźwięku w locie nurkowym^[1].

Historia

Kanadyjskie Siły Powietrzne potrzebowały samolotu myśliwskiego zdolnego do odbywania długotrwałych patroli nad rozległymi północnymi terytoriami Kanady. Po zakończeniu II wojny światowej pojawiło się nowe zagrożenie, Związek Radziecki i to właśnie znad okolic arktycznych oczekiwano potencjalnego ataku radzieckich sił powietrznych. Prace nad nowym samolotem oznaczonym jako XF-100 rozpoczęto w październiku 1946 roku. Nowa maszyna charakteryzować się miała bardzo dużym zasięgiem i zdolnością do operowania w każdych warunkach atmosferycznych. Wybudowano dwa prototypy, pierwszy z nich oznaczony jako CF-100 Mark 1 wzbił się do swojego dziewiczego lotu 19 stycznia 1950 roku. Napędzany był brytyjskimi silnikami Rolls-Royce Avon RA 3 o mocy 28,9 kN każdy. Po zakończeniu prób przystąpiono do budowy tzw. serii zerowej, dziesięciu maszyn oznaczonych jako wersja Mk 2. Pierwsza z nich wzbiła się w powietrze 20 czerwca 1950 roku. W samolotach tych zastosowano już kanadyjskie silniki turboodrzutowe Avro Canada Orenda 2 o mocy 26,7 kN. Samoloty nie były uzbrojone a jeden z nich (niektóre źródła podają dwie maszyny) został przebudowany na maszynę treningową oznaczoną jako Mk 2T.

Pierwsza wersja produkcyjna oznaczona była jako Mk 3 (70 samolotów), samoloty napędzane były silnikami Avro Canada Orenda 2 i posiadały uzbrojenie, osiem karabinów maszynowych Colt Browning kalibru 12,7 milimetra oraz radar APG-33. Kolejna wersja Mk 4 otrzymała silniki Orenda 9 (każdy z silników po 29,1 kN mocy), nowy radar APG-40 i niekierowane uzbrojenie rakietowe, dwa pojemniki po 29 rakiet kalibru 70 milimetrów umieszczonych na końcach skrzydeł i jeden pojemnik podkadłubowy z 48 rakietami. Pojemnik podkadłubowy mógł być wymieniony na zasobnik z ośmioma karabinami 12,7 milimetra. Wersje Mk 4, na których zamontowano nowy silnik Orenda 11 (każdy po 32,4 kN) oznaczono jako Mk 4B. W 1954 roku oblatano ostatnią wersję CF-100 Mk 5 z silnikami Orenda 11 lub 18. W Royal Canadian Air Force samolot służył do 1981 roku. 53 egzemplarze samolotu otrzymała Belgia, która używała samolot w latach 1957-1964.

Konstrukcja

CF-100 był całkowicie metalowym, dwusilnikowym, wolnonośnym dolnopłatem. Proste, dwudźwigarowe skrzydło o trapezowym obrysie, wyposażone w lotki, dwuszczelinowe klapy wyporowe i płytowe hamulce aerodynamiczne umieszczone na obydwu powierzchniach skrzydeł. Klasyczne usterzenie wolnonośne, usterzenie poziome umieszczone w połowie wysokości usterzenia pionowego. Podwozie chowane, przednie dwukołowe do wnęki w kadłubie, główne również dwa zespoły po dwa koła do wnęk w centralnej części skrzydeł. Napęd w gondolach silnikowych umieszczonych przy kadłubie po obu jego stronach.

Wersje

• CF-100 Mk 1 – pierwsze dwa prototypy.
• CF-100 Mk 1P – planowana wersja zwiadowcza, nie wybudowana.
• CF-100 Mk 2 – dziesięć samolotów serii zerowej.
• CF-100 Mk 2T – wersja szkolno-treningowa.
• CF-100 Mk 3 – pierwsza wersja seryjna.
• CF-100 Mk 3A – wersja napędzana silnikiem Orenda 2, wybudowano 21 egzemplarzy.
• CF-100 Mk 3B – wersja napędzana silnikiem Orenda 8, 45 egzemplarzy.
• CF-100 Mk 3CT – wersja szkolno-treningowa, której oznaczenie zmieniono na Mk 3D, jeden samolot.
• CF-100 Mk 4 – druga wersja seryjna.
• CF-100 Mk 4A – wersja napędzana silnikiem Orenda 9, 137 egzemplarzy.
• CF-100 Mk 4B – wersja napędzana silnikiem Orenda 11, 141 egzemplarzy.
• CF-100 Mk 4X – nie wybudowana planowana, kolejna wersja Mk 4.
• CF-100 Mk 5 – wersja napędzana silnikami Orenda 11 lub 18, 332 egzemplarzy.
• CF-100 Mk 5D – wersja przeznaczona do zadań walki radioelektronicznej.
• CF-100 Mk 5M – wersja przystosowana do przenoszenia pocisków AIM-7 Sparrow II.
• CF-100 Mk 6 – planowana wersja uzbrojona w rakiety AIM-7 Sparrow II, niezbudowana.

Przypisy

Bibliografia

• Jerzy Świdziński, Avro Canada CF-100 Canuck, „Skrzydlata Polska”, nr 48 (1990), s. 11, ISSN 0137-866x.

Zobacz też

Podobne lub porównywalne samoloty:

• Northrop F-89 Scorpion
• Gloster Javelin
• Jak-25